ผลของโปรแกรมสุขศึกษาโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีความสามารถของตนเองต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวาน
คำสำคัญ:
โปรแกรมสุขศึกษา, การรับรู้ความสามารถของตนเอง, พฤติกรรมการดูแลตนเอง, ผู้ป่วยโรคเบาหวานบทคัดย่อ
การวิจัยกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมสุขศึกษาโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีความสามารถ ของตนเองต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวาน กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มา รับบริการที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลอำเภอลำลูกกา คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มอย่างง่ายด้วยการจับ สลากเลือกหมู่บ้านและผู้ป่วยเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 ราย กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมสุขศึกษา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 2 ส่วน ได้แก่ 1) เครื่องมือในการทดลองคือโปรแกรมสุขศึกษาโดยประยุกต์ใช้ ทฤษฎีความสามารถของตนเอง ที่ผู้วิจัยพัฒนามาจากงานวิจัยการรับรู้ความสามารถของตนเอง 2) เครื่องมือในการ เก็บรวบรวมข้อมูลคือ แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป การรับรู้ความสามารถของตนเองและพฤติกรรมการดูแลตนเองของ ผู้ป่วยโรคเบาหวาน หาค่าความเที่ยงได้ เท่ากับ .88 และ .83 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และการทดสอบที
ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยของการรับรู้ความสามารถของตนเอง (ˉx= 83.56, S.D. = 4.43) และคะแนนเฉลี่ยของพฤติกรรมการดูแลตนเอง (ˉx= 62.30, S.D. = 4.68) สูงกว่ากลุ่มควบคุม และมีคะแนนเฉลี่ย ของการรับรู้ความสามารถของตนเอง สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมสุขศึกษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p < .001
ผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมสุขศึกษาโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีความสามารถของตนเอง ส่งผล ให้ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 มีพฤติกรรมการดูแลตนเองที่ถูกต้องเพิ่มขึ้น จึงควรนำโปรแกรมสุขศึกษานี้ ไปศึกษา เพื่อทดลองใช้กับผู้ป่วยโรคเบาหวานกลุ่มอื่นต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานสถานการณ์โรค NCDs พ.ศ.2562. นนทบุรี: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซด์; 2563.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานสถานการณ์ของโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย 14 พฤศจิกายน 2566. [ออนไลน์].2566 [เข้าถึงเมื่อ 2567/10/10]. เข้าถึงได้จาก http:/thaipbs.or.th./news/content/333847
สำนักงานสถิติ จังหวัดปทุมธานี. รายงานสถิติจังหวัดปทุมธานี. ปทุมธานี: สำนักงานสถิติจังหวัดปทุมธานี; 2564.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย กรมการแทย์ กระทรวงสาธารณสุขและสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2566. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ศรีเมืองการพิมพ์ จำกัด; 2566.
รพ.สต.อำเภอลำลูกกา. สถิติผู้ป่วยโรคเบาหวาน. ต.ลำลูกกา. อ.ลำลูกกา. จ.ปทุมธานี: จากแฟ้มประวัติผู้ป่วยของรพ.สต.อำเภอลำลูกกา; 2567.
อรวรรณ มุงบงษา. โปรแกรมการรับรู้ความสามารถของตนเองในการบริโภคอาหารเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด. วารสารกรมการแพทย์. 2560;42(5):62-70.
Bandura, A. Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychol Rev. 1977;84(2):191-215.
จันทิมา เกษมเจริญ. ผลของโปรแกรมการรับรู้ความสามารถของตนเองต่อพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของผู้ป่วยโรคเบาหวานในจังหวัดระยอง. วิทยานิพนธ์หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา; 2560.
ไชยา ท่าแดง. ผลของการจัดการตนเองต่อการรับรู้สมรรถนะแห่งตน พฤติกรรมการจัดการตนเองและน้ำตาลสะสมของเม็ดเลือดแดงของผู้ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อำเภอเมือง จังหวัดอ่างทอง. วิทยานิพนธ์หลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร; 2563.
อรวรรณ มุงบงษา. ผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารโดยประยุกต์ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถตนเองเพื่อสร้างเสริมสุขภาพที่ดีในผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูง. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม. 2564;18(3):161-71.
นิภานันท์ สุขสวัสดิ์. ผลของโปรแกรมสุขศึกษาโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีความสามารถแห่งตนร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมเพื่อการดูแลตนเองในผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลท่าสะท้อน อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน หาวิทยาลัยขอนแก่น. 2559;4(1):49-65.
ทรงกรฎ ศรงคาร. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเองและครอบครัวต่อพฤติกรรมการควบคุมะดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2563.
กิติยากร คล่องดี. ผลของโปรแกรมฉลาดบริโภคโดยประยุกต์ใช้แนวคิดการกำกับตนเองเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน. รามาธิบดีพยาบาลสาร. 2562;25(3):326-39.
วลัยลักษณ์ สุวรรณภักดี. ผลของโปรแกรมสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการรับประทานอาหารและการออกกำลังกายของหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุข ภาคใต้. 2562;6(1):39-50.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทยฯ สาขาภาคเหนือ

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทยฯ สาขาภาคเหนือ
เนื้อหาและข้อคิดเห็นใดๆ ที่ตีพิมพ์ในวารสารสมาคมพยาบาลฯ ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนเท่านั้น ผู้เขียนบทความต้องศึกษารายละเอียดหลักเกณฑ์การจัดทำต้นฉบับตามที่วารสารกำหนด และเนื้อหาส่วนภาษาอังกฤษต้องได้รับการตรวจสอบจากเจ้าของภาษามาแล้ว