บทบาทของพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชนในการสนับสนุนครอบครัว เพื่อการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะติดเตียงที่บ้าน: กรณีศึกษา

ผู้แต่ง

  • ชัยณรงค์ นาคเทศ กลุ่มวิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเซนต์หลุยส์
  • สุปราณี มณีวงค์ กลุ่มวิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเซนต์หลุยส์
  • กัณณิกา นวมโคกสูง กลุ่มวิชาการพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเซนต์หลุยส์
  • กชกร ธรรมนำศีล กลุ่มวิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเซนต์หลุยส์

คำสำคัญ:

ผู้สูงอายุที่มีภาวะติดเตียง, การดูแลที่บ้าน, การสนับสนุนครอบครัว

บทคัดย่อ

ผู้สูงอายุในประเทศไทยมีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นและส่วนใหญ่มักเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง ซึ่งจะก่อให้เกิดความพิการและทุพพลภาพจนนำไปสู่การเป็นผู้ป่วยติดเตียงในที่สุด ผู้สูงอายุกลุ่มนี้จะได้รับการดูแลที่บ้านภายใต้การดูแลของครอบครัวซึ่งเป็นบุคคลใกล้ชิดกับผู้สูงอายุมากที่สุด แต่ในปัจจุบันพบว่า บุคคลในครอบครัวจำเป็นต้องทำงานเพื่อหาเลี้ยงชีพ จึงทำให้ไม่สามารถดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะติดเตียงได้อย่างเต็มที่ อีกทั้งผู้สูงอายุที่มีภาวะติดเตียงส่วนใหญ่มีความต้องการความช่วยเหลือด้านกิจวัตรประจำวัน และการดูแลที่มีความเฉพาะและซับซ้อนมากยิ่งขึ้น ทำให้ครอบครัวต้องแสวงหาผู้ดูแลที่มีความสามารถ ผ่านการอบรมโดยตรง หรือหาศูนย์รับดูแลผู้สูงอายุที่มีความพร้อมมาเป็นผู้ดูแลแทน ซึ่งเป็นสิ่งที่ท้าทายสำหรับพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชนเป็นอย่างมากในการสนับสนุนครอบครัวที่มีข้อจำกัดให้สามารถดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะติดเตียงได้ที่บ้านอย่างมีประสิทธิภาพ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอบทบาทของพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชนจากการประยุกต์ทฤษฎีระบบการพยาบาลของโอเร็มในการสนับสนุนครอบครัวให้สามารถดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะติดเตียงได้เองที่บ้าน โดยเน้นให้ครอบครัวและผู้ดูแลเกิดการเรียนรู้ การพิจารณาตัดสินใจ และลงมือปฏิบัติการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะติดเตียงที่บ้านได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีความต่อเนื่อง ซึ่งจะเป็นการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุที่มีภาวะติดเตียงได้อาศัยอยู่กับครอบครัวอันเป็นที่รักอย่างพร้อมเพียง และช่วยให้ผู้สูงอายุมีภาวะสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป

เอกสารอ้างอิง

จินตพักตร์ จันทะโคตร, ทัศนีย์ รวิวรกุล, พัชราพรเกิดมงคล, และพิชัย จันทร์ศรีวงศ์. (2564). ผลของโปรแกรมการพยาบสนับสนุนและให้ความรู้สำหรับญาติผู้ดูแลผู้สูงอายุที่ได้รับเคมีบำบัดแบบผู้ป่วยนอก. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 14(2),11-24.

จุฬาวรี ชัยวงค์นาคพันธ์, ศิริกาญจน์ จินาวิน, วราภรณ์ ยศทวี, กชพร พงษ์แต้, และเจษฎาภรณ์ อิกำเหนิด.(2561). บทบาทของพยาบาลในการพัฒนาความสามารถและลดความเครียดของผู้ดูแลผู้ป่วยที่มีปัญหาในระบบประสาท. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์, (ฉบับพิเศษ),151-162.

ดุษฎี ไตรยวงศ์, สุนีย์ ละกำปั่น และทัศนีย์ รวิวรกุล.(2563). ผลของโปรแกรมการพยาบาลแบบสนับสนุนและให้ความรู้ต่อความสามารถในการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่บ้านของผู้ดูแล.วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า, 37(3), 240-249.

