การพยาบาลผู้ป่วยผู้ใหญ่โรคไข้เลือดออกที่มีภาวะเดงกีช็อกที่ได้รับการฟอกเลือด ด้วยเครื่องไตเทียม: บทบาทพยาบาลไตเทียม

ผู้แต่ง

  • รัตนาภรณ์ แซ่ลิ้ม โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล
  • จิตรลดา คงอินทร์ โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล
  • วารินทร์ กลิ่นนาค โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล
  • สุพัตรา ยอดปัญญา โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ไข้เลือดออกเดงกีช็อก, การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม, บทบาทพยาบาลไตเทียม

บทคัดย่อ

โรคไข้เลือดออกในผู้ใหญ่มีความรุนแรงเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะเมื่อเกิดการรั่วของพลาสมาจนกลายเป็นไข้เลือดออกเดงกี หรือมีความรุนแรงมากขึ้นเป็นกลุ่มอาการไข้เลือดออกเดงกีช็อก ซึ่งมีความดันโลหิตตํ่าที่เป็นอันตราย โดยมีการรั่วซึมของพลาสมาออกนอกเส้นเลือดฝอย การเกิดลิ่มเลือดผิดปกติ ภาวะเกล็ดเลือดตํ่า และเกิดจากการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้เกิดภาวะมีน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด ท้องมาน และอวัยวะต่าง ๆ ทำงานล้มเหลว ภาวะไตวายเฉียบพลันเป็นภาวะแทรกซ้อนสำคัญที่ทำให้ผู้ป่วยมีอัตราการนอนโรงพยาบาลและอัตราการตายสูงขึ้น ซึ่งพบได้ร้อยละ 10 ของโรคไข้เลือดออก เมื่อระบบไหลเวียนเลือดล้มเหลว ทำให้เลือดไปเลี้ยงไตลดลง ภาวะเม็ดเลือดแดงในเลือดแตก และภาวะกล้ามเนื้อสลายตัว เกิดเป็นภาวะเนื้อตายเฉียบพลันของท่อไตตามมา ทำให้ผู้ป่วยมีปัสสาวะลดลง ภาวะยูรีเมีย ภาวะน้ำเกิน และภาวะเลือดเป็นกรด จำเป็นต้องได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ดังนั้นบทบาทพยาบาลไตเทียมต้องมีความรู้ ความชำนาญ ในการฟอกเลือดแบบยืดระยะเวลา และการฟอกเลือดชนิดต่อเนื่อง อีกทั้งมีประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยไตวายเฉียบพลันที่มีภาวะแทรกซ้อนระหว่างการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม และการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ได้อย่างทันท่วงที รวมถึงการเตรียมเครื่องฟอกเลือด การเตรียมตัวกรองเลือด และการเตรียมน้ำยาฟอกเลือดตามแผนการรักษาของแพทย์เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างรวดเร็วและมีความปลอดภัย

เอกสารอ้างอิง

กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2566). แนวทางการวินิจฉัย การดูแลรักษาผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก (ฉบับย่อ). กรุงเทพฯ: บริษัทบียอนด์ เอ็นเทอร์ไพรซ์ จำกัด.

กรมควบคุมโรค. (2566). สถานการณ์โรคไข้เลือดออกเสียชีวิต. สืบค้นจาก https://lookerstudio.google.com/reporting/d6aec7e8-02a7-4b7f-ae66-58568cfcdcc8/page/XG4FD?s=g-6yH8UBBVg

ขวัญฤทัย พันธุ. (2564). การดูแลผู้ป่วยที่ใช้เครื่องช่วยหายใจ (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

คณะอนุกรรมการกำหนดแนวทางการรักษาด้วยการฟอกเลือดและการกรองพลาสมา. (2561). คู่มือการรักษาด้วยการฟอกเลือดและการกรองพลาสมาสำหรับผู้ป่วยโรคไต. กรุงเทพฯ: สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย.

