การทำนายปริมาตรน้ำยาล้างไตที่สามารถขจัดของเสียโมเลกุลเล็กได้อย่างพอเพียงในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำ: การขจัดของเสียโมเลกุลเล็กได้อย่างเพียงพอ เป็นตัวชี้วัดหนึ่งที่แสดงถึงความเพียงพอของการล้างไต ซึ่งขึ้นกับปริมาตรน้ำยาล้างไตที่ใช้ต่อวัน และค่าสัดส่วนความเข้มข้นของสารนั้นในน้ำยาล้างไตที่ถูกปล่อยออกจากช่องท้องและในเลือด ปริมาตรของน้ำยาล้างไตที่ใช้ต่อวันขึ้นกับขนาดร่างกายของผู้ป่วย ปัจจุบันยังไม่มีแนวทางการหาปริมาตรของน้ำยาล้างไตเพื่อให้ได้การขจัดของเสียที่เพียงพอ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาสูตรในการคำนวณปริมาตรน้ำยาล้างไตที่สามารถขจัดของเสียโมเลกุลเล็กได้อย่างเพียงพอ ในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง (CAPD) และการล้างไตทางช่องท้องด้วยเครื่องอัตโนมัติ nocturnal intermittent PD (NIPD)
วิธีการศึกษา: การวิเคราะห์ข้อมูลแบบย้อนหลังในผู้ป่วย CAPD จำนวน 246 ราย และ NIPD จำนวน 100 ราย ตามค่า peritoneal equilibration test (PET) และการทำงานของไตที่คงเหลือ โดยเก็บข้อมูล dialysate/plasma urea (D/P urea), D/Pcr และ daily renal urea and creatinine clearance เพื่อใช้ในการคำนวณหาปริมาตรน้ำยาล้างไตที่เหมาะสมของผู้ป่วย กำหนดความพอเพียงของการขจัดของเสียโมเลกุลเล็กในหนึ่งสัปดาห์ไว้ที่ KT/V urea เท่ากับ 1.7 และอัตราการขจัดครีเอตินิน (nCCr) เท่ากับ 45 ลิตร/สัปดาห์/1.73 ตารางเมตรของพื้นที่ผิวกายผู้ป่วย
ผลการศึกษา: ในผู้ป่วย CAPD ค่าเฉลี่ย D/P urea และ D/Pcr เท่ากับ 0.94±0.10 และ 0.73±0.10 ตามลำดับ ผู้ป่วยที่ไม่ได้รับยาขับปัสสาวะมีค่ามัธยฐาน U/P urea เท่ากับ 4.2 ในขณะที่ผู้ป่วยที่ได้รับยาขับปัสสาวะ <250 มิลลิกรัมต่อวัน และ ≥250 มิลลิกรัมต่อวันขึ้นไป อยู่ที่ 3.76 และ 2.93 ตามลำดับ คำนวณค่าปริมาตรน้ำยาล้างไตที่เหมาะสมอยู่ที่ 0.26 เท่าของปริมาตรน้ำในร่างกาย (total body water; TBW) – 3 เท่าของปริมาตรปัสสาวะ (ลิตร) เมื่อใช้ยาขับปัสสาวะ <250 มิลลิกรัมต่อวัน และ 0.26 เท่าของปริมาตรน้ำในร่างกาย – 4 เท่าของปริมาตรปัสสาวะ (ลิตร) เมื่อใช้ยาขับปัสสาวะ ≥250 มิลลิกรัมต่อวันขึ้นไป และเพื่อให้ได้ตามเป้าหมายของ nCCr สามารถคำนวณปริมาตรน้ำยาล้างไตที่ต้องใช้ต่อวันได้เท่ากับ 5 เท่าของพื้นที่ผิวกาย (ตรม.) - 3 เท่าของอัตราการกรองผ่านของไต ในผู้ป่วย NIPD ค่าเฉลี่ย D/P urea เท่ากับ 0.68±0.12 และค่ามัธยฐานของ U/P urea เท่ากับ 3.35 และ 4.2 ในผู้ป่วยที่ได้รับและไม่ได้รับยาขับปัสสาวะตามลำดับ ปริมาตรน้ำยาล้างไตที่ต้องใช้เท่ากับ 0.36 เท่าของ TBW – 5 เท่าของปริมาตรปัสสาวะ (ลิตร) และ 0.36 เท่าของ TBW – 6 เท่าของปริมาณปัสสาวะ (ลิตร) ในผู้ป่วยที่ได้รับและไม่ได้รับยาขับปัสสาวะตามลำดับ การคำนวณปริมาตรน้ำยาล้างไตเพื่อให้ได้ nCCr ตามเป้าหมายขึ้นกับค่าของ PET และ การทำงานของไตที่คงเหลือ
