ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพกับการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ ต่อพฤติกรรมสุขภาพและระดับน้ำตาลในเลือดของหญิงตั้งครรภ์ที่เสี่ยงต่อภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพกับการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพต่อพฤติกรรมสุขภาพและระดับน้ำตาลในเลือดของหญิงตั้งครรภ์ที่เสี่ยงต่อภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์กลุ่มตัวอย่างเป็นหญิงตั้งครรภ์ที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไป และเสี่ยงต่อภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ที่มารับบริการที่แผนกฝากครรภ์ โรงพยาบาลพุทธชินราช พิษณุโลก จำนวน 60 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 30 รายและกลุ่มควบคุม 30 ราย กลุ่มทดลองจะได้รับโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ โดยประยุกต์ใช้แนวคิดการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพแนวคิดของนัทบีม ร่วมกับการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพตามแนวทางของสถาบันพระบรมราชชนกโมเดล คือหลัก 3อ (อาหาร    ออกกำลังกาย อารมณ์) 3ลด (ควบคุมการเพิ่มของน้ำหนัก งดสูบบุหรี่  งดแอลกอฮอล์) และกลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ ระยะเวลาดำเนินการวิจัยตั้งแต่ กรกฎาคม ถึง กันยายน 2566 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบทึกข้อมูลส่วนบุคคลแบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพและแบบบันทึกค่าระดับน้ำตาลนำแบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพมาหาความเชื่อมั่นด้วยสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient)ได้เท่ากับ .84 ใช้สถิติเชิงพรรณา เชิงพรรณนาในการวิเคราะห์ข้อมูลทั่วไป และใช้สถิติอนุมาน ได้แก่ paired samples t-test และ independent t-test ใน การวิเคราะห์ค่าเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพและค่าระดับน้ำตาลในเลือด  ผลการวิจัย พบว่า ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรม กลุ่มทดลองมีค่าคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพสูงกว่าก่อนเข้าโปรแกรม และสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = 9.01 , p < .05) และกลุ่มทดลองมีค่าระดับน้ำตาลในเลือดเฉลี่ยต่ำกว่าก่อนเข้าโปรแกรม และต่ำกว่ากลุ่มควบคุมที่ได้รับการพยาบาลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = -3.98 , p < .05) จะเห็นได้ว่า บุคลากรควรมีการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพแก่หญิงตั้งครรภ์ที่เสี่ยงต่อภาวะเบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ เพื่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทางสุขภาพที่เหมาะสม ส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติและผลลัพธ์ที่ดีทางสุขภาพ