นงลักษณ์ พะไกยะ, ศิริพันธุ์ สาสัตย์ และวาสินี วิเศษฤทธิ์.(2564). ความต้องการกำลังคนด้านสุขภาพเพื่อรองรับผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในอนาคต. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข. 15(2), 200-217.

ปาหนัน พิชยภิญโญ, ปัญญรัตน์ ลาภวงศ์วัฒนา, พัชราพรเกิดมงคล และอาภาพร เผ่าวัฒนา. (2556).ทฤษฎีการพยาบาลและการประยุกต์: บุคคล ครอบครัวและชุมชน. กรุงเทพฯ: แดเน็กซ์อินเตอร์คอร์ปอเรชั่น.

พารุณี วงษ์ศรี และทีปทัศน์ ชินตาปัญญากุล. (2561).การประยุกต์ใช้ทฤษฎีของโอเร็มกับการดูแลและการให้คำแนะนำผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว.วารสารพยาบาลตำรวจ, 10(1), 209 -219.

พิมพ์ลักษณ์ รังษีภโนดร, ชัชวาล วงค์สารี, และอัมพรเจียงวิริชัยกูร. (2561). การประยุกต์ใช้ทฤษฎีการดูแลตนเองของโอเร็มในการดูแลป้องกันการเกิดแผลที่เท้าของผู้ป่วยโรคเบาหวาน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย, 12(3), 89-100.

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.).(2564).สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2563.นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคมมหาวิทยาลัยมหิดล.

วารุณี มีเจริญ. (2557). ญาติผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็ง: การปรับตัวต่อบทบาทและการส่งเสริมคุณภาพชีวิต.Rama Nurse J, 20(1), 10-22.

ศิริพร เสมสาร, สุชิรา ชัยวิบูลย์ธรรม, และพิชัย จันทร์ศรีวงศ์. (2561). ผลของโปรแกรมส่งเสริมความสามารถของญาติผู้ดูแลต่อผลลัพธ์ด้านญาติผู้ดูแลและด้านผู้ป่วยในการดูแลผู้ป่วยเรื้อรังระยะท้าย. วารสารการปฏิบัติการพยาบาลและการผดุงครรภ์ไทย, 5(1), 112-116.

สภาการพยาบาล. (2552). ประกาศสภาการพยาบาล.ขอบเขตและสมรรถนะการปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูงสาขาการพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน. สืบค้นเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2564, จาก https://www.tnmc.or.th/images/userfiles/files/H014.pdf

สภาการพยาบาล. (2564). ประกาศสภาการพยาบาล.แนวทางการพยาบาลทางไกล (Tele-nursing). สืบค้น จาก: https://www.tnmc.or.th/images/userfiles/files/T_0049.PDF

สุปรีดา มั่นคง, ยุพาพิน ศิรโพธิ์งาม, และศุภร วงศ์วทัญญ.(2559). บทบาทของญาติผู้ดูแลผู้ป่วยที่ได้รับการดูแลแบบประคับประคอง: การศึกษาเบื้องต้นเชิงคุณภาพ. วารสารสภาการพยาบาล, 31(4), 104-121.

สุริยา ฟองเกิด, สุนันท์ สินซื่อสัตย์กุล, และสืบตระกูลตันตลานุกูร. (2563). บทบาทพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชนในการดูแลญาติผู้ป่วยติดเตียง. วารสารพยาบาลทหารบก, 21(1), 46-55.

อุไรวรรณ ทองอร่าม และนิภาวรรณ สามารถกิจ. (2562).อิทธิพลของความพร้อมในการดูแล ภาระในการดูแล และรางวัลจากการดูแลต่อการปรับตัวของญาติผู้ดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารสภาการพยาบาล, 46(3), 88-102.

Orem, D. E., Taylor, S. G., & Renpenning, K. M. (2001). Nursing: Concepts of practice (6th ed.).St. Louis: Mosby.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-06-29

รูปแบบการอ้างอิง

นาคเทศ ช., มณีวงค์ ส., นวมโคกสูง ก., & ธรรมนำศีล ก. (2022). บทบาทของพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชนในการสนับสนุนครอบครัว เพื่อการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะติดเตียงที่บ้าน: กรณีศึกษา. วารสารสุขภาพกับการจัดการสุขภาพ, 8(1), 14–25. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/slc/article/view/254796

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