การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมจัดการตนเองและ ผลลัพธ์ด้านสุขภาพของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ วัยผู้ใหญ่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นวิจัยเชิงปฏิบัติการ เพื่อพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ และส่งเสริมพฤติกรรมจัดการตนเองและผลลัพธ์ด้านสุขภาพ ของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้วัยผู้ใหญ่ ทำการศึกษาทั้งหมด 3 ระยะ ได้แก่ 1. ศึกษาสถานการณ์ 2. พัฒนารูปแบบการเสริมสร้างความรอบรู้ 3. ประเมินประสิทธิภาพของรูปแบบการเสริมสร้างความรอบรู้ ระยะเวลาที่ศึกษาตั้งแต่ กันยายน 2563 - มีนาคม 2566 ประชากร คือ ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้วัยผู้ใหญ่ เครื่องมือที่ใช้1)โปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพฯ 2) แบบสอบถามความรอบรู้และพฤติกรรมการจัดการตนเองฯ 3) คลิปสื่อ “รอบรู้โรคไม่ติดต่อ”กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค 4) แบบประเมินความพึงพอใจต่อการเข้าร่วมกิจกรรม 5) แนวปฏิบัติการปรับใช้ยา NCD อย่างสมเหตุสมผลของโรงพยาบาลปักธงชัย โมเดล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา paired t-test และ independent samples t-test และวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมสร้างเสริมความรอบรู้ฯหลังทดลอง พบว่า ผลการเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ก่อนการทดลองพบว่า คะแนนเฉลี่ยความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการจัดการตนเอง มีความแตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) แต่มีค่าเฉลี่ยความดันโลหิตขณะหัวใจบีบตัวและคลายตัวแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) หลังการทดลองพบว่า คะแนนเฉลี่ยความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการจัดการตนเอง ค่าเฉลี่ยความดันโลหิต ขณะหัวใจบีบตัวและคลายตัว แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) และผลลัพธ์ด้านสุขภาพจากการติดตามต่อเนื่องจนครบ 1 ปี โดยให้รายงานผลการชั่งน้ำหนัก วัดรอบเอว วัดความดันโลหิตที่บ้านด้วยตนเองหรือ Health station ในชุมชน ส่งทางไลน์กลุ่มทุกสัปดาห์เพื่อเป็นข้อมูลปรับการใช้ยา ส่งผลให้ปรับลดยาได้ 21 คน (ร้อยละ 70) และเลิกยาได้ 8 คน (ร้อยละ 26.67) การเพิ่มทักษะความรอบรู้ด้านสุขภาพในการจัดการตนเองด้วยหลัก 4อ.2ป. เป็นกลวิธีหนึ่งที่สามารถควบคุมโรคได้ดี ได้รับการปรับลดยาตามแนวทางการปรับการใช้ยาของปักธงชัยโมเดล เข้าสู่ภาวะโรคสงบ ช่วยลดงบประมาณของรัฐในการดูแลผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังได้ ทีมสุขภาพสามารถนำรูปแบบการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพนี้และนำแบบแผนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตามหลัก 4อ. 2ป. ไปประยุกต์ใช้ในการจัดการโรคไม่ติดต่อเรื้อรังอื่นๆ รวมถึงการนำแนวทางการปรับการใช้ยาของปักธงชัยโมเดล ไปปรับใช้และขยายในพื้นที่อื่นต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. A global brief on hypertension silent killer, global public health crisis: World Heath Day 2013 [Internet]; 2013 [cited 2022 January 10]. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/a – global – brief – on – hypertension – silent – killer – global – public – health – crisis – world – health – day – 2013
Department of Disease Control (TH), Division of Non – Communicable Diseases. Annual report 2022. [Internet]; 2022. [cited 2022 March10]. Available from: http://www.thaincd.com/2016/mediadetail.php?id=14502&tid=&gid=1–015–005. (in Thai)
Thai hypertension society. 2019 Thai guidelines on the treatment of hypertension. Chiang Mai: Trickthink; 2019. (in Thai)
Ministry of Public Health (TH), Information and Communication Technology Center Office of the Permanent Secretary. Medical and health center. percentage of hypertension patients good control blood pressure in Nakhon Ratchasima Province [Internet]; 2022 [cited 2022 March10]. Available from: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php
cat_id=b2b59e64c4e6c92d4b1ec16a599d882b&id=2e3813337b6b5377c2f68affe247d5f9. (in Thai)
Ministry of Public Health (TH), Information and Communication Technology Center Office of the Permanent Secretary. Medical and health center. rate of stroke disease [Internet]; 2022 [cited 2022 March 10]. Available from:https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php?cat_id=39fd60c25235db479930db85a0e97dd3&id=3092c3c3250ae67155f7e134680c4152. (in Thai)
World Health Organization. Ottawa Charter for Health Promotion. Geneva: World Health Organization; 1998.
