ปัจจัยทำนายพฤติกรรมป้องกันความดันโลหิตสูงตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ ของนักศึกษาระดับปริญญาตรีในสถาบันอุดมศึกษาคาทอลิกในประเทศไทย
คำสำคัญ:
พฤติกรรมป้องกันความดันโลหิตสูง, แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ, นักศึกษาระดับปริญญาตรีบทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมป้องกันความดันโลหิตสูง แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ และปัจจัยทำนายพฤติกรรมป้องกันความดันโลหิตสูง ตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพของนักศึกษาระดับปริญญาตรี กลุ่มตัวอย่างคือนักศึกษาระดับปริญญาตรีในสถาบันอุดมศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย จำนวน 700 คน เครื่องมือวิจัยเป็นชุดคำถามประกอบด้วย 3 ส่วน ได้แก่ ข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ และแบบประเมินพฤติกรรมป้องกันความดันโลหิตสูง ค่าดัชนีความตรงของแบบสอบถามเท่ากับ .93, 1.00 และค่าความเที่ยงเท่ากับ .84 และ .76 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติหาค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ และสถิติถดถอยพหุคูณ
ผลการวิจัยพบว่า คะแนนแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง ( =3.00, S.D. =0.52) คะแนนพฤติกรรมการป้องกันโรคความดันโลหิตสูงโดยรวมอยู่ในระดับดี (
= 2.83, S.D. = 0.32) แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ และปัจจัยร่วม ได้แก่ เงินที่ได้รับเป็นค่าใช้จ่ายรายเดือน (ตํ่ากว่า 5,000 บาท) ชั้นปี (1) เพศ (ชาย) และการจำตัวเลขความดันโลหิตของตนเองได้ สามารถร่วมทำนายความแปรปรวนของพฤติกรรมการป้องกันความดันโลหิตสูง ได้ร้อยละ 19 (R2 = 0.19, F = 18.21, p < .05) โดยการรับรู้อุปสรรคของการปฏิบัติพฤติกรรมป้องกันความดันโลหิตสูงสามารถทำนายพฤติกรรมป้องกันความดันโลหิตสูงมากที่สุด (β = -0.31) รองลงมาคือการรับรู้ประโยชน์ของการปฏิบัติพฤติกรรมป้องกันความดันโลหิตสูง (β = 0.21) ข้อเสนอแนะ ควรเสริมปัจจัยการรับรู้ประโยชน์ของการปฏิบัติฯ พร้อมทั้งลดทอนปัจจัยการรับรู้อุปสรรคของการปฏิบัติฯ เพื่อเป็นพื้นฐานในการส่งเสริมพฤติกรรมป้องกันความดันโลหิตสูงในนักศึกษาระดับปริญญาตรี โดยเฉพาะเพศหญิง ระดับชั้นปี 2 ถึง 4
เอกสารอ้างอิง
กองระบบและบริหารข้อมูลเชิงยุทธศาสตร์การอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.(2564). จำนวนนักศึกษาทั้งหมด ปีการศึกษา 2563. สืบค้นจาก http://www.info.mua.go.th/info/
จินดารัตน์ สมใจนึกและจอม สุวรรณโณ. (2563). ความสัมพันธ์ระหว่างอายุกับภาวะความดันโลหิตค่อนข้างสูง และภาวะความดันโลหิตสูงในกลุ่มวัยรุ่นช่วงเปลี่ยนผ่านจากวัยรุ่นตอนปลายสู่วัยผู้ใหญ่ตอนต้น. วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก, 31(2), 63-78.
จุไรรัตน์ ดวงจันทร์, จันทิมา เขียวแก้ว, พนิตนาฎชำนาญเสือ, เยาวลักษณ์ มีบุญมาก, จุฬารัตน์ ห้าวหาญ, พรเลิศ ชุมชัย, ...ฉัตรทอง จารุพิสิฐไพบูลย์. (2560). ปัจจัยทำนายการรู้สารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ด้านสุขภาพของนักศึกษาพยาบาลวิทยาลัยพยาบาลสังกัดสถาบันพระบรมราชชนก.วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 11(1), 235-248.
