การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก ในกลุ่มเด็กอายุ 0-9 ปี ที่มารับบริการในโรงพยาบาลชุมชน ของจังหวัดอ่างทองในช่วงที่มีการระบาดของโรค ระหว่างเดือนเมษายน – กันยายน 2559 และ 2560
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
โรค มือ เท้า ปาก เป็นโรคที่สามารถติดต่อได้ง่ายและสามารถก่อให้เกิดภาวะรุนแรงถึงชีวิตได้ ซึ่งในประเทศไทยมีแนวโน้มผู้ป่วยเพิ่มขึ้นทุกปี โดยจังหวัดอ่างทองในปี พ.ศ. 2560 พบผู้ป่วยจำนวน 394 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 139.23 ต่อประชากรแสนคน ซึ่งสูงกว่าค่ามัธยฐานย้อนหลัง 5 ปี (พ.ศ. 2555-2559) ประมาณ 2 เท่าสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอ่างทองจึงได้ดำเนินการประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือเท้าปาก เพื่อทราบถึงประสิทธิภาพของระบบเฝ้าระวังทั้งคุณลักษณะเชิงปริมาณ และคุณลักษณะเชิงคุณภาพ ดำเนินการศึกษาโดยใช้รูปแบบการศึกษาแบบภาคตัดขวาง ในโรงพยาบาลชุมชนในพื้นที่จังหวัดอ่างทองจำนวน 6 แห่ง ดำเนินการศึกษาจากการทบทวนข้อมูลเวชระเบียนผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยในโรคมือ เท้า ปาก ระหว่างวันที่ 1 เมษายน – 30 กันยายน 2559 และ 1 เมษายน – 30 กันยายน 2560 โดยเปรียบเทียบกับข้อมูลจากระบบรายงาน 506 รวมทั้งดำเนินการสัมภาษณ์ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับระบบเฝ้าระวังมือเท้าปาก นำมาวิเคราะห์ประสิทธิภาพของระบบเฝ้าระวังคุณลักษณะเชิงปริมาณ และ คุณลักษณะเชิงคุณภาพ เพื่อที่จะนำข้อมูลไปปรับปรุงและพัฒนาระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก ต่อไป ผลการศึกษา พบค่าความไวร้อยละ 76.26 และค่าพยากรณ์บวกร้อยละ 58.19 เมื่อแยกตามอุบัติการณ์การเกิดโรคพบว่า กลุ่มโรงพยาบาลที่มีอุบัติการณ์ของโรคมือ เท้า ปาก สูง มีค่าความไวเฉลี่ยสูงกว่ากลุ่มโรงพยาบาลที่มีอุบัติการณ์ของโรคนี้ต่ำ แต่มีค่าพยากรณ์บวกในกลุ่มโรงพยาบาลที่มีอุบัติการณ์ของโรคมือ เท้า ปาก สูง นั้นใกล้เคียงกันกับกลุ่มโรงพยาบาลที่มีอุบัติการณ์ของโรคนี้ต่ำ สำหรับด้านของความทันเวลา คุณภาพข้อมูล และความเป็นตัวแทนนั้นอยู่ในเกณฑ์ดี ในพื้นที่ที่มีอุบัติการณ์การเกิดโรคสูง ทำให้บุคลากรมีความตระหนัก และมีมาตรการที่เข้มขึ้นในการเฝ้าระวัง โดยที่ตัวระบบมีความง่าย ยืดหยุ่น ได้รับการยอมรับจากผู้ปฏิบัติ และมีประโยชน์ แต่จะมีปัญหาบ้างในด้านของบุคคล กรณีที่ผู้รับผิดชอบงานระบาดไม่สามารถมาปฏิบัติงานได้ปกติ ส่วนปัจจัยที่ส่งผลค่าพยากรณ์บวกที่ต่ำ เกิดจากผู้รับผิดชอบงานได้รายงานตามการวินิจฉัยของแพทย์ซึ่งบางครั้งอาการไม่ครบตามนิยาม รวมทั้งการบันทึกข้อมูลไม่ครบถ้วน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
2. สำนักระบาดวิทยา. รายงานโรคในระบบเฝ้าระวัง 506 มือ เท้า ปาก 1 มกราคม – 30 กันยายน 2560[อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: สำนักระบาดวิทยา; 2560 [เข้าถึงเมื่อ 8ธันวาคม2560]. เข้าถึงได้จาก:http://www.boe.moph.go.th/boedb/surdata/disease.php?ds=71
3. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอ่างทอง. รายงานเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก ปี 2555 – 2559. อ่างทอง: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอ่างทอง; 2560.
4. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอ่างทอง. รายงานเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก 1 มกราคม – 30 กันยายน 2560. อ่างทอง: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอ่างทอง; 2560.
5. สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. นิยามโรคติดเชื้อประเทศไทย.พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์(ร.พ.ส.); 2546. น.174-5.
6. German RR, Lee LM, Horan JM, Milstein RL, Pertowski CA, Waller MN. Updated guidelines for evaluating public health surveillance systems: recommendations from the Guidelines Working Group. MMWR Recomm Rep 2001 Jul 27; 50(RR-13): 1-35.
7. สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. มาตรฐานงานระบาดวิทยาโรคติดต่อ. กรุงเทพมหานคร: องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ (ร.พ.ส.); 2548.
8. สิริลักษณ์ รังสีวงศ์, ดารินทร์ อารีย์โชคชัย. การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก และโรคติดเชื้อไวรัสเอนเทอโรประเทศไทย ปี พ.ศ. 2555. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจําสัปดาห์ 2557; 45: S53-62.
9. นิสา ลิ้มสุวรรณ, จิรา คงทรัพย์. การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก อําเภอเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎรธานี เดือนมกราคม – ธันวาคม 2556. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจําสัปดาห์ 2558; 46: S36-41.
10. ปรารถนา ประสงค์ดี, พัฒนศักดิ์ ฤทธิ์สุข. การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก จังหวัดอุทัยธานี ปี พ.ศ. 2556. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจําสัปดาห์ 2559; 47: S41-7.
11. ปวีณา อังคณานุกิจ, สุภาพ พิทักษ์. การประเมินระบบเฝ้าระวังของโรคมือ เท้า ปาก ในโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง สังกัดกรุงเทพมหานคร ปี พ.ศ. 2558. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจําสัปดาห์ 2560; 48: S9-15.
12. ธนาสิทธิ์ วิจิตราพันธ์, อรรถพงษ์ อินทร์มูล. การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก และโรคติดเชื้อไวรัสเอนเทอโรโรงพยาบาลสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ปี พ.ศ. 2558. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจําสัปดาห์ 2560; 48: S56-61.
13. ภุชงค์ ไชยชิน, ปิยะกาญจน์ สุทธิ. การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก โรงพยาบาลห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ ปี พ.ศ. 2558. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจําสัปดาห์ 2559; 47: S48-53.
14. สุพล เจริญวิกกัย, รุจกัลยา ขาวเชาะ. การประเมินระบบเฝ้าระวังของโรคมือ เท้า ปาก และ โรคติดเชื้อไวรัสเอนเทอโรที่มีอาการรุนแรง อําเภอควนโดน จังหวัดสตูล ปี พ.ศ. 2554–2558. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจําสัปดาห์ 2561; 49: 369-76.
15. ณรงฤทธิ์ กิตติกวิน, ภัคจิรา เกตุสถิตย์. การประเมินระบบเฝ้าระวังโรคมือ เท้า ปาก ของศูนย์บริการสาธารณสุข กลุ่มเขตแห่งหนึ่ง สังกัดกรุงเทพมหานคร. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจําสัปดาห์ 2562; 50: 181-7.
