การศึกษารูปแบบบริการคลินิกสูงวัยด้วยการแพทย์แผนไทย: กรณีศึกษาเทศบาลตำบลบุญเรือง อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย

ผู้แต่ง

  • ปริพัช เงินงาม วิทยาลัยการแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
  • ปัญญรัช คำเสือ วิทยาลัยการแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
  • สุธิดา วิริยา วิทยาลัยการแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
  • ณิศรา ชัยวงค์ วิทยาลัยการแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
  • สุวนันท์ แก้วจันทา วิทยาลัยการแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

คำสำคัญ:

รูปแบบบริการ, คลินิกสูงวัย, การแพทย์แผนไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบบริการคลินิกสูงวัยด้วยการแพทย์แผนไทย ซึ่งใช้กระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพที่ได้จากการถอดบทเรียนผู้ให้ข้อมูลสำคัญได้แก่ ผู้นำชุมชน แพทย์แผนไทย และอาจารย์แพทย์แผนไทยที่มีส่วนร่วมในการจัดตั้งคลินิกสูงวัยด้วยการแพทย์แผนไทยภายใต้โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ ในพื้นที่เทศบาลตำบลบุญเรือง อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย โดยพิจารณาเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 20 คน และใช้วิธีสนทนากลุ่มเพื่อวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหานำไปสู่การเก็บรวบรวมข้อมูล ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบบริการในคลินิกสูงวัยด้วยการแพทย์แผนไทยพื้นที่เทศบาลตำบลบุญเรือง อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย ประกอบด้วย 2 รูปแบบ คือ 1) การดูแลรักษาอาการเจ็บป่วยของผู้สูงอายุที่เน้นจัดบริการ 5 กลุ่มโรค ได้แก่ กลุ่มโรคกระดูกและข้อ กลุ่มโรคเลือดลม กลุ่มโรคทางเดินอาหาร กลุ่มโรคทางเดินหายใจ กลุ่มโรคผิวหนัง และ 2) การส่งเสริมป้องกันสุขภาพและพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่เน้นจัดบริการ 4 กิจกรรม ได้แก่ กิจกรรมขยับกายคลายเส้น กิจกรรมปรุงอาหารเป็นยา กิจกรรมส่งเสริมการใช้สมุนไพรใกล้มือและกิจกรรมอยู่เย็นเป็นสุข

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2564). กฎกระทรวงการจัดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. 2564. สืบค้นจาก https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/A/021/T_0001.PDF

กวิน บุญประโคน, อาทิตย์ ปัญญาคา, พลากร มะโนรัตน์, ยรรยงค์ พานเพ็ง, และมนัสวี บุรานศรี. (2566). การพัฒนารูปแบบการออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุ “ผลการออกกำลังกายด้วยผ้าขาวม้าที่มีต่อการทรงตัวและการเคลื่อนไหวในผู้สูงอายุ”. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์, 8(3), 605-616.

ชลธิชา ศิริประยงค์, และฉันทนา ปาปัดถา. (2566). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการบริโภคเครื่องดื่มทางเลือกสุขภาพของประชากรในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารวิจัยและนวัตกรรม สถาบันการอาชีวศึกษากรุงเทพมหานคร, 6(1), 64-75.

ธเนษฐ เทียนทอง, นรศิรา ศรโพธิ์, และอรวรรณ แก้วบุญชู. (2565). ปัจจัยมลพิษสิ่งแวดล้อมภายในที่พักอาศัยกับการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังในผู้สูงอายุ. วารสารวชิรการราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์, 4(4), 160-168.

พงษ์พิพัฒน์ จงเพ็งกลาง, สันติสิทธิ์ เขียวเขิน, และผดุงศิษฏ์ ชำนาญบริรักษ์. (2564). ผลของโปรแกรมฤๅษีดัดตน ในผู้ป่วยกล้ามเนื้อหลังตึงเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลเฉลิมพระเกียรติ อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารการพยาบาล การสาธารณสุขและการศึกษา, 20(1), 100-113.

พระอธิการสฤษธิ์ มหายโส (ฉัตรทอง), อุดมลักษณ์ ระพีแสง, และจำลอง แสนเสนาะ. (2566). การสร้างความยั่งยืนทางอาหารท้องถิ่นในจังหวัดจันทบุรี. วารสารวิจัยรำไพพรรณี, 17(3), 15-23.

พรพรรณ ก้อใจ, นคร จันต๊ะวงษ์, ยิ่งยง เทาประเสริฐ, และชัยนรินทร์ เรือนเจริญ. (2565). การพัฒนาศักยภาพของพืชสมุนไพรสำหรับการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ วารสารการพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต, 10(3), 293-301.

ภัคจิรา ภูสมศรี, และสาธุกานต์ กาบคำ. (2564). การดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 15(2), 102-115.

ยุพา ชาญวิกรัย, และไมตรี สุทธจิตต์. (2561). พืชผักสมุนไพรเพิ่มรสชาติ คุณค่าทางโภชนาการและฤทธิ์ ต้านอนุมูลอิสระของอาหารพื้นบ้าน. วารสารโภชนบำบัด, 26(2), 20-26.

ศิริพักตร์ จันทร์สังสา, ศิวพงษ์ ตันสุวรรณวงค์, ยิ่งยง เทาประเสริฐ, และวนิษา ปันฟ้า. (2563). ประสบการณ์ในการใช้ยาหอมรักษาอาการเลือดลมแปรปรวนของผู้สูงอายุ. วารสารหมอยาไทยวิจัย, 6(2), 35-47.

ศุภนิดา ทองดวง, สันติสิทธิ์ เขียวเขิน, และพัดชา หิรัญวัฒนกุล. (2565). ผลของโปรแกรมโยคะอาสนะต่ออาการท้องอืดในกลุ่มผู้สูงอายุวัยต้นเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลนาเชือก อำเภอนาเชือก จังหวัดมหาสารคาม. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 15(2), 159-172.

สุวศิน พลนรัตน์, ปราณี คำแก้ว, ดวงนภา แดนบุญจันทร์, ธัญลักษณ์ ปู่คำสุข, และวรรณพร สุริยะคุปต์. (2564). แนวทางการพัฒนาคลินิกจิตเวชชุมชนด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น ภายใต้บริบทของการแพทย์พื้นบ้านล้านนา. วารสารมหาจุฬานาคร ทรรศน์, 8(5), 162-176.

อาทินา พินทา, สมชาย สุริยะไกร, และศุภชัย ติยวรนันท์. (2566). การคัดเลือกตำารับยาแผนไทยที่มีสรรพคุณบำบัดกลุ่มอาการกล้ามเนื้อและกระดูก. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 21(1), 704-716.

อัสมาอ์ อาแซ, พิจิตรา คงเกิด, โรสนานี เหมตระกูลวงศ์, และนวลพรรณ ทองคุปต์. (2566). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการตัดสินใจเลือกใช้สมุนไพรรักษาโรคผิวหนังของประชาชนในตำบลสวนหลวง อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารการศึกษาและวิจัยการสาธารณสุข, 1(3), 140-152.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-06-29

รูปแบบการอ้างอิง

เงินงาม ป., คำเสือ ป., วิริยา ส., ชัยวงค์ ณ., & แก้วจันทา ส. (2024). การศึกษารูปแบบบริการคลินิกสูงวัยด้วยการแพทย์แผนไทย: กรณีศึกษาเทศบาลตำบลบุญเรือง อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย. วารสารสุขภาพกับการจัดการสุขภาพ, 10(1), 229–238. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/slc/article/view/269539

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย