พลาสติกชีวภาพจากพืชทางการเกษตรต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
บทคัดย่อ
ขยะพลาสติกปิโตรเลียมทั่วโลกมีผลกระทบต่อสุขภาพ สิ่งแวดล้อม และเกิดภาวะเรือนกระจก ภาครัฐจึงได้ กำหนดแผนที่นำทางแห่งชาติ พ.ศ.2551-2565 ให้ทำการศึกษาและพัฒนาพลาสติกชีวภาพจากพืชทางการเกษตรเพื่อ รองรับความต้องการพลาสติกชีวภาพจากพืชทางการเกษตรที่เพิ่มสูงขึ้น ผลการศึกษาพบว่า ประเทศไทยมีศักยภาพการ ผลิตวัตถุดิบของพลาสติกชีวภาพจากพืชทางการเกษตร 3 อันดับแรก คือ มันสำปะหลัง อ้อย และข้าวโพด มีความ ต้องการชนิดของพลาสติกชีวภาพจากพืชทางการเกษตร 5 ชนิดแรก คือ พอลิแลคติกแอซิด พอลิไฮดรอกซีอัลคาโนเอต พอลิบิวทิลีนซัคซิเนต แป้งมันสำปะหลัง และพอลิบิวทิลีน อะดิเปตโคเทอเรพทาเรต ซึ่งพลาสติกชีวภาพแต่ละชนิดมี คุณสมบัติแตกต่างกัน เพื่อนำไปผลิตผลิตภัณฑ์ให้เหมาะสมต่อการใช้งาน วิธีการย่อยสลายส่วนใหญ่ใช้การฝังกลบ ต้องอยู่ในสภาวะที่เหมาะสมจึงเกิดการย่อยสลาย ระยะเวลาการย่อยสลาย 60-180 วัน พลาสติกชีวภาพ ทั้ง 5 ชนิด ไม่มีผลกระทบต่อสุขภาพ สิ่งแวดล้อม และลดภาวะเรือนกระจก ปัจจุบันมีการศึกษาพลาสติกชีวภาพชนิด พอลิแลคติกแอซิดมากกว่าชนิดอื่น ควรเพิ่มการศึกษาพลาสติกชีวภาพจากพืชทางการเกษตรอีก 4 ชนิด และให้ความ สำคัญต่อการศึกษาเรื่องการประเมินผลกระทบทางสุขภาพและสิ่งแวดล้อมเกี่ยวกับขยะของพลาสติกชีวภาพชนิด พอลิบิวทิลีนซัคซิเนตจากพืชทางการเกษตร
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. (2555). ปัญหาสิ่งแวดล้อมจากขยะ มูลฝอย. สืบค้นจาก http://www.pcd.go.th/info_ serv/waste_rubbish.htm
กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม. (2551). Process Management. วารสาร Productivity World เพื่อการเพิ่ม ผลผลิต, 13(72), น. 89-93. กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม. (ม.ป.ป.). ข่าวสาร Bioplastic. สืบค้นจาก http://library.dip.go.th/Industrial%20 Innovation/www/innonew0-02.html
กล้าณรงค์ ศรีรอต, เกื้อกูล ปิยะจอมขวัญ, สุนีย์ โชตินีรนาท, รังสิมา ชลคุป, และอำนาจ เจรีรัตน์. (2542). การย่อยสลายทางชีวภาพของพอลิเมอร์ โดยเชื้อจุลินทรีย์ทดสอบ ที่แยกจากตัวอย่างดินใน ประเทศไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
เก่งพงศ์ กิจเกตุ และวรวิทย์ ดาน้ำคำ. (2547). พลาสติก ย่อยสลายจากแป้งผสมพอลิเอสเทอร์ (ปริญญา วิศวกรรมศาสตรบัณฑิต). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัย รังสิต.
