ภาวะซึมเศร้าและความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุโรคเบาหวาน

ผู้แต่ง

  • ปิยะฉัตร นามพิทักษ์ โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ จังหวัดอุบลราชธานี
  • ปรียาพร ชูชื่น โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ จังหวัดอุบลราชธานี
  • ปาณัต จำปารัตน์ โรงพยาบาลตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี
  • นิตยา บุญปก โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเลิงนกทา จังหวัดยโสธร
  • เปมิกา ประทุมวงษ์ โรงพยาบาลวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี
  • นิติวัฒน์ ดวงกรมนา โรงพยาบาลกาฬสินธุ์ จังหวัดกาฬสินธุ์
  • นุชราภรณ์ มะสุใส โรงพยาบาลกรุงเทพพัทยา จังหวัดชลบุรี
  • ปรายวภา สุดใจ โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ จังหวัดอุบลราชธานี
  • นริศศรา ทวยทน โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเลิงนกทา จังหวัดยโสธร
  • บดินทร์ คณะพันธ์ โรงพยาบาลเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี
  • สุภารัตน์ พิสัยพันธุ์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุดรธานี คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

ซึมเศร้า, พลัดตกหกล้ม, ผู้สูงอายุ, เบาหวาน

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงสหสัมพันธ์ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาวะซึมเศร้า ความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม และความสัมพันธ์ระหว่างภาวะซึมเศร้าและความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุโรคเบาหวาน กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ ผู้สูงอายุโรคเบาหวานที่มารับบริการ ณ คลินิกหมอครอบครัวปทุมวิทยากรและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลดงห่องแห่ อ.เมือง จ.อุบลราชธานี คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มอย่างง่าย จำนวน 101 ราย เครื่องมือในการวิจัยประกอบด้วย 1) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล 2) แบบคัดกรองภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุไทย และ 3) แบบประเมินความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม เก็บข้อมูลระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมีนาคม พ.ศ. 2563 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยายและสถิติค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบสเปียร์แมน ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เริ่มมีภาวะซึมเศร้า (62.38%) มีความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้มในระดับต่ำ (57.43%) ภาวะซึมเศร้ามีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับต่ำกับความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุโรคเบาหวานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (rs =  0.28, p <  .01) ผลการศึกษาครั้งนี้ทำให้ทราบถึงความสำคัญของภาวะซึมเศร้าซึ่งเป็นปัญหาสุขภาพจิตในผู้สูงอายุโรคเบาหวาน อันเป็นข้อมูลพื้นฐานที่มีความสำคัญต่อการวางแผนหรือจัดกิจกรรมการพยาบาลเพื่อลดผลกระทบจากปัญหาภาวะซึมเศร้าและป้องกันความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม ซึ่งจะนำไปสู่ความสามารถในการดูแลตัวเองได้และคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุโรคเบาหวาน

เอกสารอ้างอิง

กัตติกา ธนะขว้าง, วันทนา ถิ่นกาญจน์, และรวมพร คงกำเนิด. (2558). การวิจัยภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุโรคเบาหวานในประเทศไทย [อินเทอร์เน็ต]. นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

กรรณิกา เจริญฤทธิ์, สุดาทิพ ศิริชนะ, และพัฒน์ศรี ศรีสุวรรณ. (2562). ความสัมพันธ์ระหว่างความผิดปกติของระบบประสาทส่วนปลายบริเวณเท้าในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 กับการทรงตัวและความเสี่ยงในการหกล้ม. วารสารระบบบริการปฐมภูมิและเวชศาสตร์เขตร้อน, 2(3), 45-55.

จิตรา ธำรงชัยชนะ, วงศา เล้าหศิริวงศ์, และวิลัยพร ถิ่นคำรพ. (2561). สถานการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในเขตจังหวัดขอนแก่น. วารสารแพทย์นาวี, 45(3), 613-631.

ดาราวรรณ รองเมือง, ฉันทนา นาคฉัตรีย์, จีราพร ทองดี และจิตติยา สมบัติบูรณ์. (2559). อุบัติการณ์ของการหกล้ม และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการหกล้มในผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในชุมชน จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 27(1), 123-138.

เบญญาภา ศรีปัญญา, บุญฑริก อุบล, ศิริลักษณ์ จันดาแสง, สุภารัตน์ ธรรมรังสี และฉัตรชัย พีระวัธน์กุล. (2563). ความสามารถในการทรงตัวของผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นเบาหวานที่มีภาวะปลายประสาทเสื่อมและไม่มีภาวะปลายประสาทเสื่อม. วารสารการแพทย์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 27(3), 15-26.

นงนุช วงศ์สว่าง, ดนุลดา จีนขาวขำ, ชลธิชา บุญศิริ, สุรินทร์ มีลาภล้น, จารุนันท์ สมบูรณ์สิทธิ์, เพ็ญจมาศ คำธนะ, …, และธานี กล่อมใจ. (2560). ความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อมในบ้านต่อการพลัดตกหกล้มและอุบัติการณ์การพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุ. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 10(3), 2492-2506.

นิพา ศรีช้าง และลวิตรา ก๋าวี. (2562). รายงานการพยากรณ์การพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุ (อายุ 60 ปีขึ้นไป) ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560-2564. สืบค้นจาก http://www.thaincd.com/document/ file/violence/การพยากรณ์การพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุ%20ปี%202560-2564.pdf

พูนศรี รังษีขจี และพงศธร พหลภาคย์. (2561). ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ. ใน ปณิตา ลิมปะวัฒนะ(บ.ก.), กลุ่มอาการสูงอายุและประเด็นทางสุขภาพที่น่าสนใจ (พิมพ์ครั้งที่ 2). ขอนแก่น: คลังนานาวิทยา.

เพ็ญพักตร์ หนูผุด, ดุสิต พรหมอ่อน, สมเกียรติยศ วรเดช, และปุญญพัฒน์ ไชยเมล์. (2563). ความชุกของภาวะเสี่ยงล้มและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อภาวะเสี่ยงล้มในกลุ่มผู้สูงอายุ. วารสารวิทยาศาสตร์การกีฬาและสุขภาพ, 21(1), 125-137.

เพ็ญรุ่ง วรรณดี, จิรพรรณ โพธิ์ทอง, และอุมากร ใจยั่งยืน. (2563). การศึกษาสถานการณ์การหกล้มในผู้สูงอายุในชุมชน จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 14(34), 126-41.

มณีรัตน์ เอี่ยมอนันต์. (2562). ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุโรคเบาหวาน. วารสารพยาบาล, 68(1), 58-65.

ลัดดา เถียมวงศ์, สุทธิชัย จิตะพันธ์กุล, และจักษณา ปัญญาชีวิน. (2547). การทดสอบประสิทธิภาพของเครื่องมือประเมินความเสี่ยงของการเกิดหกล้ม(Thai FRAT)ของผู้สูงอายุไทยที่อาศัยอยู่ในชุมชน. วารสารพฤฒาวิทยาและเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ, 5(2), 14-24.

วะนิดา น้อยมนตรี. (2561). ความกลัวการหกล้ม: กลุ่มอาการที่พบบ่อยในผู้สูงอายุและบทบาทของพยาบาลโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 26(3), 92-101.

สุทธิดา พงษ์พันธ์งาม และอัมภิชา นาไวย์. (2563). การหกล้ม ความกลัวการหกล้ม และการจำกัดกิจกรรมเนื่องจากกลัวหกล้มในผู้สูงอายุไทยที่อาศัยอยู่ในชุมชนชานเมืองเชียงใหม่. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล, 36(1), 22-38.

สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2563). สรุปรายงานการป่วย พ.ศ. 2562. สืบค้นจาก https://dmsic.moph.go.th/index/detail/8317

Andrade, D. M. B., Rocha, R. M., & Ribeiro, Í. J. S. (2022). Depressive symptoms among older adults with diabetes mellitus: a cross-sectional study. Sao Paulo medical journal = Revista paulista de medicina, 141(4), e2021771. https://doi.org/10.1590/1516-3180.2021.0771.R5.09082022

Faul, F., Erdfelder, E., Buchner, A., & Lang, A. G. (2009). Statistical power analyses using G* Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior research methods, 41(4), 1149-1160.

Gale, C. R., Westbury, L. D., Cooper, C., & Dennison, E. M. (2018). Risk factors for incident falls in older men and women: the English longitudinal study of ageing. BMC geriatrics, 18(1), 1-9.

Gupta, P., Aravindhan, A., Gand, A. T. L., Man, R. E. K., Fenwick, E. K., Mitchell, P., … , & Lamoureux, E. L. (2017). Association between the Severity of Diabetic Retinopathy and Falls in an Asian Population with Diabetes: The Singapore Epidemiology of Eye Diseases Study. JAMA Ophthalmol, 135(12), 1410-1416.

Johansson, J., Nordström, A., & Nordström, P. (2016). Greater fall risk in elderly women than in men is associated with increased gait variability during multitasking. Journal of the American Medical Directors Association, 17(6), 535-540.

Mordarska, K., & Godziejewska-Zawada, M. (2017). Diabetes in the elderly. Menopause Review/Przegląd Menopauzalny, 16(2), 38-43.

Moreira, B. D. S., Dos Anjos, D. M. D. C., Pereira, D. S., Sampaio, R. F., Pereira, L. S. M., Dias, R. C., & Kirkwood, R. N. (2016). The geriatric depression scale and the timed up and go test predict fear of falling in community-dwelling elderly women with type 2 diabetes mellitus: a cross-sectional study. BMC geriatrics, 16(1), 1-10.

Paliwal, Y., Slattum, P. W., & Ratliff, S. M. (2017). Chronic health conditions as a risk factor for falls among the community-dwelling US older adults: a zero-inflated regression modeling approach. BioMed research international, 2017.

Thiamwong, L., Thamarpirat, J., Maneesriwongul, W., & Jitapunkul, S. (2008). Thai Falls Risk Assessment Test (Thai-FRAT) Developed for Community-Dwelling Thai Elderly. Journal of the Medical Association of Thailand, 91(12), 1823-1832.

Ravona-Springer, R., Heymann, A., Schmeidler, J., Moshier, E., Guerrero-Berroa E., Soleimani L., … , & Beeri, M. S. (2017). Hemoglobin A1c Variability Predicts Symptoms of Depression in Elderly Individuals With Type 2 Diabetes. Diabetes Care, 40(9), 1187–1193.

Wongpakaran, N. & Wongpakaran, T. (2012). Prevalence of major depressive disorders in long-term care facilities: a report from northern Thailand. Psychogeriatrics, 12(1), 11-17.

World Health Organization. (2007). WHO Global report on falls Prevention in older Age. Retrieved from: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs344/en/.

Yang, Y., Hu, X., Zhang, Q., & Zou, R. (2016). Diabetes mellitus and risk of falls in older adults: a systematic review and meta-analysis. Age and ageing, 45(6), 761-767.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-12-28

รูปแบบการอ้างอิง

นามพิทักษ์ ป., ชูชื่น ป., จำปารัตน์ ป., บุญปก น., ประทุมวงษ์ เ., ดวงกรมนา น., มะสุใส น., สุดใจ ป., ทวยทน น., คณะพันธ์ บ., & พิสัยพันธุ์ ส. (2023). ภาวะซึมเศร้าและความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุโรคเบาหวาน. วารสารสุขภาพกับการจัดการสุขภาพ, 9(2), 114–126. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/slc/article/view/264240

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย