Factors Associated with the Health Care Behaviors of Caregivers of Elderly Persons in Ubon Ratchathani Province
Keywords:
Elderly Persons, Caregivers, Health Literacy, Social Support, Health Care BehaviorAbstract
This cross-sectional analytical study aimed to: 1) study personal characteristics, levels of health literacy, social support, and health care behaviors of caregivers for older adults in Ubon Ratchathani Province; and (2) identify the factors associated with caregivers’ health care behaviors for older adults. The study sample comprised 532 village health volunteers, who were providing home-based and community-based care for older adults, and were selected through multistage random sampling. The data were collected using a structured interview questionnaire covering personal characteristics, health literacy, social support, and health care behaviors, with reliability coefficients of 0.98, 0.95, and 0.98, respectively. The data were analyzed using percentages, means, standard deviations, and multiple logistic regression at a significance level of 0.05. The results showed that most caregivers were female (75.19%), with a mean age of 53.98 years and an average of 7.60 years of caregiving experience. The majority reported having high levels of social support (87.03%), adequate health literacy (68.99%), and appropriate evidence-based health care behaviors for older adults (87.03%). Factors significantly associated with proper caregiving behaviors consisted of being female (Adjusted OR = 3.58; 95% CI: 1.92–6.68), receiving high levels of social support from health professionals (Adjusted OR = 8.70; 95% CI: 4.35–17.37), and having adequate to excellent health literacy in assessing health care information for older adults (Adjusted OR = 5.18; 95% CI: 2.39–11.23). These findings highlighted the importance of female caregivers, adequate health literacy in assessing health care information, and social support from health professionals in order to promote the appropriate caregiving behaviors and to ensure quality of care for older adults.
References
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2566). คู่มือผู้ดูแลผู้สูงอายุ 420 ชั่วโมง. สืบค้นจาก https://homecare.anamai.moph.go.th/th/doc2/223222#
กรมสุขภาพจิต. (2564). รายงานสถานการณ์สุขภาพจิตของคนไทย. สืบค้นจาก https://dmh.go.th/report/dmh/rpt_year/dl.asp?id=462
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2565). ร้อยละของผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงได้รับการดูแลตาม Care Plan. สืบค้นจาก http://dashboard.anamai.moph.go.th/dashboard/agedcareplan/index?year=2022
เจริญชัย หมื่นห่อ, และสุพรรณี พูลผล. (2559). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับบทบาทของผู้ดูแลในการดูแลผู้สูงอายุจังหวัดนครพนม. วารสารมหาวิทยาลัยนครพนม, 6(1), 79-86.
ชนายุส คำโสม, สุนีย์ ละกำปั่น, และเพลินพิศ บุณยมาลิก. (2562). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปฏิบัติงานดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในระบบการดูแลระยะยาว จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย, 12(2), 193-207.
นงลักษณ์ พรหมติงการ, สุชาติ เครื่องชัย, สุดาวัลย์ สายสืบ, อภิรดี คำเงิน, และจุฑาทิพย์ เดชเดชะ. (2562). การดูแลผู้สูงอายุในระบบบริการสุขภาพจากมุมมองของผู้สูงอายุและครอบครัว. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการดูแลสุขภาพ, 23(1), 107-119.
นิชนันท์ สุวรรณกูฏ, สุวภัทร นักรู้กำพลพัฒน์, อมรรัตน์ นธะสนธิ์, และวุฒิชัย ลำดวน. (2564). ปัจจัยทำนายสมรรถนะในการดูแลผู้สูงอายุของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ในจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 23(2), 18-26.
นิรุวรรณ เทิร์นโบล์, วิลาวัณย์ ชาดา, วิพา ชุปวา, เสาวลักษณ์ ศรีดาเกษ, สุทิน ชนะบุญ, เบญจพล แสงไสว, ..., และนงค์ลักษณ์ ตั้งปรัชญากูล. (2563). ความสัมพันธ์ด้านความรู้ และทัศนคติต่อการปฏิบัติในการดูแลผู้สูงอายุของผู้ดูแล. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 14(3), 83-94.
วรวรรณ ชาญด้วยวิทย์ และยศ วัชระคุปต์ . (2560). ระบบประกันการดูแลระยะยาว: ระบบที่เหมาะสมกับประเทศไทย. สืบค้นจาก https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:275239
วรารัตน์ ทิพย์รัตน์, จรูญรัตน์ รอดเนียม, และพีรวิชญ์ สุวรรณเวลา. (2565). ผลของโปรแกรมการสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยการมีส่วนร่วมของครอบครัวต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ดูแล พฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้ม และการทรงตัวของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์, 14(3), 72-91.
วิสิฐศักดิ์ พิริยานนท์. (2564). การพัฒนาความรอบรู้ในการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงของผู้ดูแลอำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพศรีสะเกษ, 2(ฉบับพิเศษ), 22-30.
ศักดิ์สิทธิ์ บ่อแก้ว. (2563). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติงานส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุของบุคลากรสาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดสุโขทัย. วารสารวิชาการป้องกันควบคุมโรค สคร.2 พิษณุโลก, 7(2), 14-27.
ศิวพร ชุ่มเย็น และศิวิไลซ์ วนรันต์วิจิตร. (2566). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการปฏิบัติตามบทบาทการทำงานของผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 34(1), 158-171.
