แนวทางการดูแลมารดาหลังคลอดที่มีความต่างทางวัฒนธรรม
คำสำคัญ:
การดูแลมารดาหลังคลอด, ความต่างทางวัฒนธรรมบทคัดย่อ
ประเทศไทยกำลังเติบโตทางด้านเศรษฐกิจ สังคม จึงเป็นจุดหมายปลายทางของแรงงานข้ามชาติที่เข้ามามีส่วน ช่วยในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ เมื่อมาทำงานเป็นเวลานานก็แสวงหาความมั่นคงของชีวิตโดยการสร้างครอบครัวและ ขยายเผ่าพันธุ์ เห็นได้จากรายงานจากการใช้บริการของแรงงานข้ามชาติในโรงพยาบาลสาธารณสุขพบว่า ส่วนใหญ่ มาใช้บริการคลอดบุตรมากที่สุด แต่ไม่มารับบริการตรวจหลังคลอด ส่งผลต่อภาวะแทรกซ้อนด้านสุขภาพ การดูแลรักษา และยังส่งผลกระทบต่อภาคเศรษฐกิจ เนื่องจากแรงงานข้ามชาติเหล่านี้ถือว่าเป็นทรัพยากรบุคคล เหตุผลหลักที่มารดา ไม่มารับบริการตรวจหลังคลอดมาจากการดูแลที่มีความต่างทางวัฒนธรรม ความเชื่อ และการสื่อสาร ปัญหาเหล่านี้ เกี่ยวข้องโดยตรงกับวิชาชีพพยาบาลที่เป็นบุคลากรที่ดูแลมารดาหลังคลอดอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะช่วงเวลานี้เป็นช่วง เวลาที่วัฒนธรรม ความเชื่อเข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องในการปฏิบัติอย่างเหนียวแน่นในมารดาหลังคลอดชาวเอเชีย พยาบาล จำเป็นต้องมีความรู้และความเข้าใจในการดูแลมารดาหลังคลอดที่มีความต่างทางวัฒนธรรม เช่น การแพทย์พื้นบ้าน การใช้สมุนไพรและการงดอาหารบางชนิดที่เชื่อว่าเป็นผลเสียต่อสุขภาพมารดาหลังคลอด แนวทางการดูแลมารดาหลัง คลอดที่มีความต่างทางวัฒนธรรม ดังนี้ 1. การป้องกันสิทธิของมารดาหลังคลอด ได้แก่ เคารพในศักดิ์ศรีของมารดาหลัง คลอด และเจรจาต่อรองทางการรักษาแทนมารดาหลังคลอด 2. วิเคราะห์ตนเองและไม่ยึดตนเองเป็นหลักในการตัดสิน ใจ 3.มีความรู้ทางวัฒนธรรม (Cultural knowledge) 4. มีความไวทางวัฒนธรรม (Cultural sensitivity) 5. มีการ สื่อสารข้อมูลทางวัฒนธรรม พยาบาลต้องมีทักษะการสื่อสารที่สอดคล้องกับวัฒนธรรม เลือกรูปแบบการสื่อสารได้อย่าง เหมาะสม ได้แก่ การสื่อสารด้วยภาษาพูด (ผ่านล่าม) การให้ความรู้ผ่านสื่อสองภาษา หรือคู่มือสองภาษา โดยใช้อวัจน ภาษาควบคู่ขณะสื่อสาร 6. กระตุ้นและส่งเสริมให้มารดาหลังคลอดมีศักยภาพในการดูแลตนเอง แนวทางการดูแลที่ เหมาะสมดังกล่าวจะก่อให้เกิดความไว้วางใจ และเชื่อมั่นว่าพยาบาลสามารถเป็นผู้นำด้านสุขภาพของตนได้ ความรู้สึก ดังกล่าวจะทำให้มารดากลับมารับบริการหลังคลอด
เอกสารอ้างอิง
กองบริหารงานวิจัยและประกันคุณภาพ การศึกษา. (2559). Thailand 4.0 โมเดล ขับเคลื่อนประเทศไทยสู่ความมั่งคั่ง มั่นคง และ ยั่งยืน. พะเยา: มหาวิทยาลัยพะเยา.
