การศึกษาการเปลี่ยนแปลงของระดับวิตามินดีและฮอร์โมนพาราไทรอยด์ในเลือดหลังการรักษาด้วย ergocalciferol ชนิดรับประทานในผู้ป่วยไตเรื้อรังระยะที่ 3 และระยะที่ 4

บทคัดย่อ

บทนำ: ภาวะพร่องวิตามินดีเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ซึ่งส่งผลให้มีการเพิ่มขึ้นของฮอร์โมนพาราไทรอยด์ จากการศึกษาที่ผ่านมาพบว่าภาวะขาดวิตามินดีสัมพันธ์กับการสลายกระดูกเพิ่มขึ้น ความหนาแน่นของกระดูกลดลง และยังเกิดภาวะแทรกซ้อนทางหลอดเลือดหัวใจซึ่งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตได้

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบไปข้างหน้าตั้งแต่วันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2562 ถึงวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 ในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 และ 4 และมีภาวะพร่องวิตามินดีในโรงพยาบาลพระนั่งเกล้า ซึ่งได้รับการรักษาด้วย ergocalciferol ชนิดรับประทานขนาด 40,000 ยูนิตต่อสัปดาห์ เป็นระยะเวลานาน 12 สัปดาห์

ผลการศึกษา: มีผู้ป่วยจำนวนทั้งสิ้น 103 ราย เป็นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 จำนวน 47 ราย และเป็นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 4 จำนวน 56 ราย โดยผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 มีอายุเฉลี่ย 69 ปี ส่วนใหญ่เป็นเพศชายร้อยละ 66 ส่วนผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 4 มีอายุเฉลี่ย 69 ปี เป็นเพศชายร้อยละ 44.6 หลังจากได้รับการรักษาด้วย ergocalciferol ชนิดรับประทาน เป็นระยะเวลานาน 12 สัปดาห์ พบว่าผู้ป่วยไตเรื้อรังระยะที่ 3 ระดับวิตามินดีจากเดิม 21.7 ± 5.1 นก./มล. เพิ่มขึ้นเป็น 28.0 ± 8.1 นก./มล. (p < 0.01) และ ระดับฮอร์โมนพาราไทรอยด์จากเดิม 73.7 ± 35.3 พก./มล. ลดลงเหลือ 68.2 ± 35.8 พก./มล. ส่วนผู้ป่วยไตเรื้อรังระยะที่ 4 ระดับวิตามินดีจากเดิม 19.9 ± 6.9 นก./มล. เพิ่มขึ้นเป็น 27.9 ± 8.6 นก./มล. (p < 0.01) และระดับฮอร์โมนพาราไทรอยด์จากเดิม 104.4 ± 58.4 พก./มล. ลดลงเหลือ 98.8 ± 53.7 พก./มล. และเมื่อเปรียบเทียบผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการระหว่างกลุ่มโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 และโรคไตเรื้อรังระยะที่ 4 หลังการรักษา เช่น อัตราการกรองของไต ระดับแคลเซียม ฟอสฟอรัส แอลคาไลน์ฟอสฟาเตส พบว่าไม่แตกต่างกัน

สรุป: การรักษาด้วย ergocalciferol ชนิดรับประทานในผู้ป่วยไตเรื้อรังระยะที่ 3 และระยะที่ 4 ที่มีภาวะพร่องวิตามินดี ทำให้ระดับวิตามินดีเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ และระดับฮอร์โมนพาราไทรอยด์ลดลงจากเดิม โดยที่ไม่มีผลต่อระดับแคลเซียมและฟอสฟอรัสในเลือด