ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคลและจิตวิทยาเชิงบวกต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุชาวมอญ

เพ็ญศรี หงษ์พานิช

ผู้แต่ง

เพ็ญศรี หงษ์พานิช สาขาการพยาบาลการพยาบาลอนามัยชุมชน คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยปทุมธานี

คำสำคัญ:

ปัจจัยส่วนบุคคล, จิตวิทยาเชิงบวก, ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, ผู้สูงอายุชาวมอญ

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบสำรวจเชิงวิเคราะห์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยส่วนบุคคลและจิตวิทยาเชิงบวกที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุชาวมอญ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุชาวมอญ 232 คน คัดเลือกด้วยวิธีการจับสลากแบบไม่ใส่คืน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม คือ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามจิตวิทยาเชิงบวกและแบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพ ค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามมีค่าเท่ากับ .86 และ .89 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติวิเคราะห์สหสัมพันธ์ของเพียร์สันและสถิติไควสแควร์

ผลการวิจัย พบว่า คะแนนเฉลี่ยของความรอบรู้ด้านสุขภาพและคะแนนเฉลี่ยของจิตวิทยาเชิงบวกของผู้สูงอายุชาวมอญอยูในระดับมาก ( $gif.latex?\bar{x}$ = 3.70, 3.96, และ SD = .33, .37 ตามลำดับ) ปัจจัยด้านจิตวิทยาเชิงบวกมีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุชาวมอญอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (r =.45, p < .05) และปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ เพศ สถานภาพสมรส อาชีพ รายได้ต่อเดือน การมีโรคประจำตัวมีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุชาวมอญอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนอายุไม่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุชาวมอญ (p = .062) จึงเสนอแนะให้พัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุชาวมอญผ่านการส่งเสริมให้จิตวิทยาเชิงบวก โดยให้ผู้สูงอายุหญิงเป็นตัวแบบในการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ความรอบรู้ด้านสุขภาพและส่งเสริมให้ผู้สูงอายุเกิดความตระหนักรู้ในความรอบรู้ด้านสุขภาพของตนเอง

เอกสารอ้างอิง

ชัชวาล วงค์สารี. (2561). สถานการณ์ของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมในประเทศไทย: ประเด็นและแนวโน้มการดูแลทางการพยาบาล. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 12(1), 47-58.

สุวรรณา สุวรรณผล, และวลัยนารี พรมลา. (2559). พฤติกรรมการดูแลสุขภาพ และการสนับสนุนทางสังคมต่อคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุชาวมอญ จังหวัดปทุมธานี. วารสารสถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 3(2), 67-78

ประไพพิศ สิงหเสม, พอเพ็ญ ไกรนรา, และวรารัตน์ ทิพย์รัตน์. (2562). ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมสุขภาพตาม 3อ.2ส. ของผู้สูงอายุ ตำบลหนองตรุด จังหวัดตรัง. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์, 11(1), 37 – 51.

เยาวลักษณ์ มีบุญมาก, จิริยา อินทนา1, กรรณิการ์ กิจนพเกียรติ, เพ็ญจมาศ คำธนะ, และนงณภัทร รุ่งเนย. (2562). ความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุในชุมชนกึ่งเมืองแห่งหนึ่งในจังหวัดราชรี. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 6(ฉบับพิแศษ), 129-144.

Compton, W. C., & Hoffman, E. (2019). Positive psychology: The science of happiness and flourishing. Sage Publications.

Intarakamhang, U., & Macaskill, A. (2018). Multi-group Causal Model of Health Literacy and Behaviors on Family Wellbeing among Thai Adults at Risk of Non-Communicable Diseases (NCDs). Journal of research in health sciences, 18(4), e00429.

Kaphingst, K. A., Goodman, M. S., MacMillan, W. D., Carpenter, C. R., & Griffey, R. T. (2014). Effect of cognitive dysfunction on the relationship between age and health literacy. Patient education and counseling, 95(2), 218-225.

Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement, 30(3), 607-610.

Gupta, K. K., Attri, J. P., Singh, A., Kaur, H., and Kaur,G. (2016). Basic concepts for sample size calculation: critical step for any clinical trials!. Saudi J Anaesth, 10(3), 328-331.

Liu, C., Wang, D., Liu, C., Jiang, J., Wang, X., Chen, H., ... & Zhang, X. (2020). What is the meaning of health literacy? A systematic review and qualitative synthesis. Family medicine and community health, 8(2), e000351.

Nutbeam, D. (2008) . The evolving concept of health literacy. Social Science & Medicine, 67(12), 72-78.

Osborne, S. P., Radnor, Z., & Nasi, G. (2013) . A new theory for public service management? Toward a (public) service-dominant approach. The American Review of Public Administration, 43(2), 135-158.

Palumbo, R .(2017). Examining the impacts of health literacy on healthcare costs. An evidence synthesis. Health Service Management Research, 30(4), 197-212.

Renani, M. T. S., Nourafkan, F., Fathimard, F., & Mazarei, R. (2020) . Relationship between Self-efficacy and mental health with health literacy in patients with diabetes in kazerun city, fars, Iran. Journal of Community Health Research, 9(4), 256-264.

Word Health Organization. (1998). Improving health literacy. [Online] Retrieved 3 November, 2021, from https://www.who.int/activities/improving-health-literacy

Sak, G., Rothenfluh, F., & Schulz, P. J. (2017) . Assessing the predictive power of psychological empowerment and health literacy for older patients’ participation in health care: a cross-sectional population -based study. BMC geriatrics, 17(1), 1-15.

Tiller, D., Herzog, B., Kluttig, A., & Haerting, J. (2015). Health literacy in an urban elderly East-German population–results from the population-based CARLA study. BMC public health, 15(1), 1-9.

Vogt D, Schaeffer D and Berens E-M .(2019). Health literacy in later phases of life: findings from Germany and other countries. In Okan O, Bauer U, Levin-Zamir D, Pinheiro P and Sørensen K (eds), International Handbook of Health Literacy: Research, Practice and Policy Across the Lifespan. Bristol,UK: Policy Press.

Yang, B. X., Xia, L., Huang, R., Chen, P., Luo, D., Liu, Q., ... & Wang, X. Q. (2021) . Relationship between eHealth literacy and psychological status during COVID-19 pandemic: A survey of Chinese residents. Journal of nursing management, 29(4), 805-812.

Yokokawa, H., Yuasa, M., Sanada, H., Hisaoka, T., & Fukuda, H. (2015) . Age-and sex-specific impact of health literacy on healthy lifestyle characteristics among Japanese residents in a rural community. Health, 7(06), 679.

Zugich, J.N., Goldman, D.P., Cohen, P.R., Cortese, D., Fontana, L., Kennedy,B.K. & Fain,M.J. (2016) . Preparing for an aging world: Engaging biogerontologists, geriatricians, and the society. The Journals of Gerontology: Series A, 71(4), 435–444.