ไทยรัฐออนไลน์. (2556). สาวอุ้มลูกแรกเกิดโดดน้ำดับ ผัวเผยเครียดไม่ได้ทำพิธีหลังคลอด. ค้นเมื่อวันที่ 11 ม.ค. 2560 จาก https://www.thairath. co.th/content/319744
ทัศณีย์ เจียมสวัสดิ์. (2558). ผลการใช้คู่มือเตรียมคลอด สองภาษา (พม่า-ไทย) ต่อพฤติกรรมการปฏิบัติ ตัวในระยะคลอดของหญิงตั้งครรภ์พม่า. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขา ผดุงครรภ์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสงขลา นครินทร์, สงขลา. ค้นเมื่อ 11ม.ค. 2560 จาก http://kb.psu.ac.th/psukb/bitstream/2010/ 10191/1/404619.pdf
นันทนา น้ำฝน, สกาวเดือน ไพบูลย์ และสุดารัตน์ สุวารี. (2559). วัฒนธรรม ความเชื่อ การปฏิบัติตนใน การดูแลตนเองของสตรีหลังคลอดชาวพม่าที่อาศัย ในจังหวัดสมุทรสาคร. วารสารพยาบาลตำรวจ, 8(2), 73-82.
นฤมล วงษ์ เดือน,ขวัญจิต ศศิวงศาโรจน์,นันทิยา ดวงภุมเมศ, สิรินทร พิบูลภานุวัธน์. (2557). สมรรถนะการ สื่อสารระหว่างวัฒนธรรมเพื่อการบริการสุขภาพ แรงงานแห่งชาติ. ใน รวมบทคัดย่อการประชุม วิชาการเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษาครั้งที่ 5The 15th Graduate Research Conferences. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
บีบีซีไทย. (2016). ไทยมีแรงงานต่างด้าวหญิงในภาค ก่อสร้างมากที่สุดในโลก. เข้าถึง เมื่อวันที่ 11ม.ค. 2560 จาก http://www.bbc.com/thai/ thailand-38303460
บุษบงก์ วิเศษพลชัย. (2556). ปรปวนบารัง ชลอง โตนเล: ประสบการณ์การคลอดของเมียฝรั่งชาวกัมพูชากับ การปะทะกันของวัฒนธรรม. วารสารสังคมวิทยา มานุษยวิทยา, 32(2), 40-49.
ปิยะธิดา นาคะเกษียร และฤดี บุ่งบางกระดี่. (2556). การศึกษาวิถีชีวิต ปัญหา และความต้องการ ด้านสุขภาพของแรงงานข้ามชาติกลุ่มชาติพันธุ์ มอญภายใต้บริบททางสังคมวัฒนธรรมของพื้นที่ จังหวัดสมุทรสาคร, วารสารพยาบาลทหารบก, 14(3), 105-115.
ประณีต ส่งวัฒนา. (2557). การวิจัยทางการพยาบาล ข้ามวัฒนธรรม : แนวคิดและประเด็นวิจัย. วารสาร สภาการพยาบาล, 29(4), 5-21.
โพสต์ทูเดย์. (2017). เพียงสิทธิ์พื้นฐานความเป็นมนุษย์ เสียงร้องขอของแรงงานต่างด้าว. ค้นเมื่อวันที่ 19 ม.ค 2560 จาก https://www.posttoday.com /analysis/report/480059
ลัดดาวัลย์ พุทธรักษา, อารีรัตน์ ขำอยู่ และจิณห์ จุฑา ชัยเสนา ดาลลาส. (2560). การพัฒนาเกณฑ์และ มาตรฐานบริการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม. วารสาร พยาบาลกระทรวงสาธารณะสุข, 27(1), 168-184.
ลัดดาวัลย์ พุทธรักษา, อารีรัตน์ ขำอยู่ และจิณห์ จุฑา ชัยเสนา ดาลลาส. (2559). มาตรฐานบริการ พยาบาลข้ามวัฒนธรรมตามมุมมองของ ผู้เชี่ยวชาญ. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณะสุข, 26(3), 66-77.
ละเอียด แจ่มจันทร์, สุรี ขันธรักษ์วงศ์, สุนทร หงส์ทอง และ นพนัฐ จำปาเทพ. (2557). การแพทย์แผน ไทยกับการบริบาลมารดาหลังคลอดในชุมชน ภาคกลาง. วารสารพยาบาลทหารบก, 15(2), 195-203.
