โปรแกรมพัฒนาความรอบรู้ด้านอาหารเพื่อชะลอความเสื่อมของไตในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังจากเบาหวาน

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการวิจัยแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมความรอบรู้ด้านอาหารว่าจะสามารถช่วยให้ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังจากเบาหวานควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีขึ้น และทำให้ระดับของโรคไตเรื้อรังดีขึ้นหรือคงที่ ประชากรและกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานในคลินิกไตเรื้อรัง โรงพยาบาลบางกรวย จังหวัดนนทบุรี ระยะที่ 2 - 4 ที่รักษาต่อเนื่องและไม่สามารถคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ สุ่มตัวอย่างด้วยวิธี block of four จำนวน 48 คน (กลุ่มควบคุม 24 คน และกลุ่มศึกษา 24 คน) โดยกลุ่มศึกษาจะได้รับโปรแกรมความรอบรู้ด้านอาหาร ขณะที่กลุ่มควบคุมจะได้รับการตรวจตามนัดปกติโดยแพทย์ประจำคลินิกไตเรื้อรัง ระยะดำเนินการวิจัยระหว่างสิงหาคม พ.ศ. 2565 - สิงหาคม พ.ศ. 2566 ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยสูงอายุ (อายุเฉลี่ยประมาณ 70 ปี) ส่วนใหญ่กลุ่มควบคุมเป็นเพศชาย กลุ่มศึกษาเป็นเพศหญิง เมื่อเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มพบค่าเฉลี่ยของ glomerular filtration rate (GFR) มีแนวโน้มดีขึ้นในกลุ่มศึกษา โดยพบความแตกต่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 12 เดือน (p = 0.013) ส่วนค่าเฉลี่ย fasting blood sugar (FBS) และค่าเฉลี่ยระดับน้ำตาลในเลือดสะสม (HbA1c) พบว่าไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญระหว่างกลุ่ม (p > 0.05) ผลการศึกษาสรุปได้ว่า โปรแกรมพัฒนาความรอบรู้ด้านอาหารไม่สามารถช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างมีนัยสำคัญ แต่สามารถช่วยควบคุมให้ระดับของโรคไตเรื้อรังจากเบาหวานดีขึ้นหรือคงที่ในระยะเวลา 1 ปี ดังนั้นจึงมีประโยชน์ในการเอาไปพัฒนาต่อยอดเป็นโปรแกรมให้ความรู้ด้านโภชนบำบัดแก่ผู้ป่วยในคลินิกโรคเรื้อรังอื่นๆ ได้