การยกระดับสมุนไพรในชุมชนเพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ: การถอดบทเรียน ตำบลทัพยายเชียง อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก

บทคัดย่อ

งานวิจัยถอดบทเรียนโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมแบบบูรณาการ ตำบลทัพยายเชียงอำเภอพรหมพิรามจังหวัดพิษณุโลกมีวัตถุประสงค์เพื่อ1)ศึกษากระบวนการทำงานของโครงการมหาวิทยาลัยสู่ตำบล2)ศึกษาการพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบและการดำเนินการผลิต และ3)ศึกษาผลการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจชุมชน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 3 กลุ่ม คือ 1)ผู้รับผิดชอบโครงการ 2)กลุ่มผู้ถูกจ้างงาน และ 3)ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ได้แก่ ตัวแทนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้ใหญ่บ้าน ตัวแทนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เจ้าหน้าที่หน่วยงานรัฐ และสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชน รวม  13 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแนวคำถามการสัมภาษณ์เชิงลึก  แนวคำถามการสนทนากลุ่ม และการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหาผลพบว่า กระบวนการทำงานของโครงการมหาวิทยาลัยสู่ตำบลนี้ดำเนินการภายหลังจากได้รับนโยบายและอนุมัติการดำเนินการโดยเริ่มจากการสร้างทีมทำงานภายในมหาวิทยาลัย และคัดเลือกพื้นที่ดำเนินการที่เป็นวิสาหกิจชุมชนที่มีความต้องการตรงกับความสามารถของนักวิจัยและมีความพร้อมด้านวัตถุดิบด้านกระบวนการทำงานของโครงการประกอบด้วย การจ้างงานนิสิต บัณฑิตและประชาชน พัฒนาศักยภาพผู้ถูกจ้างงาน การกำหนดรูปแบบผลิตภัณฑ์ การออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจชุมชน พบว่า ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากโครงการนี้ คือ สบู่เหลวและโลชั่นว่านนางคำ และเกิดกระบวนการจัดการทางการตลาดโดยมีการแสดงสินค้า การขายสินค้าผ่านFacebookส่งผลดีต่อรายได้ของวิสาหกิจชุมชน และผู้ถูกจ้างงานรวมทั้งเพิ่มมูลค่าสมุนไพรว่านนางคำข้อเสนอแนะ โครงการนี้ใช้กระบวนการทำงานที่เน้นชุมชนเป็นฐาน การทำงานร่วมกันอย่างมีส่วนร่วมของวิสาหกิจชุมชนและผู้ถูกจ้างงาน ผ่านกระบวนการทางวิชาการของนักวิจัยเป็นเครื่องมือผลักดัน ดังนั้นการสร้างความเข้าใจที่ตรงกันในขั้นตอนการผลิตและข้อตกลงเรื่องลิขสิทธิ์จะเพิ่มความชัดเจนในการทำงานมากขึ้นสุดท้ายเพื่อให้เกิดการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืนและชุมชนมีความเข้มแข็งจึงควรได้รับการส่งเสริมจากภาครัฐในการนำผลิตภัณฑ์เข้าสู่ภาคธุรกิจต่อไป