วิชุดา สังขฤกษ์, ช่อทิพย์ บรมธนรัตน์ และเยาวภา ติอัชสุวรรณ. (2557). ปัจจัยที่มีผลต่อการใช้ บริการฝากครรภ์ของแรงงานต่างด้าวใน โรงพยาบาลของรัฐ จังหวัดสมุทรสาคร. ใน การจัดประชุมเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช ครั้งที่ 4. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช.
ศิริพันธุ์ ศิริพันธุ์ และปรางทิพย์ พ. เอลเทอร์. (2559). บทบาทพยาบาลในการดูแลมารดาและทารกที่มี ความต่างทางวัฒนธรรม. วารสารเครือข่าย วิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 3(3), 220-232.
ศิริพันธุ์ ศิริพันธุ์ และประณีต ส่งวัฒนา. (2557). วิธีการ สอนเพื่อส่งเสริมสมรรถนะทางวัฒนธรรมของ นักศึกษาพยาบาลตามแนวคิดทฤษฏีของ แคมพิน ฮา-บาโคท. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาส ราชนครินทร์, 6(1), 146-157.
ศิริพันธุ์ ศิริพันธุ์. (2557). การพยาบาลมารดาหลังคลอด ที่มีความต่างทางวัฒนธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 2). นราธิวาส: โรงพิมพ์นราธิวาส.
สกาวเดือน โอดมี และสุภาวดี เครือโชติกุล. (2560). แนวทางการสื่อสารข้ามวัฒนธรรมในการดูแลสตรี ตั้งครรภ์ชาวพม่าของพยาบาลผดุงครรภ์. วารสาร มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์, 9(2), 150 – 161.
สุณี เขื่อนแก้ว, ประสิทธ์ วังภคพัฒนวงศ์ และ อรุโณทัย จำปีทอง. (2556). ความสัมพันธ์ของวิถีชีวิต ชาวไทยใหญ่กับความหลากหลายทางชีวภาพ สู่ภูมิปัญญาท้องถิ่น. วารสารวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 41(2), 298-308.
สุทัศน์ ศรีวิไล. (2556). ผลกระทบของแรงงานข้ามชาติ ต่อระบบสุขภาพและค่าใช้จ่ายของประเทศไทย. รายงานการฝึกอบรมหลักสูตรนักบริหารการทูต สถาบันการต่างประเทศเทวะวงศ์วโรปการ. กระทรวงการต่างประเทศ เข้าถึง เมื่อวันที่ 11 ม.ค. 2560 จาก www.mfa.go.th.
สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและ ความมั่นคง ของมนุษย์. (2559). สถิติแรงงานข้ามชาติ. กระทรวงการ พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. เข้าถึง เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2559จาก www.society.go.th
สำนักวิจัยสังคมและสุขภาพ (สวสส.). (2556). สรุปสาระ การเข้าร่วมประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “สมรรถนะ ทางวัฒนธรรมในระบบสุขภาพ : องค์ความรู้สู่วิจัย เชิงคุณภาพ”. โรงแรมบัดดีริเวอร์ไซด์ นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
สาลี่ กรัณย์พล วิวรรธมงค และดอกไม้ วิวรร ธมงค. (2016). การศึกษาภูมิปัญญาสมุนไพรในการ คลอดบุตรและการอยู่ไฟของสตรีบ้านศรีมงคล จังหวัดกาญจนบุรี. 3nd Nation and International conference on global mobility through ethnicity, Culture and research. Phetchaburi: Ratchabhat University.
สุสัณหา ยิ้มแย้ม. (2555). การเข้าถึงบริการ สุขภาพและ พฤติกรรมการดูแลสุขภาพด้านอนามัยเจริญพันธุ์ ของแรงงานข้ามชาติสตรีไทยใหญ่. วารสาร สาธารณสุขศาสตร์, 42(3), 68-82.
อภิชาติ จำรัสฤทธิรงค์, วาทินี บุญชะลักษี, จรัมพร โห้ลำไย, เฉลิมพล แจ่มจันทร์ และกัญญา อภิพร ชัยสกุล. (2555). การสำรวจข้อมูลพื้นฐาน โครงการส่งเสริมการป้องกันเอดส์ในแรงงาน ข้ามชาติ ประเทศไทย (โครงการฟ้ามิตร 2) ปี พ.ศ. 2553. นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและ สังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.
