การพัฒนารูปแบบการบริหารเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอเพื่อรองรับการถ่ายโอนภารกิจ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในจังหวัดสระบุรี

Main Article Content

ยอดชาย สุวรรณวงษ์
ปรีชา โอภาสสวัสดิ์

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบผสมผสานวิธีครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอเพื่อรองรับการถ่ายโอนภารกิจโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในจังหวัดสระบุรี ดำเนินการศึกษาระหว่างเดือนมกราคม – เมษายน 2564 กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้บริหาร และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจากเครือข่ายสุขภาพของอำเภอแก่งคอย หนองแค และเสาไห้ โดยเลือกแบบเจาะจง และสุ่มอย่างง่าย เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา และสถิติเชิงพรรณนา ผลการศึกษา พบว่า รูปแบบการบริหารเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอเพื่อรองรับการถ่ายโอนภารกิจโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในจังหวัดสระบุรี มี 5 องค์ประกอบ คือ (1) แนวคิด: สุขภาพเป็นความรับผิดชอบของทุกคนในสังคม,สุขภาพชุมชนเข้มแข็งยั่งยืนด้วยพลังเครือข่าย (2) หลักการ : การสร้างความตระหนักผู้นำ, การสร้างพันธะสัญญาของเครือข่าย, การสร้างวัฒนธรรมการมีส่วนร่วม (3) เป้าหมาย: การพัฒนาระบบสาธารณสุขแบบไร้รอยต่อ, เกิดเครือข่ายสุขภาพที่เข้มแข็ง, มีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพชาญฉลาด (4) กระบวนการ: การสร้างความเข้าใจต่อสังคม, การประเมินศักยภาพโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล,การบันทึกข้อตกลงความร่วมมือเครือข่ายสุขภาพ, จัดตั้งคณะกรรมการสุขภาพตำบล, จัดทำแผนกลยุทธ์ด้านสุขภาพ, จัดเวทีสาธารณะด้านสุขภาพ, สร้างการสื่อสารเครือข่ายสุขภาพ, การติดตามเสริมพลัง และ (5) การประเมินผล: การมีส่วนร่วมของเครือข่ายสุขภาพ, ศักยภาพความพร้อมของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล, ความพึงพอใจต่อประโยชน์ และเงื่อนไขที่เป็นประโยชน์ต่อการใช้รูปแบบ คือ ภาวะผู้นำด้านสุขภาพ, การมีเครือข่ายสุขภาพที่เข้มแข็ง, และการสนับสนุนเชิงนโยบาย โดยรูปแบบมีความเหมาะสมด้านประโยชน์ (gif.latex?\bar{x}=4.57, S.D.=0.29) และความเป็นไปได้ในการนำรูปแบบไปใช้ปฏิบัติจริงในชุมชนจังหวัดสระบุรี (gif.latex?\bar{x}=3.58, S.D.=0.71) โดยรวมในระดับมาก

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
สุวรรณวงษ์ ย, โอภาสสวัสดิ์ ป. การพัฒนารูปแบบการบริหารเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอเพื่อรองรับการถ่ายโอนภารกิจ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในจังหวัดสระบุรี. JMPH4 [อินเทอร์เน็ต]. 8 มีนาคม 2022 [อ้างถึง 9 ธันวาคม 2025];12(1):80-94. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JMPH4/article/view/254100
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ (บทความวิชาการ)

เอกสารอ้างอิง

สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี. แนวทางการดำเนินการถ่ายโอนภารกิจสถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา

นวมินทราชินีและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัด ท้องถิ่น [อินเทอร์เน็ต]. 2563

[เข้าถึงเมื่อ 13 ม.ค. 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.ratchakitcha.soc.go.th

/DATA/PDF/2564/E/254/T_0014.PDF

เจริญพงษ์ ศุภธีระธาดา. ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายเป็นเงินอุดหนุน ให้แก่องค์กร

ปกครองส่วนท้องถิ่นตามภารกิจถ่ายโอน กรณีศึกษาโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : สำนัก

