อัตราการรอดของไตและปัจจัยเสี่ยงภายหลังรักษาภาวะสลัดไตในผู้ป่วยหลังปลูกถ่ายไต
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำ: หลังปลูกถ่ายไตอาจมีภาวะแทรกซ้อนตามมาโดยเฉพาะการเกิดภาวะสลัดไตซึ่งทำให้อัตราการรอดของไตลดลง และในปัจจุบันข้อมูลการศึกษาเกี่ยวกับอัตราการรอดของไต และปัจจัยที่มีผลต่อการรอดของไตหลังรักษาภาวะสลัดไตยังค่อนข้างจำกัด ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตราการรอดของไต และปัจจัยที่มีผลต่อการรอดของไตหลังรักษาภาวะสลัดไต
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบย้อนหลังในผู้ป่วยหลังรักษาภาวะสลัดไตในช่วงเดือนมกราคม พ.ศ. 2556 ถึง มกราคม พ.ศ. 2562 โดยเก็บข้อมูลจากเวชระเบียนและระบบคอมพิวเตอร์ของโรงพยาบาล และสิ้นสุดการติดตามข้อมูลวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 สำหรับอัตราการรอดของไตและอัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วยหลังรักษาภาวะสลัดไตใช้สถิติการวิเคราะห์ระยะปลอดเหตุการณ์ และนำเสนอในรูปแบบของ Kaplan-Meier curves ที่ประเมินความแตกต่างทางสถิติโดยการทดสอบ Log-rank และวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่ออัตราการรอดของไตโดยการวิเคราะห์ Cox regression และนำเสนอในรูปอัตราส่วนอันตราย (Hazard ratio)
ผลการศึกษา: มีผู้ป่วยหลังรักษาภาวะสลัดไตจำนวน 89 ราย ร่วมในการศึกษา (63 ราย มีการสลัดไตโดยอาศัยสารภูมิต้านทานเป็นสื่อกลาง 10 ราย มีการสลัดไตโดยอาศัยเซลล์ลิมโฟไซต์ชนิดทีเป็นสื่อกลาง และ16 ราย มีการสลัดไตทั้ง 2 ชนิดร่วมกัน) ผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาภาวะสลัดไตมีอุบัติการณ์ที่ต้องกลับไปบำบัดทดแทนไต 8.2 รายต่อ 1,000 ประชากร-เดือน (2.9 รายต่อ 1,000 ประชากร-เดือน ในกลุ่มที่ตอบสนองต่อการรักษา และ 15.6 รายต่อ1,000 ประชากร-เดือนในกลุ่มที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษา) อัตราการรอดของไตและอัตราการรอดของผู้ป่วยหลังรักษาภาวะสลัดไตเท่ากับร้อยละ 85.2 และ 92.1 ที่ 1 ปี (ร้อยละ 100 และ 100 ในกลุ่มที่ตอบสนองต่อการรักษา เทียบกับร้อยละ 74.8 และ 86.8 ในกลุ่มที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษา) และร้อยละ 68.6 และ 85.4 ที่ 5 ปี (ร้อยละ 82.9 และ 96.4 ในกลุ่มที่ตอบสนองต่อการรักษา เทียบกับร้อยละ 61.3 และ 77.9 ในกลุ่มที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษา) และการวิเคราะห์พหุตัวแปรพบว่าปัจจัยที่สัมพันธ์กับอัตราการรอดของไต ได้แก่ กลุ่มที่ตอบสนองต่อการรักษา (Hazard ratio (HR) 0.09, 95% confidence interval (CI) 0.009-0.93, P=0.04), ประวัติได้รับการรักษาภาวะสลัดไตซ้ำ (HR 6.8, 95%CI 1.41- 33.1, P=0.017), ระดับยาทาโครลิมัส (เพิ่มขึ้นทุก 1 นก./มล.) ที่ 24 สัปดาห์หลังรักษาภาวะสลัดไต (HR 0.65, 95%CI 0.44-0.95, P=0.02), และโรคไตโกลเมอรูรัสกลับมาเป็นซ้ำหลังปลูกถ่ายไต (HR 26.4, 95%CI 2.46-283, P=0.007) และปัจจัยที่มีผลต่ออัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วย ได้แก่ กลุ่มที่ตอบสนองต่อการรักษา (HR 0.08, 95%CI 0.007-0.85, P=0.036), โรคไตโกลเมอรูรัสกลับมาเป็นซ้ำหลังปลูกถ่ายไต (HR 14.9, 95%CI 3.37-65.6, P<0.001), และเกิดโรคมะเร็งหลังรักษาภาวะสลัดไต (HR 5.6, 95%CI 1.04-30.3, P=0.04)
สรุป: ภาวะสลัดไตเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้อัตราการรอดของไตและอัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วยลดลง ซึ่งหากเราสามารถวินิจฉัยได้รวดเร็ว และรีบให้การรักษาภาวะสลัดไต จะทำให้การตอบสนองต่อการรักษาและพยากรณ์โรคดีขึ้น และควรรักษาระดับยากดภูมิคุ้มกันให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมหลังการรักษาภาวะสลัดไต นอกจากนี้การกลับเป็นซ้ำของโรคไตโกลเมอรูรัสหลังปลูกถ่ายไต และการเกิดโรคมะเร็งหลังรักษาภาวะสลัดไต เป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่ออัตราการรอดของไตและผู้ป่วย ดังนั้นแพทย์ควรตรวจติดตามโรคเหล่านี้เพื่อสามารถให้การวินิจฉัยและรักษาได้อย่างทันท่วงที เพื่อเพิ่มอัตราการรอดของไต และชีวิตผู้ป่วย
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ตีพิมพ์ภายไต้การอนุญาต CC BY-NC-ND 4.0 ซึ่งอนุญาตให้สามารถใช้บทความนี้พื่อวัตถุประสงค์ใดๆ ก็ตามที่ไม่ใช่เชิงพาณิชย์ โดยต้องมีการอ้างถึงที่มาของบทความอย่างครบถ้วน ใครก็ตามสามารถคัดลอกและแจกจ่ายทุกส่วนของบทความนี้โดยไม่ต้องขออนุญาตจากผู้ประพันธ์หรือสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย
เอกสารอ้างอิง
Ingsathit A, Thakkinstian A, Chaiprasert A, Sangthawan P, Gojaseni P, Kiattisunthorn K, et al. Prevalence and risk factors of chronic kidney disease in the Thai adult population: Thai SEEK study. Nephrol Dial Transplant. 2009;25(5):1567–75.