Ministry of Public Health (TH), Department of Disease Control. 20 – year national strategic plan for disease and health hazard prevention and control. (2017 – 2036). Bangkok: Aksorn Graphic and Design Publishing House; 2017 (in Thai)
Kaewdumkerng K. Health literacy: functional interactive critical. Bangkok: Amarin Printing and Publishing; 2019. (in Thai)
Department of Disease Control (TH), Bureau of Risk Communication and Health Behavior Development,.Handbook of the process of building health literacy. in the prevention and control of diseases and health threats. Bangkok: RNPP Water; 2021. (in Thai)
Kanfer FH, Gaelick-Bays L. Self-management method. In Kanfer FH, Goldstein A, editors. Helping people change: a textbook of methods. New York: Pergamon Press; 1991. p.305 – 60.
Thongma P. Health literacy and health outcomes in hypertensive patients. Thai Red Cross Nursing Journal 2020;13(1):50 – 62. (in Thai)
Kaewdamkeng K. Health literacy: access, understanding and use. Bangkok: Amarin Printing and Publishing; 2018.
Division of Medical Sciences, Department of Medical Services (TH). Ministry of Public Health. Diabetes clinic service management manual. new high blood pressure people-centered model (for operator level). Bangkok: The Veterans Relief Organization Printing House. under the Royal Patronage; 2020. (in Thai)
Nakhon Ratchasima Provincial Public Health Office (TH). Non – communicable disease performance report for the year 2021. (Copy). (in Thai)
Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. Educ Psychol Meas. 1970;30(3): 607 – 10.
Department of Health Service Support (TH), Health Education Division. Health literacy assessment form. Health behaviors of patients with high blood pressure. [Internet]; 2021[cited 2021 May 21]. Available from: http://www.hed.go.th/linkHed/412. (in Thai)
Burns N, Groove SK. The practice of nursing research: appraisal, synthesis, and generation of evidence. 6th ed. St. Louis: Saunders /Elsevier; 2009.
Kaewdumkerng K. K – shape 5 skills to increase health literacy. Journal of The Health Education Professional Association 2020; 35(2):22 – 6. (in Thai)
Sattayawongthip P, Salawongluck T. The development of integrated learning lattern by using household learning activities for health promotion: a case study of students at Nakhon Ratchasima Rajabhat University. Ratchaphruek Journal 2018;16(1):46 – 54 (in Thai)
Inthakanok S, Satayavongthip B, Singsalasang A, Nguanjairak R, Seesan C, Salawonglak T. Development of village health volunteer’s capacity on chronic non – communicable diseases management:
a study of the responsible area of Nam Sub Health Promoting Hospital, Pak Thong Chai District, Nakhon Ratchasima Province. Publication of the Office of Disease Prevention and Control 9 Nakhon Ratchasima Province Journal 2021; 27(1):57 – 67. (in Thai)
Salawonglak T. Summary of the results of the management of chronic non – communicable diseases using the principles. 4ORs (8 doses of medicine) Pak Thong Chai Hospital in collaboration with Nakhon Ratchasima Rajabhat University (November 2021 – October 2023). (Copy). (in Thai)
Triamchaisri SK. Meditation practice for healing health. Bangkok: Office of Printing Affairs of the War Veterans Organization 2008. (in Thai)
Jaiyodsin S. Is doing IF a good way to lose weight [Internet]; 2021 [cited 2021 July 21]. Available from: https://www.youtube.com/watch?v=jHl2 – 92AQ2A
Nguanjairak R, Phrongkhonburi N, Somboonnadee W, Salawonglak T, Satayavongthip B, Singsalasang A. Developing a training program of village health volunteers’ competency enhancement using the new approach of 4E(s) for managing NCDs,Takhob Sub-district, Pakthongchai District, Nakhon Ratchasima Province. Thai Journal of Health Education 2022; 45(1): 57 – 67. (in Thai)
Sittiwang S, Aungwattana S, Tamdee D. Effects of self-management promoting program on health behaviors and blood pressure Level of persons with uncontrolled hypertension. Nursing Journal 2020; 47(2): 85 – 97. (in Thai)
Kosaraswadi P. Losing weight by doing IF [Internet]. 2022 [cited 2022 August 8]. Available from: https://ambu.or.th/Knowledge/Detail/?gr=3&ref=b6692ea5df920cad691c20319a6fffd7a4a766b8 (in Thai)
Thai hypertension society. Hypertension [Internet]; 2021[cited 2021 July 21]. Available from: http://www.thaihypertension.org/hypertensiondetail.php?n_id=338 (in Thai)
Bandura A. Social Learning Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall; 1997.
Choojai R, Boonsiri C, Patcheep K. Effects of a health literacy enhancement program for COVID – 19 prevention on health literacy and prevention behavior of COVID – 19 among village health volunteers in Don Tako Sub – district, Mueang District, Ratchaburi Province. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health 2021; 47(2): 250 – 62. (in Thai)
Suayai K. Usage of line application, satisfaction and capability for Bangkok citizen. Master of Arts (Communication Arts and Innovation). Bangkok: National Institute of Development Administration; 2015. (in Thai)
Thongkhao S, Kimsungnoen N, Namchandra R. Effects of educative – supportive program on self-care behaviors and blood pressure levels among young adult patients with uncontrolled hypertension. Thai Journal of Cardio-Thoracic Nursing 2021; 32(2): 73 – 88. (in Thai)