ฐปรัตน์ รักษ์ภาณุสิทธิ์, นฤมล จีนเมือง, และ นันทิยา โข้ยนึ่ง. (2561). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษามหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี. วารสารวิทยบริการมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 29(3), 170-178.
บุญใจ ศรีสถิตย์นรากูร. (2553). ระเบียบวิธีการวิจัยทางพยาบาลศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: ยูแอนด์ไอ อินเตอร์มีเดีย.
วัชรา สุขแท้, ศิริมา วงศ์แหลมทอง, และธนัชฌา ภัยพยบ.(2562). การศึกษาพฤติกรรมการใช้จ่ายเงินของนักศึกษาพยาบาล: กรณีศึกษาวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สวรรค์ประชารักษ์นครสวรรค์.บัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ วิทยาลัยสงฆ์นครสวรรค์, 7(2), 33-44.
ศิวาพร ทองสุข, พรรณวดี พุธวัฒนะ, และพิศสมัย อรทัย.(2555). พฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษาพยาบาลรามาธิบดี. รามาธิบดีพยาบาลสาร, 18(2), 178-189.
สถาบันวิจัยประชากรสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. (2563). สุขภาพคนไทย 2563: สองทศวรรษ ปฏิรูปการศึกษาไทย ความล้มเหลวและความสำเร็จ. นครปฐม: อัมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด(มหาชน).
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2560). การสำรวจพฤติกรรมการบริโภคอาหารของประชากร พ.ศ.2560. ค้นเมื่อ 15 เมษายน 2564 จาก http://www.nso.go.th/sites/2014/DocLib13/ด้านสังคม/สาขาสุขภาพ/Food_consumption_behavior_of_the_population/2560/รายงานฉบับสมบูรณ์.pdf
Azadi, N.A., Ziapour, A., Lebni, J.Y., Irandoost, S.F., Abbas, J., & Chaboksavar, F. (2021). The effect of education based on health belief model on promoting preventive behaviors of hypertensive disease in staff of the Iran University of Medical Sciences. Archives of Public Health, 79(69). https://doi.org/10.1186/s13690-021-00594-4
Azegami, T., Uchida, K., Tokumur, M., & Mori, M. (2021).Blood pressure tracking from childhood to adulthood. Frontiers in Pediatrics, 9(785356), 1-7. doi: 10.3389/fped.2021.785356 https://doi.org/10.3389/fped.2021.785356
Becker, M. H. (1974). The Health Belief Model and Sick Role Behavior. Health Education Monographs, 2(4), 409-419. https://doi.org/10.1177/109019817400200407
Choi, J. (2020). Impact of Stress Levels on Eating Behaviors among College Students.Nutrients, 12(5): 1241. https://doi.org/10.3390/nu12051241
El Ansari, W., Ssewanyana, D., & Stock, C. (2018). Behavioral health risk profiles of undergraduate university students in England, Wales and Northern Ireland: A cluster analysis. Frontiers in Public Health, 6(120). doi: 10.3389/fpubh.2018.00120 https://doi.org/10.3389/fpubh.2018.00120
Elshurbjy, A.J., & Ellulu, M.S. (2017). Association between stress and dietary behaviors among university students_Mini review. Medical and Clinical Archives, 1(2): 1-3. https://doi.org/10.15761/MCA.1000108
Ghorbani-Dehbalaei, M., Loripoor, M., & Nasirzadeh, M. (2021). The role of health beliefs and health literacy in women's health promoting behaviours based on the health belief model: a descriptive study. BMC Women's Health (2021) 21:421. https://doi.org/10.1186/s12905-021-01564-2
Glanz, K., Rimer, B.K., & Viswanath, K. (2008). Health behavior and Hhealth Education: Theory, research, and practice. San Francisco: Jossey-Bass.