ชัยพฤกษ์ อาภาเวท, เจษฎา วงษ์อ่อน, นที ศรสีวสัดิ์, และ นรินทร กาบบัวทอง. (2556). การศึกษาการ ปรับปรุงสมบัติความเหนียวของ PLA ด้วยการผสม กับ PBS. ใน การประชุมวิชาการข่ายงานวิศวกรรม อุตสาหการประจำปี 2554. (น. 1429-1423). นครนายก: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ธัญบุรี.
ธารา มานะงาน, และสริญญา ชวพันธ์. (2553). การเคลือบ กระดาษชานอ้อยด้วย PHB และ PLA สำหรับ บรรจุภัณฑ์อาหารที่ย่อยสลายได้. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ.
บรรเลง ศรนิล, ณรงค์ ผังวิวัฒน์, และนฤมล เครือองอาจ นุกูล. (2535). การศึกษาผลของการเติมแป้ง ลงในพลาสติกเพื่อการย่อยสลายทางชีวภาพ (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ.
บริษัท พีทีที เอ็มซีซี ไบโอเคม จำกัด, และบริษัท คอนซัล แทนท์ ออฟ เทคโนโลยี จำกัด. (2556). รายงาน การวิเคราะห์ผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมเบื้องต้น โครงการผลิตพลาสติกชีวภาพชนิดพอลิบิวทิลีน- ซัคซิเนตหรือพีบีเอส. ระยอง: พีทีที เอ็มซีซี ไบโอเคม.
พิฑูร ตรีวิจิตรเกษม. (2553) มารู้จักพลาสติกชีวภาพ กันเถอะ. วารสาร Plastics Foresight, 2(2), น. 1-6.
เมธิญา กลกิจ, วสุ ปฐมอารีย์, และอำนาจ เจรีรัตน์. (2555). การแยกและการคัดกรองแอกติโนมัยซีสต์ ที่ย่อยสลายพอลิแลกไทด์ (ปริญญาวิทยาศาสตร มหาบัณฑิต). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
รัตนา ตันฑเทอดธรรม, สุนีย์ โชตินีรนาท, และกล้าณรงค์ ศรีรอต. (2552). การเตรียมและสมบัติเชิงกลของ วัสดุเชิงประกอบของพอลิโพรพิลีนและพอลิบิวทิ ลีนซัคซิเนตกับกากมันสำปะหลัง. ในการประชุมทาง วิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 47 ประจำปี 2552. (น. 440-448). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์.
ลักษมี ศุกระกาญจนะ. (2556). การคัดแยกและศึกษา คุณสมบัติเชื้อแอคติโนมัยสึทที่สามารถผลิต เอนไซม์ย่อยสลายพลาสติกชีวภาพ (ปริญญาวิทยา ศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ.
วราภรณ์ จันทาสี, ชาญวิทย์ โฆษิตานนท์, และธนาวดี ลี้จากภัย. (2557). การย่อยสลายของพลาสติก ชนิด Polybutylene Succinate (PBS) ในอาหาร เหลวด้วยแบคทีเรียที่คัดแยกจากหลุมฝังกลบขยะ (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.
วันทนีย์ จองคำ. (2556). โครงการอุตสาหกรรมพลาสติก ชีวภาพ. กรุงเทพฯ: สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน).
สุขสมาน สังโยคะ, อลิศรา เรืองแสง, และณัฐพร ภูมิภักดิ์. (2555). การผลิตพอลิไฮดรอกซีแอลคาโนเอต (PHA) จากน้ำทิ้งโรงงานแป้งมันสำปะหลัง (รายงานวิจัย). พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยราชภัฏ พิบูลสงคราม.
สถาบันพลาสติกชีวภาพ. (2553). แนวโน้มอุตสาหกรรม พลาสติกชีวภาพในประเทศไทย. วารสาร Plastics Foresight, 2(8), น. 12-21.
สมศักดิ์ วรมงคลชัย, สุภาณี ชนะวงศ์, ภัทรภูมิ สุพรรณ สมบูรณ์, และกัญญาวีร์ สุวรรณชัย. (2543). พอลิเมอร์ผสมระหว่างพอลิโอลิฟินส์ที่ใช้แล้วกับ แป้งมันสำปะหลัง. กรุงเทพฯ: สถาบันเทคโนโลยี พระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง.