อรวรรณ มะโนธรรม. สุกัญญา ปริสัญญกุล และ พรรณพิไล ศรีอาภรณ์. (2557). พฤติกรรมสุขภาพภายหลัง คลอดของสตรีลาวในเขตชนบท และปัจจัย ที่เกี่ยวข้อง. วารสารพยาบาลสาร, 41(3), 35-47.
Andrews, M.M. &Boyle, J.S. (2012). Transcultural concepts in nursing care (6td ed). United States of America : Lippincott Williams & Wilkins.
Campinha-Bacote, J. (2011). Delivering Patientcentered Care in the Midst of a Cultural Conflict, Online Journal Issues Nurs, 16(2). Retrieved Jan13, 2017, from www. nursingworld.org
Deepika, G. (2016). Perinatal practices & traditions among Asia Indian women. American Journal of Maternal Child Nursing, 41(2), 90-97.
Department of international trade promotion. (2015). Foreign patient to Thai hospitals ; 2008-2014. Thailand: Ministry of Commerce.
Diamond Smith, N., Thet, M.M., Khaing, E.E. & Sudhinareset, M. (2016). Delivery and postpartum practices among new mothers in Luputta, Myanmar intersecting tradition and modern practice and beliefs. Culture Health Sex, 18(9), 1054-66.
Fariza, F., Khadijah, S. &Sharifa Ezat, W.P. (2016). Traditional postpartum practices among Malaysian mothers a review. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 22(7), 503-508.
F. Santiago, M. da C. & Figueiredo, M.H. (2015). Immigrant women’s perspective on prenatal and postpartum care: systematic review. Journal of Immigrant and Minority Health, 17(1), 276-284.
Giger, J.N. (2017). Transcultural nursing : assessment & intervention (7td ed). United States of America. Elsevier.
Hoban, E. &Liamputtong, P. (2013). Cambodia migrant women’s postpartum experiences in Victoria, Australia. Midwifery, 29(7), 772-778.
Murray, S.S. &McKinney E.S. (2014). Foundations of maternal-newborn and women’s health nursing (6td ed). United States of America : Elsevier.
O’ Mahony, J.M., Donnelly, T.T., Bouchal S.R. &Este, D. (2013). Culture background and socioeconomic influence of immigrant and refugee women coping with postpartum depression. Journal of immigrant and minority health, 15(2), 300-314.
Ricci, S.S. (2013). Essentials of maternity, newborn, & women’s health nursing (3rd ed). United States of America : Lippincott Williams & Wilkins
Sein, K.K. (2012). Beliefs and practices surrounding postpartum period among Myanmar women. Midwifery, 29(11), 1257-63.
Shahawy Sarrah, B.A. &Deshpande Neha, A. (2015). Cross cultural obstetric and gynecologic care of Muslim patients. Journal of Obstetric & Gynecologic, 126(5), 969-973.
Sharma, S., Teijlingen, E., Hundley, V., Angel, C. &Simkhada, P. (2016). Dirty and 40 days in the wilderness: eliciting childbirth and postnatal cultural practices and beliefs in Napal. .BMC Pregnancy Childbirth, 16(147), Published online May 23, 2017.
Sychareun, V., Somphet, V., Chaleunvong, K., Hansana, V., Phengsavanh, A., Xayavong, S. &Popenoe, R. (2016). Perceptions and understandings of pregnancy, antenatal care and postpartum care among rural Lao women and their families. BMC Pregnancy Childbirth, 17(1), Published online Aug 25, 2016.
Syed Jamaludin, S.S.(2014). Beliefs and practices surrounding postpartum period among Malay women. Proceeding of the Social Sciences Research. Sabah: Malaysia Retrieved Jan13, 2017, from http://World Conferences.net.
Turner, C., Pol, S., Suon, K., Neou, L., Day Nicholas, P.J., Parker, M. &Kingori, P. (2017). Beliefs and practices during pregnancy, post-partum and in the first days of an infant’s life in rural Cambodia. BMC Pregnancy Childbirth, 17(116), Published online April 12, 2017.
Vasudeven, T. (2015). A case study to understand the factors that promote and facilitate medical tourism in Thailand with regard to services provider by hospitals. Independent study of master of business administration Graduate school Bangkok University, Bangkok.
Yueh-Chen, Y., St. John, W. & Venturato, L. (2016). Inside a postpartum nursing center: tradition and change. Asian Nursing
Research, 10(2016), 94-99.
