การพัฒนาแนวทางการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัวในเขตสุขภาพที่ 3

ผู้แต่ง

  • ฐปณภร เจริญวงศ์ กองตรวจราชการ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข

คำสำคัญ:

คลินิกหมอครอบครัว, การพัฒนาแนวทาง, เขตสุขภาพที่ 3

บทคัดย่อ

ระบบบริการปฐมภูมิ เป็นกลไกหรือยุทธศาสตร์ที่สำคัญในการพัฒนาระบบสาธารณสุขของประเทศเนื่องจากเป็นการลงทุนด้านสุขภาพที่คุ้มค่า ลดภาระค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพของประเทศในระยะยาว การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ประการแรก วิเคราะห์ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัวเขตสุขภาพที่ 3 และ ประการที่สอง กำหนดแนวทางการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัวเขตสุขภาพที่ 3 แบ่งการศึกษาเป็น 2 ขั้นตอนดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 เป็นการศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัวเขตสุขภาพที่ 3 ใช้แบบสอบถามกับกลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นทีมสหวิชาชีพในคลินิกหมอครอบครัว จำนวน 200 คนและผู้รับบริการ จำนวน 500 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ และการถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน กำหนดระดับนัยสำคัญไว้ที่ 0.05 ขั้นตอนที่ 2 เป็นการหาแนวทางการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัวโดยการสนทนากลุ่มกับผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 20 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า บุคลากรสาธารณสุข มีระดับการปฏิบัติอยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 49.5) เจตคติอยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 69.5) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัวอยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 64.5) ผู้รับบริการมีความพึงพอใจต่อการให้บริการสุขภาพอยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 75.0) ปัจจัยที่เป็นปัญหาในการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัว เขตสุขภาพที่ 3 ได้แก่ แพทย์ไม่เพียงพอ ผู้บริหารเปลี่ยนบ่อย จนท.มีภาระงานมาก ขาดขวัญกำลังใจ ขาดแคลนงบประมาณ เครื่องมือไม่เพียงพอ ความไม่ชัดเจนของเป้าหมาย รูปแบบการดำเนินงาน ดังนั้น แนวทางในการพัฒนาคลินิกหมอครอบครัวควรมีการพัฒนาด้านการปรับเพิ่มความเชื่อ ความศรัทรา ในการดำเนินงานของเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน และต้องมีการทบทวน บทบาท CUP พัฒนาทีมงาน สร้างความเข้มแข็งของเครือข่ายและเพิ่มการสนับสนุนของ ร.พ.แม่ข่าย 

เอกสารอ้างอิง

ขวัญประชา เชียงไชยสกุลไทย, กัญจนา ติษยาธิคม, อุทุมพร วงษ์ศิลป์, นำพร สามิภักดิ์. โครงการวิจัย: โครงการศึกษาวิเคราะห์ต้นทุนการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัว (Primary Care Cluster). (รายงานฉบับสมบูรณ์). สำนักงานวิจัยและพัฒนากำลังคนด้านสุขภาพ (สวค.) สำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ (IHPP) กระทรวงสาธารณสุข; 2561.

ไทย.กฎหมาย, รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. กรุงเทพ: สภานิติบัญญัติแห่งชาติ; 2560.

โสภณ เมฆธน. นโยบายการดำเนินงานกระทรวงสาธารณสุข ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2560. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข, กองแผนงานและวิชาการ; 2560.

กระทรวงสาธารณสุข กองยุทธศาสตร์และแผนงาน. แนวทางการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัวสำหรับหน่วยบริการ. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข กองยุทธศาสตร์และแผนงาน; 2559.