Schnuelle P, Lorenz D, Trede M, Van Der Woude FJ. Impact of renal cadaveric transplantation on survival in end-stage renal failure: evidence for reduced mortality risk compared with hemodialysis during long-term follow-up. J Am Soc Nephrol. 1998;9(11):2135-41.
Port FK, Wolfe RA, Mauger EA, Berling DP, Jiang K. Comparison of survival probabilities for dialysis patients vs cadaveric renal transplant recipients. JAMA. 1993;270(11) :1339-43.
El-Zoghby ZM, Stegall MD, Lager DJ, Kremers WK, Amer H, Gloor JM, et al. Identifying specific causes of kidney allograft loss. Am J Transplant. 2009;9(3):527–35.
Ingsathit A, Avihingsanon Y, Rattanasiri S, Premasathian N, Pongskul C, Jittikanont S, et al. Different etiologies of graft loss and death in Asian kidney transplant recipients: A report from Thai transplant registry. Transplant Proc. 2010;42(10) :4014–6.
Sellars J, de Freitas DG, Mengel M, Reeve J, Einecke G, Sis B, et al. Understanding the causes of kidney transplant failure: The dominant role of antibody-mediated rejection and nonadherence. Am J Transplant. 2012;12(2):388–99.
Sirivongs D, Liawnoraset W, Pongskul C, Reungjui S. Graft survival analysis in kidney transplantation: A 12-year experience in a Thai medical center. Transplant Proc. 2004;36(7):2034–7.
Viglietti D, Loupy A, Aubert O, Bestard O, Van Huyen J-PD, Taupin J-L, et al. Dynamic prognostic score to predict kidney allograft survival in patients with antibody-mediated rejection. J Am Soc Nephrol. 2018;29(2):606–19.
Koo EH, Jang HR, Lee JE, Park JB, Kim S-J, Kim DJ, et al. The impact of early and late acute rejection on graft survival in renal transplantation. Kidney Res Clin Pract. 2015;34(3):160–4.
Larpparisuth N, Vongwiwatana A, Vareesangthip K, Cheunsuchon B, Parichatikanon P, Premasathian N. Clinicopathologic features and treatment response of early acute antibody-mediated rejection in Thai kidney transplant recipients: A single-center experience. Transplant Proc. 2014;46(2):474–6.
Lefaucheur C, Loupy A, Vernerey D, Duong-Van-Huyen J-P, Suberbielle C, Anglicheau D, et al. Antibody-mediated vascular rejection of kidney allografts: a population-based study. The Lancet. 2013;381(9863):313–9.
Gubensek J, Buturovic-Ponikvar J, Kandus A, Arnol M, Kovac J, Marn-Pernat A, et al. Plasma exchange and intravenous immunoglobulin in the treatment of antibody-mediated rejection after kidney transplantation: A single-center historic cohort study. Transplant Proc. 2013;45(4):1524–7.
Allen NH, Dyer P, Geoghegan T, Harris K, Lee HA, Slapak M. Plasma exachange in acute renal allograft rejection. Transplantation. 1983;35(5):425–428.
Peng Z-G, Tian J. Higher serum trough levels of tacrolimus increase 5-year allograft survival in antibody positive renal transplant patients. Clin Transpl. 2014;209–14.
Tedla F, Roche-Recinos A, Brar A. Intravenous immunoglobulin in kidney transplantation. Curr Opin Organ Transplant. 2015;20(6):630–7.
Gloor J, Cosio F, Lager DJ, Stegall MD. The spectrum of antibody-mediated renal allograft injury: implications for treatment. Am J Transplant. 2008;8(7):1367–73.
Ekberg H, Tedesco-Silva H, Demirbas A, Vítko S, Nashan B, Gürkan A, et al. Reduced exposure to calcineurin inhibitors in renal transplantation. N Engl J Med. 2007;357(25): 2562–75.
Jalalzadeh M, Mousavinasab N, Peyrovi S, Ghadiani MH. The impact of acute rejection in kidney transplantation on long-term allograft and patient outcome. Nephro-Urol Mon. 2015;7(1):e24439.
Teo SH, Lee K-G, Lim GH, Koo SX, Ramirez ME, Chow KY, et al. Incidence, risk factors and outcomes of malignancies after kidney transplantation in Singapore: a 12-year experience. Singapore Med J. 2019;60(5):253–9.
Cheung CY, Tang SCW. An update on cancer after kidney transplantation. Nephrol Dial Transplant. 2019;34(6):914–20.
Special Issue: KDIGO Clinical Practice Guideline for the Care of Kidney Transplant Recipients. Am J Transplant. 2009;9: S1–155.
Sautenet B, Blancho G, Büchler M, Morelon E, Toupance O, Barrou B, et al. One-year results of the effects of rituximab on acute antibody-mediated rejection in renal transplantation: RITUX ERAH, a multicenter double-blind randomized [lacebo-controlled trial. Transplantation. 2016;100(2):391–9.
