ผลของโปรแกรมส่งเสริมการเรียนรู้ต่อความรู้ พฤติกรรมการดูแลตนเองระดับค่าการแข็งตัวของเลือด และการมีเลือดออกผิดปกติในผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟาริน โรงพยาบาลแม่ลาว จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

          วาร์ฟารินเป็นยาต้านการแข็งตัวของเลือดที่มีความเสี่ยงสูง ผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟารินจึงจำเป็นต้องควบคุมระดับค่าการแข็งตัวของเลือดให้อยู่ในช่วงเป้าหมายเพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับยา การวิจัยเป็นแบบกึ่งทดลองสองกลุ่มวัดก่อนและหลังการทดลอง วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการเรียนรู้ต่อความรู้ พฤติกรรมการดูแลตนเอง ระดับค่าการแข็งตัวของเลือด และการมีเลือดออกผิดปกติในผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟาริน กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปี ขึ้นไป เข้ารับการตรวจรักษาที่โรงพยาบาลแม่ลาว อำเภอแม่ลาว จังหวัดเชียงราย จำนวน 52 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 26 คน และกลุ่มควบคุม 26 คนโดยการสุ่มอย่างง่าย และจับคู่ให้ผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มมีความคล้ายคลึงกัน กลุ่มควบคุมได้รับการดูแลแบบปกติ และกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมส่งเสริมการเรียนรู้ในผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟาริน 6 สัปดาห์ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบประเมินความรู้ แบบประเมินพฤติกรรมการดูแลตนเองในการใช้ยาวาร์ฟาริน และแบบสอบถามการมีเลือดออกผิดปกติ โดยแบบประเมินความรู้และแบบประเมินพฤติกรรมฯ มีค่าดัชนีความสอดคล้องเท่ากับ 1.00 และ 0.67-1.00 ตามลำดับ และมีค่าสัมประสิทธิ์สูตรของคูเดอร์-ริชาร์ดสัน 20 เท่ากับ 0.80, 0.78 ตามลำดับ ผลการศึกษาพบว่าหลังเข้าร่วมโปรแกรมกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้ พฤติกรรมการดูแลตนเอง และระดับค่าการแข็งตัวของเลือดอยู่ในช่วงเป้าหมายเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001, p<0.000, p=0.000 ตามลำดับ) และมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.038, p<0.001, p=0.026 ตามลำดับ) การมีภาวะเลือดออกผิดปกติระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมการส่งเสริมการเรียนรู้ช่วยพัฒนาความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟารินได้ จึงควรมีการนำไปใช้อย่างต่อเนื่อง