ผลการรักษาและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับผลการรักษาผู้ป่วย วัณโรคดื้อยาหลายขนาน จังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. 2559-2564

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการรักษาและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับผลการรักษาผู้ป่วย
วัณโรคที่รักษาด้วยสูตรดื้อยาหลายขนานในจังหวัดอุบลราชธานี วิธีการศึกษาเป็นการวิจัยแบบผสม  ประกอบด้วยการวิจัยเชิงปริมาณ และการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลเชิงปริมาณ ผู้ป่วยวัณโรคที่รักษาด้วยสูตรดื้อยาหลายขนาน 119 ราย จากฐานข้อมูลทะเบียนโรงพยาบาล ตั้งแต่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2559 ถึง 31 ธันวาคม 2564  เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพจากกลุ่มตัวอย่าง 30 ราย ได้แก่ ผู้ป่วยวัณโรคที่รักษาด้วยสูตรดื้อยาหลายขนาน 15 ราย และ บุคลากรทางการแพทย์ที่ดูแลผู้ป่วยในจังหวัดอุบลราชธานี 15 ราย  ใช้สถิติ Multivariate logistic regression วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่าง ๆ กับผลการรักษาผู้ป่วยวัณโรคดื้อยาหลายขนานสำเร็จ  ผลการศึกษาเชิงปริมาณในกลุ่มตัวอย่างผู้ป่วยวัณโรคที่รักษาด้วยสูตรดื้อยาหลายขนานจำนวน 119 ราย  มีอายุเฉลี่ย 47.99±16.52 ปี  มีระยะเวลารักษาวัณโรคดื้อยาหลายขนานเฉลี่ย 15.89±8.09 เดือน เป็นผู้ป่วยวัณโรคดื้อยาหลายขนาน ร้อยละ 91.58 พบการรักษาสำเร็จ ร้อยละ 73.11 ปัจจัยที่มีโอกาสทำให้รักษาวัณโรคดื้อยาหลายขนานไม่สำเร็จ ได้แก่ ผู้ป่วยที่มีอายุมากกว่า 60 ปีและผู้ป่วยที่มีผลเสมหะเมื่อเริ่มยาพบเชื้อ 2+ ขึ้นไป  ผลการศึกษาเชิงคุณภาพพบปัจจัยสนับสนุนด้านระบบบริการที่ดี จะช่วยส่งเสริมให้การรักษาผู้ป่วยวัณโรคด้วยสูตรดื้อยาหลายขนานสำเร็จ ดังนั้นควรส่งเสริมความร่วมมือในการรับประทานยาและเข้มงวดกับระบบกำกับการรับประทานยา ในกลุ่มนี้เป็นพิเศษ