สุรสิทธิ์ ล้อจิตรอำนวย, ณัฏฐิญา ค้าผล, น้ำฝน ศรีบัณฑิต, ยศ ตีระวัฒนานนท์. การวิจัยเชิงสังเคราะห์เพื่อประเมินผลลัพธ์ทางเศรษฐศาสตร์ของนโยบายคลินิกหมอครอบครัว. หน่วยวิจัยเภสัชศาสตร์สังคมและการบริหาร “คเณศ” และ โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ (HITAP) โดยได้รับการสนับสนุนทุนวิจัยจากสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.); 2560.

สมภน วรสร้อย. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการดำเนินงานของเครือข่ายทีมสุขภาพของหมอครอบครัว ระดับตำบล อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์. [อินเตอร์เน็ต] 2560. [เข้าถึงเมื่อ 21 สิงหาคม 2562] เข้าถึงจาก: https://dric.nrct.go.th/Search/SearchDetail/305469

สุทิศา อาภาเภสัช. ปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาระบบบริการในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ของจังหวัดสุพรรณบุรี.วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน. 2563; 6(3); 86-95.

วิโรจน์ ตั้งเจริญเสถียร, กฤษดา แสวงดี, กมลนัทธ์ ม่วงยิ้ม, อติญาณ์ ศรเกษตริน, รุ่งนภา จันทรา, วิริยา โพธิ์ขวาง–ยุสท์ และคณะ. ภาระงานและผลิตภาพกำลังคนในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล. สนับสนุนโดยสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.). [อินเตอร์เน็ต]. 2560. [เข้าถึงเมื่อ 21 สิงหาคม 2562] เข้าถึงจาก: https://www.hfocus.org/content/2018/05/15874

โชคชัย มานะธุระ, พรหมพิศิษฐ์ โจทย์กิ่ง, วราวัชร์ ขจรรัตนวณิชย์. แนวทางการจัดบริการของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่เหมาะสมในบริบทอำเภอจักราช จังหวัดนครราชสีมา. วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2556; 1(2):21–33.

นงลักษณ์ พะไกยะ, เพ็ญนภา หงส์ทอง, พัชรี เพชรทองหยก, กานต์วรินต์ ก่องกุลวัฒน์. การจัดการกำลังคนด้านสุขภาพเพื่อขับเคลื่อนระบบบริการปฐมภูมิและระบบสุขภาพระดับอำเภอของประเทศไทย. สำนักงานวิจัยและพัฒนากำลังคนด้านสุขภาพ สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ; 2561.

เนตรเพชรรัสมิ์ ตระกูลบุญเนตร. ความพึงพอใจของผู้รับบริการต่อการให้บริการของแผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลนวุติสมเด็จย่า.วารสารพยาบาลตำรวจ. 2560; 9(2): 64-74.

สมยศ ศรีจารนัย, พิชญาภัสสร์ วรรณศิริกุล, ปารณัฐ สุขสุทธิ์, อรนรินทร์ ขจรวงศ์วัฒนา, สมใจ นกดี. วิจัยประเมินผลการดำเนินงานตามนโยบายทีมหมอครอบครัว. สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. นนทบุรี:โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2558.

พระวิทยา อิทฺธิญาโณ (กางเกตุ),พระมหาสม กลฺยาโณ,โกนิฏฐ์ ศรีทอง.คุณภาพการให้บริการของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ่อใหญ่ อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม.วารสารวิจัยราชภัฎธนบุรี. 2561;4(2):98-110.

รัชตวรรณ ศรีตระกูล, ขนิษฐา นันทบุตร. การปฏิบัติงานของพยาบาลเวชปฏิบัติในบริบทการดูแลสุขภาพปฐมภูมิประเทศไทย. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ. 2564; 14(2): 265-79.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

16-04-2023

รูปแบบการอ้างอิง

1.
เจริญวงศ์ ฐ. การพัฒนาแนวทางการดำเนินงานคลินิกหมอครอบครัวในเขตสุขภาพที่ 3. JDPC3 [อินเทอร์เน็ต]. 16 เมษายน 2023 [อ้างถึง 24 ธันวาคม 2025];17(1):106-17. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JDPC3/article/view/262231

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