บัญชา สถิระพจน์, อำนาจ ชัยประเสริฐ, เนาวนิตย์ นาทา, และอุปถัมภ์ ศุภสินธุ์. (2565) Pocket dialysis. กรุงเทพฯ: โครงการตำราวิทยาลัยแพทยศาสตร์พระมงกุฎเกล้า.

พรรณบุปผา ชูวิเชียร. (2560). Kidney diseases in the Tropics. กรุงเทพฯ: โครงการตำราอายุรศาสตร์วิทยาลัยแพทยศาสตร์พระมงกุฎเกล้า.

ภาควิชาพยาธิวิทยาคลินิก. (2567). คู่มือการส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล. สืบค้นจาก https://www.si.mahidol.ac.th/th/manual/Project/service-1.html

โรงพยาบาลราชวิถี. (2559). Norepinephrine bitartrate (Levophed®). สืบค้นจาก https://www.rajavithi.go.th/rj/wp-content/uploads/2017/09/HAD-16.pdf

วิจิตรา กุสุมภ์, ธนันดา ตระการวณิชย์, ภัสพร ขำวิชา, ไพบูลย์ โชตินพรันต์ภัทร, สุนันทา ครองยุทธ, รัตนา จารุวรรโณ, และอภิญญา กุลทะเล. (2560). การพยาบาลผู้ป่วยภาวะวิกฤต : แบบองค์รวม = Critical Care Nursing : A Holistic Approach. กรุงเทพฯ: ห้างห้นส่วนสามัญนิติบุคคล สหประชาพาณิชย์

ศุทธิจิต ภูมิวัฒนะ. (2563). การพยาบาลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ในผู้ป่วยที่ใช้เครื่องช่วยหายใจ ชนิด Invasive จากแนวคิดสู่การปฏิบัติ. วชิรสารการพยาบาล, 22(1), 70-91.

สุธาทิพย์ ไชยเพชร. (2567). การพยาบาลผู้ป่วยโรคปอดอักเสบที่มีภาวะหายใจล้มเหลว. สืบค้นจาก https://trathospital.go.th/KM/TempDoc/temp_1919.pdf

สุพัฒน์ วาณิชย์การ. (2562). ตำราการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมและการพยาบาล มูลนิธิโรคไตแห่งประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สมาคมโรคไตแห่ง ประเทศไทย.

Gurugama, P., Jayarajah, U., Wanigasuriya, K., Wijewickrama, A., Perera, J., & Seneviratne, S. L. (2018). Renal manifestations of dengue virus infections. Journal of Clinical Virology, 101, 1-6. doi: 10.1016/j.jcv.2018.01.001

Naqvi, R. (2016). Dengue infection causing acute kidney injury. Tropical Medicine & Surgery, 4(2), 211. doi: 10.4172/2329-9088.1000211

Nikkiso. (2019). Aquarius™ System with PLATINUM Software and Automated Total Fluid Loss Management. Retrieved from https://nikkisomedical.com/wp-content/uploads/2020/02/PM-0071-11.2015-1_Aquarius-Regular-Brochure.pdf

Prajong, P., Ngoenmak, T., Charoensanti, S., & Suwansumrit, C. (2020). Therapeutic plasma exchange and singlepass albumin dialysis in a 10-month-old girl with dengue shock syndrome in Thailand: a case report. Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health, 51(5), 611- 617.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-12-27

รูปแบบการอ้างอิง

แซ่ลิ้ม ร., คงอินทร์ จ., กลิ่นนาค ว., & ยอดปัญญา ส. (2024). การพยาบาลผู้ป่วยผู้ใหญ่โรคไข้เลือดออกที่มีภาวะเดงกีช็อกที่ได้รับการฟอกเลือด ด้วยเครื่องไตเทียม: บทบาทพยาบาลไตเทียม. วารสารสุขภาพกับการจัดการสุขภาพ, 10(2), 38–49. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/slc/article/view/273275

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