การวิเคราะห์สถานการณ์การบริหารความเสี่ยงในหอผู้ป่วยอายุรกรรมชาย โรงพยาบาลระดับตติยภูมิ

บทคัดย่อ

การบริหารความเสี่ยงเป็นกระบวนการที่มีความสําคัญอย่างยิ่งต่อความปลอดภัยของผู้ป่วย การศึกษาเชิง คุณภาพแบบพรรณนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การบริหารความเสี่ยง และเสนอแนวทางการแก้ปัญหา การบริหารความเสี่ยงของหอผู้ป่วยอายุรกรรมชาย ของโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสารที่ เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์เชิงลึกในกลุ่มประชากรแพทย์และพยาบาลวิชาชีพที่เป็นทีมนําบริหารความเสี่ยง จํานวน 5 ราย และการสนทนากลุ่มในประชากรทางการพยาบาลที่ปฏิบัติงานในหอผู้ป่วย ประกอบด้วย พยาบาลวิชาชีพ ผู้ช่วยพยาบาล และพนักงานช่วยทางการพยาบาลรวมจํานวน 24 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา เป็นแนวคําถาม แบบกึ่งโครงสร้างซึ่งสร้างตามกรอบแนวคิดการประเมินคุณภาพของโดนาบีเดียน ประกอบด้วยองค์ประกอบหลัก 3 ด้าน คือ ด้านโครงสร้าง ด้านกระบวนการ และด้านผลลัพธ์ โดยผ่านการตรวจสอบความตรงของเนื้อหา โดย ผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษาพบว่า ด้านโครงสร้างการบริหารความเสี่ยง ยังมีปัจจัยบางประการที่อาจทําให้ผลลัพธ์ของ การปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพลดลงแต่ละด้านดังนี้ การกําหนดนโยบายหอผู้ป่วย มีคณะกรรมการบริหารความเสี่ยง ครบถ้วนตามนโยบายขององค์กร แต่พบปัญหาในด้านการสื่อสาร ทําให้นโยบายไม่สามารถถ่ายทอดลงสู่การปฏิบัติ ได้อย่างทั่วถึงและชัดเจน

ด้านทรัพยากรบุคคล พบอัตรากําลังยังมีไม่เพียงพอ อีกทั้งบุคลากรมีความรู้และทักษะ ด้านการบริหารความเสี่ยงที่แตกต่างกัน เครื่องมือที่ใช้บริหารความเสี่ยงยังไม่เพียงพอ รวมทั้งบุคลากรมีทักษะการใช้ เครื่องมือที่ต่างกัน และด้านปัจจัยที่เอื้อต่อการบริหารความเสี่ยงยังคงต้องการการสนับสนุนที่เพียงพอ ดังนั้นจึงควร พัฒนาโครงสร้างการบริหารความเสี่ยงให้มีประสิทธิภาพ ครอบคลุมทั้งด้านนโยบาย บุคลากร เครื่องมือ และปัจจัย สนับสนุน เพื่อยกระดับคุณภาพและความปลอดภัยในการดูแลผู้ป่วย

ด้านกระบวนการบริหารความเสี่ยง มีการดําเนินการโดยยึดตามขั้นตอนของสถาบันรับรองคุณภาพ สถานพยาบาล การค้นหาความเสี่ยงดําเนินการหลายวิธีแต่ยังขาดความต่อเนื่องและความใส่ใจของบุคลากร การ ประเมินความเสี่ยงมีระบบชัดเจนแต่ข้อมูลรายงานไม่ครอบคลุมและล่าช้า การจัดการความเสี่ยงส่วนใหญ่เป็นเชิงรับ มากกว่าเชิงป้องกัน ส่วนการประเมินผลการจัดการความเสี่ยงแม้มีการตรวจสอบและทบทวน แต่ยังไม่สอดคล้องกับ ประเด็นความเสี่ยงจริงของหอผู้ป่วย และขาดการนําผลประเมินมาพัฒนาการปฏิบัติงาน ชี้ให้เห็นถึงความจําเป็นใน การปรับปรุงกระบวนการบริหารความเสี่ยงให้เป็นเชิงรุก และใช้ข้อมูลประเมินผลอย่างมีประสิทธิภาพ

ด้านผลลัพธ์การบริหารความเสี่ยง พบว่าตัวชี้วัดทั้งในด้านความเสี่ยงทางคลินิก และความเสี่ยงที่ไม่ใช่ทาง คลินิก รวมถึงระดับความพึงพอใจ และข้อร้องเรียนของผู้ป่วยและญาติ ไม่เป็นไปตามเป้าหมาย โดยเฉพาะข้อร้องเรียน ที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น และพบว่ามีการเกิดซํ้าของอุบัติการณ์ในลักษณะเดิม รวมทั้งการนําข้อมูลผลลัพธ์ที่ได้มาใช้ ประโยชน์ได้ไม่เต็มที่ ดังนั้นจึงควรมีการนําข้อมูลมาวิเคราะห์สาเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้องในเชิงลึกให้ครอบคลุมทั้งด้าน โครงสร้างและกระบวนการ ทั้งนี้ผู้บริหารทางการพยาบาลทุกระดับสามารถนําข้อมูลที่ได้ไปพิจารณาในการออกแบบ การบริหารความเสี่ยงทั้งด้านโครงสร้างการบริหารความเสี่ยง กระบวนการบริหารความเสี่ยง และการติดตามผลลัพธ์ การดําเนินงานให้เกิดประสิทธิภาพอย่างต่อเนื่องต่อไป