สรุป: ปริมาตรน้ำยาล้างไตที่เหมาะสมที่ใช้ในการขจัดของเสียโมเลกุลเล็กได้อย่างเพียงพอสำหรับ CAPD อยู่ที่หนึ่งในสี่ของ TBW และผู้ป่วย NIPD ต้องการปริมาตรน้ำยาล้างไตเพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 40 และการทำงานของไตที่เหลืออยู่สามารถลดปริมาตรของน้ำยาล้างไตได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ตีพิมพ์ภายไต้การอนุญาต CC BY-NC-ND 4.0 ซึ่งอนุญาตให้สามารถใช้บทความนี้พื่อวัตถุประสงค์ใดๆ ก็ตามที่ไม่ใช่เชิงพาณิชย์ โดยต้องมีการอ้างถึงที่มาของบทความอย่างครบถ้วน ใครก็ตามสามารถคัดลอกและแจกจ่ายทุกส่วนของบทความนี้โดยไม่ต้องขออนุญาตจากผู้ประพันธ์หรือสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย
เอกสารอ้างอิง
Clinical Practice Guidelines for Peritoneal Dialysis Adequacy. Am J Kidney Dis. 2006;48 Suppl 1:S98-129.
Paniagua R, Amato D, Vonesh E, Correa-Rotter R, Ramos A, Moran J, Mujais S. Effects of increased peritoneal clearances on mortality rates in peritoneal dialysis: ADEMEX, a prospective, randomized, controlled trial. J Am Soc Nephrol. 2002; 13(5):1307-1320.
Lo WK, Ho YW, Li CS, Wong KS, Chan TM, Yu AW, Ng FS, Cheng IK. Effect of Kt/V on survival and clinical outcome in CAPD patients in a randomized prospective study. Kidney Int. 2003; 64(2):649-56.
Tzamaloukas AH, Raj DS, Onime A, Servilla KS, Vanderjagt DJ, Murata GH. The prescription of peritoneal dialysis. Semin Dial. 2008; 21(3):250-7.
Bernardini J, Price V, Figueiredo A; International Society for Peritoneal Dialysis (ISPD) Nursing Liaison Committee. Peritoneal dialysis patient training, 2006. Perit Dial Int. 2006; 26(6):625-32.
II. NKF-K/DOQI Clinical Practice Guidelines for Peritoneal Dialysis Adequacy: update 2000. Am J Kidney Dis. 2001; 37(1 Suppl 1):S65-S136.
Watson PE, Watson ID, Batt RD. Total body water volumes for adult males and females estimated from simple anthropometric measurements. Am J Clin Nutr. 1980; 33(1):27-39.
Dubois D, Dubois EF. Clinical calorimetry: a formula to estimate the approximate surface mass if height and weight are known. Arch Intern Med.1916; 17:863-871.
Kongtal N. Optimal Dialysate Volume Prescription to Achieve Adequate Small Solute Clearance in Peritoneal Dialysis, a retrospective study. Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University; 2015. (Unpublished data)
Brown EA, Blake PG, Boudville N, Davies S, de Arteaga J, Dong J, Finkelstein F, Foo M, Hurst H, Johnson DW, Johnson M, Liew A, Moraes T, Perl J, Shroff R, Teitelbaum I, Wang AY, Warady B. International Society for Peritoneal Dialysis practice recommendations: Prescribing high-quality goal-directed peritoneal dialysis. Perit Dial Int. 2020; 40(3):244-253.
van Olden RW, Guchelaar HJ, Struijk DG, Krediet RT, Arisz L. Acute effects of high-dose furosemide on residual renal function in CAPD patients. Perit Dial Int. 2003; 23(4):339-47.