ศิริลักษณ์ แก้วศรีวงค์, ณัฐพัชร์ บัวบุญ, จีราภรณ์ กรรมบุตร, และสุกัญญา พูลโพธิ์กลาง. (2566). ความรู้ ทัศนคติ แรงสนับสนุนทางสังคมและความสามารถในการดูแลของญาติผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชน. พยาบาลสารมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 50(3), 84-98.
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เขต 10 อุบลราชธานี. (2565). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุภาวะพึ่งพิง จังหวัดอุบลราชธานี ปี 2565. สืบค้นจาก https://ubon.nhso.go.th/starter/region/pop-age-dependency.php
สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง. (2565). จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2565. สืบค้นจาก https://stat.bora.dopa.go.th/stat/pk/pk_65.pdf
สุชีลา ตันชัยนันท์. (2541). บทบาทชายหญิงกับการพัฒนา: บนเส้นทางขบวนการประชาสังคม. สืบค้นจาก https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:77894
สุวิมลรัตน์ รอบรู้เจน. (2559). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุของผู้ดูแลผู้สูงอายุ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารการพยาบาล การสาธารณสุขและการศึกษา, 17(2), 71-84.
Asian Development Bank. (2019). Key indicators for Asia and the Pacific 2019. Retrieved from https://www.adb.org/publications/key-indicators-asia-and-pacific-2019
Barutcu, C. D. (2019). Relationship between caregiver health literacy and caregiver burden. Puerto Rico Health Sciences Journal, 38(3), 163-169.
Best, J. W. (1981). Research in education (4th ed.). New Jersey: Prentice – Hall Inc.
Fields, B., Rodakowski, J., James, A. E., & Beach, S. (2018). Caregiver health literacy predicting healthcare communication and system navigation difficulty. Families, Systems, & Health, 36(4), 482-492. doi: 10.1037/fsh0000368
Hahn, E. A., Boileau, N. R., Hanks, R. A., Sander, A. M., Miner, J. A., & Carlozzi, N. E. (2020). Health literacy, health outcomes, and the caregiver role in traumatic brain injury. Rehabilitation Psychology, 65(4), 401-408. doi: 10.1037/rep0000330
Häikiö, K., Cloutier, D., & Rugkåsa, J. (2020). Is health literacy of family carers associated with carer burden, quality of life, and time spent on informal care for older persons living with dementia?. PloS one, 15(11), e0241982. doi: 10.1371/journal.pone.0241982
House, J. S. (1981). The nature of social support. In M. A. Reading (Ed.), Work stress and social support. Philadelphia: Addison- Wesley.
Hsieh, F. Y., Bloch, D. A., & Larsen, M. D. (1998). A simple method of sample size calculation for linear and logistic regression. Statistics in medicine, 17(14), 1623-1634. doi: (SICI)1097-0258(1998 0730)17:14<1623::AID-SIM871>3.0.CO;2-S
Huang, W., Bin, H. E., Wang, Y. H., Juan, W., & Jia, Z. H. O. U. (2020). Disability severity and home-based care quality in older adults: the mediating effects of social support and caregiver competence. Journal of Nursing Research, 28(6), e122. doi: 10.1097/jnr.0000000000000405
Jacobson, D. E. (1986). Types and timing of social support. Journal of health and Social Behavior, 27(3), 250-264. doi: 10.2307/2136745
Kim, M. Y., & Oh, S. (2020). Nurses’ perspectives on health education and health literacy of older patients. International journal of environmental research and public health, 17(18), 6455. doi: 10.3390/ijerph17186455
Lorini, C., Buscemi, P., Mossello, E., Schirripa, A., Giammarco, B., Rigon, L., ... & Bonaccorsi, G. (2023). Health literacy of informal caregivers of older adults with dementia: results from a cross-sectional study conducted in Florence (Italy). Aging Clinical and Experimental Research, 35(1), 61-71. doi: 10.1007/s40520-022-02271-0
Metin, S., Demirci, H., & Metin, A. T. (2019). Effect of health literacy of caregivers on survival rates of patients under palliative care. Scandinavian journal of caring sciences, 33(3), 669-676. doi: 10.1111/scs.12662
Shiba, K., Kondo, N., & Kondo, K. (2016). Informal and formal social support and caregiver burden: The AGES caregiver survey. Journal of epidemiology, 26(12), 622-628. doi: 10.2188/jea.JE20150263
Sørensen, K., Van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z., ... & (HLS-EU) Consortium Health Literacy Project European. (2012). Health literacy and public health: a systematic review and integration of definitions and models. BMC public health, 12(1), 80. doi: 10.1186/1471-2458-12-80
Spatuzzi, R., Giulietti, M. V., Romito, F., Reggiardo, G., Genovese, C., Passarella, M., ... & Vespa, A. (2022). Becoming an older caregiver: A study of gender differences in family caregiving at the end of life. Palliative & Supportive Care, 20(1), 38-44. doi: 10.1017/S1478951521000274
Zeng, Y., Hu, X., Li, Y., Zhen, X., Gu, Y., Sun, X., & Dong, H. (2019). The quality of caregivers for the elderly in long-term care institutions in Zhejiang Province, China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(12), 2164. doi: 10.3390/ijerph16122164
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Journal of health and health management
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
