การศึกษาปรากฏการณ์พฤติกรรมสุขภาพแบบ New Normal จากการระบาดโรคโควิด 19 ของประชาชน ในชุมชนแออัด กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบผสานวิธี มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้เกี่ยวกับโรคโควิด 19 การรับรู้ความสามารถในการดูแลตนเอง พฤติกรรมสุขภาพแบบ New Normal และปรากฏการณ์พฤติกรรมสุขภาพ จากการระบาดโรคโควิด 19 ของประชาชนในชุมชนแออัด กรุงเทพมหานคร การศึกษาเชิงปริมาณ สุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน จำนวน 359 คน และการศึกษาเชิงคุณภาพ สัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้นำชุมชน จำนวน 3 คน อาสาสมัครสาธารณสุขในชุมชน (อสส.) จำนวน 4 คน และประชาชนในชุมชน จำนวน 2 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา พบว่าความรู้เกี่ยวกับโรคโควิด 19 อยู่ในระดับปานกลาง (Mean = 9.74, SD = 1.83) การรับรู้ความสามารถในการดูแลตนเองในภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง (Mean = 2.62, SD = .50) พฤติกรรมสุขภาพแบบ New normal หลังโรคโควิด 19 ในภาพรวมอยู่ในระดับดี (Mean = 103.03, SD = 6.52) สวมใส่หน้ากากอนามัย หรือหน้ากากผ้าก่อนออกจากบ้านมากที่สุด (Mean = 3.94, SD = .25) ล้างมือด้วยสบู่ หรือแอลกอฮอล์เจล หลังสัมผัสสิ่งของในที่สาธารณะ (Mean = 3.81, SD = .41) และน้อยที่สุด คือ การออกกำลังกายอย่างน้อย 3 ครั้ง/สัปดาห์ (Mean = 2.40, SD = .93) การศึกษาปรากฏการณ์พฤติกรรมสุขภาพวิถีใหม่จากการระบาดโรคโควิด 19 ของชาวกรุงเทพในชุมชนแออัด มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้ชีวิตสู่ชีวิตวิถีใหม่ จากประสบการณ์การปฏิบัติหน้าที่ของผู้นำชุมชนและอสส. ในช่วงการระบาดมีบทบาทสำคัญในการบริหารจัดการที่ดีโดยต้องมีทีมงานหลัก กำลังคนที่มีศักยภาพ และสร้างระบบการมีส่วนร่วมในการทำงานในชุมชน มีกระบวนการบริหารจัดการโดยการ “แบ่งโซนรับผิดชอบและการประสานงานที่ดี” ดังนั้นการสร้างระบบการจัดการที่ดี สร้างความเข้มแข็งของชุมชนที่เอื้อต่อการป้องกันและควบคุมโรคโควิด 19 จัดให้มี อสส. ครอบคลุมทุกชุมชน พัฒนาศักยภาพแกนนำสร้างบริบทที่เอื้อต่อการควบคุม ประสานงานสร้างภาคีเครือข่ายภายใน ภายนอกชุมชน และการสนับสนุนช่วยเหลือกันในชุมชน โดยมีการสื่อสารที่ถูกต้อง น่าเชื่อถือ สั้นกระชับได้ใจความ รวดเร็ว