He, F. X., Turnbull, B., Kirshbaum, M. N., Phillips, B., & Klainin-Yobas, P. (2018). Assessing stress, protective factors and psychological well-being among undergraduate nursing students. Nurse education today, 68, 4-12. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2018.05.013
Huang, L., Yang, S.C., & Chiang, C.H. (2020). The Associations between Individual Factors, eHealth Literacy, and Health Behaviors among College Students. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(6) 2108. https://doi.org/10.3390/ijerph17062108
Joseph, R.P., Ainsworth, B.E., Keller, C., & Dodgson, J.E. (2015). Barriers to Physical Activity Among African American Women: An Integrative Review of the Literature. Women Health, 55(6), 679-99. https://doi.org/10.1080/03630242.2015.1039184
Kyle, G., Neall, R., & Atherton, I. (2016). Prevalence of overweight and obesity among nurses in Scotland: A cross sectional study using the Scottish Health Survey. International Journal of Nursing Studies, 53: 126-133. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2015.10.015
Limaroon, N., Watakakosol, R., & Suttiwan, P. (2019). High-school Exercise Intention in Bangkok: An application of Health Belief Model. PSAKU International Journal of Interdisciplinary Research, 8(2), 70-77.
Nassar, O.S., & Shaheen, A.M. (2014). Health-Promoting Behaviours of University Nursing Students in Jordan. Health, 6, 2756-63. https://doi.org/10.4236/health.2014.619315
Park, E., & Kwon, M. (2018). Health-Related Internet Use by Children and Adolescents: Systematic Review. Journal of Medical Internet Research, 20(4),e120. doi: 10.2196/jmir.7731. https://doi.org/10.2196/jmir.7731
Peltzer, K., Pengpid, S., Sychareun, V., Ferrer, A.J., Low, W.Y., Huu, T.N., ... Turnbull, N. (2017). Prehypertension and psychosocial risk factors among university students in ASEAN countries. BMC Cardiovascular Disorders, 17(1), 230-238. https://doi.org/10.1186/s12872-017-0666-3
Piboon, K., Methaphat, C., Ouppawongsapat, D., Chaiklongkit, K., Arunrat, P., & Sukthong, N. (2020). Predicting factor of physical activity among university students, Thailand. The Bangkok Medical Journal, 16(1): 33-38. https://doi.org/10.31524/bkkmedj.2020.11.007
Polat, U., Özen, S., Kahraman, B.B., & Bostanoğlu, H. (2015). Factors affecting health-promoting behaviors in nursing students at a university in Turkey. Journal of Transcultural Nursing, 1-7.doi: 10.1177/1043659615569536 https://doi.org/10.1177/1043659615569536
Puspita, R.C., Tamtomo, D., & Indarto, D. (2017). Health Belief Model for the Analysis of Factors Affecting Hypertension Preventive Behavior among Adolescents in Surakarta. Journal of Health Promotion and Behavior, 2(2), 183-196. https://doi.org/10.26911/thejhpb.2017.02.02.08
Ramón-Arbués, E., Granada-López, J., Martínez-Abadía, B.M., Echániz-Serrano, E., Antón-Solanas I., & Jerue, B.A. (2021). Factors Related to Diet Quality_ A Cross-Sectional Study of 1055 University Students. Nutrients, 13(10), 3512. https://doi.org/10.3390/nu13103512
Sok, S., Pal, K., Tuot, S., Yi, R., Chhoun, P., & Yi, S. (2020). Health Behaviors among Male and Female University Students in Cambodia: A Cross-Sectional Survey. Journal of Environmental and Public Health, (2020). 10 pages. https://doi.org/10.1155/2020/6740236
Szabo, K., Piko, F.P., & Fitzpatrick, K.M. (2019). Adolescents' attitudes towards healthy eating: The role of self-control, motives and self-risk perception. Appetite, 143,104416. https://doi.org/10.1016/j.ap-pet.2019.104416
Yamane, T. (1973). Statistics, An introductory Analysis (3rd ed.). New York, NY: Harper & Row.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารสุขภาพกับการจัดการสุขภาพ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