การพิมพ์ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร; 2563.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. ติดอาวุธคนสร้างสุข ถ่ายโอน รพ.สต สู่ท้องถิ่น [อินเทอร์เน็ต]. 2561

[เข้าถึงเมื่อ 10 ม.ค. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaihealth.or.th/ Content/43973-ติดอาวุธคนสร้าง

สุขภาพ%20รพ.สต%20สู่ท้องถิ่น.html

ตุลยวดี หล่อตระกูล. ความคิดเห็นของบุคลากรสาธารณสุขต่อการถ่ายโอนภารกิจโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล

(รพ.สต.) ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กรณีศึกษา : สาธารณสุขจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารวิชาการ

อยุธยาศึก 2563, 12(1), 64-72.

คณะกรรมาธิการการปกครองท้องถิ่น สภานิติบัญญัติแห่งชาติ. การถ่ายโอนภารกิจโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล

(รพ.สต.)ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: สำนักการพิมพ์ สำนักงานเลขานุการวุฒิสภา, 2560.

จรวยพร ศีศศลักษณ์. สรุปบทเรียนการถ่ายโอนภารกิจด้านสาธารณสุขให้องค์กรส่วนท้องถิ่น [อินเทอร์เน็ต]. 2560

[เข้าถึงเมือ 13 ม.ค. 2564].เข้าถึงได้จาก: https://kb.hsri.or.th/dspace/bitstream/handle/11228/4798/research-health-center%20-Jaruayporn.pdf?sequence=1&isAllowed=y

สมยศ แสงมะโน, สุพรชัย ศิริโวหาร, กัลทิมา พิชัย. ปัญหาการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลจาก

กระทรวงสาธารณสุขไปสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดเชียงใหม่. วารสารบัณฑิตวิจัย 2557, 5(2), 25-35.

สำนักข่าวอิศรา. กมธ.สธ.วุฒิสภาส่งหนังสือด่วนถึงนายกฯ ขอให้ยับยั้งการถ่ายโอน รพ.สต.ให้ อบจ. [อินเทอร์เน็ต].

[เข้าถึงเมื่อ 18 ธ.ค. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.isranews.org/article/isranews-news/104865-

isranews-po-10.html

สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์. คู่มือแนวทางการพัฒนาโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลติดดาว (รพ.สต.ติดดาว)

[อินเทอร์เน็ต]. 2559 [เข้าถึงเมื่อ 11 ม.ค. 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://cro.moph.go.th/cppho/download/2150.pdf

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสระบุรี. การพัฒนาเมืองสุมนไพรจังหวัดสระบุรี [อินเทอร์เน็ต]. 2557 [เข้าถึงเมื่อ 11 ม.ค.

. เข้าถึงได้จาก:http://www.sro.moph.go.th/ewtadmin/ewt/saraburi_web

/userpic/CxVfykPC17rr5ZzdpRbC.docx

ประสิทธิ์ชัย มั่งจิตร, มานพ คณะโต, กิตติมา โมะเมน. การพัฒนาเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอ. วารสารการ

พัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2556; 1(3): 17-28.

กลุ่มงานยุทธศาสตร์สาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสระบุรี. สรุปรายงานการเยี่ยมเสริมพลังและรับฟัง

ข้อเสนอแนะการพัฒนางานสาธารณสุขระดับพื้นที่ ประจำปี 2563. การประชุมผู้บริหารสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด

สระบุรี ประจำเดือนมีนาคม 2563; 30 มีนาคม 2563, สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสระบุรี. สระบุรี: กลุ่มงาน

ยุทธศาสตร์สาธารณสุข; 2563.1-34.

Creswell, J. W. A concise introduction to mixed methods research. Thousand Oaks, C.A. : Sage

Publications; 2015.

Keeves, Peter J. “Model and Model Building,” Educational Research Methodology and Measurement: An

International Handbook. Oxford : Pergamon Press; 1988.