สมาคมอุตสาหกรรมพลาสติกชีวภาพไทย. (2557).Bioplastics: Plastics for a Sustainable Choice ในเอกสารประกอบคำบรรยายการสัมมนาเรื่อง พลาสติกชีวภาพ: ทางเลือกที่ยั่งยืน. กรุงเทพฯ: สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ.
สุภา สกุลศิริรัตน์, นิสากร แซ่วัน, และกฤษฎา กิตติโกวิทธนา. (2556). การพัฒนาบรรจุภัณฑ์เครื่องสำอาง ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมจากพอลิแลคติกแอซิด (ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต). เชียงราย: มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง.
สาธินี ศิริวัฒน์, ชาญวิทย์ โฆษิตตานนท์, และธนาวดี ลี้จากภัย. (2553). การย่อยสลายทางชีวภาพของ บรรจุภัณฑ์ชนิดพอลิแลคติกแอซิดและเยื่อชานอ้อย (ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุรีย์รัตน์ บัวชื่น, วิภา หอมหวน, และอัญชนา พัฒนสุพงษ์. (2553). การย่อยสลายพลาสติกชีวภาพในดิน ที่เก็บในแต่ละภูมิภาคของไทย: สมบัติทางเคมีและ กายภาพของดิน. ปทุมธานี: สถาบันวิจัย วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย.
สุรีลักษณ์ รอดทอง, จันทิมา ดีประเสริฐกุล, และนพรัตน์ พฤกษ์ทวีศักดิ์. (2556). รายงานสรุปข้อมูลด้าน เทคโนโลยีและแนวโน้มการตลาด และวิเคราะห์ เทคโนโลยีเพื่อเชื่อมโยงกับงานวิจัย. ในงานประชุม สัมมนาและแสดงนิทรรศการด้านพลาสติกชีวภาพ ระดับนานาชาติ InnoBioPlast 2013. กรุงเทพฯ:
สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน). สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. (2553). คู่มือการเรียนรู้นิทรรศการสัญจร ปิโตรเลียมสู่แชมป์ปิโตร. กรุงเทพฯ: บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน).
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. (2557). พลาสติกชีวภาพ...โอกาสการลงทุนของไทย. สืบค้นจาก http://www.nstda.or.th/news/ 17716-plastic
สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน). (2553). แผนที่นำทางแห่งชาติ การพัฒนาอุตสาหกรรม พลาสติกชีวภาพ ระยะที่ 2 (พ.ศ.2554-2558). กรุงเทพฯ: สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การ มหาชน) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) กระทรวง วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.
สำนักงานนวัตกรรม แห่งชาติ (องค์การมหาชน). (2554). โครงการ นำร่องการใช้ถุงขยะพลาสติกชีวภาพ PBS ในการ คัดแยกขยะอินทรีย์เพื่อผลิตปุ๋ยอินทรีย์ ณ เกาะ เสม็ด. สืบค้นจาก http://www.nia.or.th/ organic/books/14_1.pdf.
องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน). (2558). ประเทศไทยมีปริมาณขยะพลาสติก และ โฟมมากถึง 2.7 ล้านตัน ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของ ภาวะโลกร้อน. สืบค้นจาก http://ghg. 361tgo. or.th
อ ไพพรรณ รัตนพันธ์. (2555). สมบัติทางกล และสัณฐาน วิทยาของพลาสติก PLA ผสมผงอนุภาคนาโนเคลย์. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเทคโลยีพระจอมเกล้า พระนครเหนือ.
อำนาจ เจรีรัตน์. (ม.ป.ป.). การพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อเร่ง การย่อยสลายของพลาสติกชีวภาพด้วยจุลินทรีย์. กาญจนบุรี: สำนักวิชาสหวิทยาการ มหาวิทยาลัย มหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี.