ประไพพิมพ์ สุธีวสินนนท์, ประสพชัย พสุนนท์. กลยุทธ์การเลือกตัวอย่างขนาดตัวอย่างสำหรับการวิจัย

เชิงคุณภาพ. วารสารปาริชาต มหาวิทยาลัยทักษิณ 2559; 29(2): 31-48.

เบญจา ยอดดำเนิน-แอ็ตติกจ์. การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ : การจัดการข้อมูลการตีความและการหาความหมาย. นครปฐม :

สำนักพิมพ์ประชากรและสังคม สถาบันวิจัยประชากรและสังคมมหาวิทยาลัยมหิดล; 2552.

Krejcie R V., Morgan DW, Determining Sample Size for Research Activities. Educational and

Psychological Measurement 1973, 30(3), page 607-610.

Likert, Rensis. “The Method of Constructing and Attitude Scale”. In Reading in Fishbeic, M (Ed.), Attitude

Theory and Measurement (pp. 90-95). New York: Wiley & Son, 1967.

พวงรัตน์ ทวีรัตน์. การสร้างและพัฒนาและทดสอบผลสัมฤทธิ์. กรุงเทพมหานคร: สำนักทดสอบทางการศึกษา

มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร; 2543.

กลอยใจ พุฒนาค. กลไกในการสร้างความเข้มแข็งของภาคีเครือข่ายศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม

อัธยาศัย อำเภอในเขตภาคกลางของประเทศไทย. วารสารวิชาการหมาวิทยาลัยปทุมธานี 2563; 12(2): 289-302.

นฤชา โฆษาศิวิไลซ์, เสาวภา สุขประเสริฐ, สุวารีย์ ศรีปูณะ. รูปแบบการพัฒนาเครือข่ายพลังสังคมเชิงบูรณาการใน

การพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน. วารสารวิจัยและพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฎเลย 2559; 11(38): 105-118.

นฤมล จิตรเอื้อ, เฉลิมชัย กิตติศักดิ์นาวิน, นลินณัฐ ดีสวัสดิ์. บทบาทภาวะผู้นำในการพัฒนาองค์การสู่องค์การแห่ง

การเรียนรู้. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ Veridian มหาวิทยาลัยศิลปากร (มนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์และศิลปะ) 2560;

(2): 1738-1754.

ตรัยมาส คงเรือง, นงนุช บุญยัง, ศศิธร ลายเมฆ. บทบาทในการร่วมขับเคลื่อนการจัดระบบสุขภาพระดับอำเภอ

ของพยาบาลปฏิบัติการงานปฐมภูมิ โรงพยาบาลชุมชน เครือข่ายบริการสุขภาพที่ 12. วารสารพยาบาลสงขลา

นครินทร์ 2563; 40(4): 74-84.

สุปราณี จันทร์ส่ง, บุญทัน ดอกไธสง, สอาด บรรเจิดฤทธิ์, บุญเรือง ศรีเหรัญ. การพัฒนาทุนทางสังคมเพื่อสร้าง

ชุมชนเข้มแข็ง. วารสารวิจัยและพัฒนา วไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ 2558; 10(3): 273-283.

นฤมล ดำอ่อน. รูปแบบการจัดการเครือข่ายชุมชนเพื่อความมั่นคงทางอาหาร [วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎี

บัณฑิต]. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร; 2562.

ปัญญา ยงยิ่ง, วิชัย เทียนถาวร, วสุธร ตันวัฒนกุล, กาสัก เต๊ะขันหมาก, พัชนา ใจดี, วนัสรา เชาวน์นิยม. รูปแบบการ

พัฒนาระบบสุขภาพอำเภอชายแดนไทย-ลาว. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล 2562; 35(2): 184-198.

สุดา มงคลสิทธิ. กลยุทธ์การสร้างเครือข่ายความร่วมมือเพื่อพัฒนาการจัดการศึกษาในโรงเรียนเอกชนจังหวัดชลบุรี.

วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์ 2562; 6(10): 5843-5859.