ชุมชนต้นแบบลดเค็ม ลดโรค เขตสุขภาพที่ 3 ปี 2562

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมโดยประยุกต์ใช้แนวทางการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรังโดยยึดชุมชนเป็นฐาน: ชุมชนลดเสี่ยง ลดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง มีวัตถุประสงค์สองประการคือ เพื่อพัฒนาชุมชนต้นแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคเค็ม และเพื่อวัดประสิทธิผลรูปแบบชุมชนต้นแบบที่พัฒนาขึ้น การศึกษาแบบผสานวิธี แบ่งการศึกษาออกเป็นสองระยะ คือ ระยะที่1 พัฒนาชุมชนต้นแบบลดเค็มลดโรคเขตสุขภาพที่ 3 ระยะที่ 2 ดำเนินการตามมาตรการที่พัฒนาขึ้น จากนั้นดำเนินการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการสนทนากลุ่ม จากผู้ให้ข้อมูล จำนวน 10 คน สุ่มแบบเจาะจงและเก็บข้อมูลเชิงปริมาณด้วยแบบสำรวจพฤติกรรมการบริโภคอาหารรสเค็ม จากผู้นำชุมชน เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง   อสม. แม่บ้านและเยาวชน จำนวน 40 คน สุ่มตัวอย่างอย่างเป็นระบบ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และข้อมูลเชิงปริมาณ ด้วยสถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์ค่าเฉลี่ยเปรียบเทียบก่อน-หลังพฤติกรรมการบริโภคอาหารรสเค็มด้วยสถิติ paired samples t-test  ผลการศึกษาพบว่า การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ประกอบด้วย 5 มาตรการได้แก่ 1.ประชาสัมพันธ์ 2.ขอความร่วมมือผู้เกี่ยวข้องร่วมดำเนินการ 3.อบรมให้ความรู้ 4.จัดเวทีชุมชน 5.ติดตามประเมินผล และการประเมินพฤติกรรมพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีพฤติกรรรมการบริโภคอาหารรสเค็มลดลง มีแนวโน้มดีขึ้น และค่าคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการบริโภคหลังดำเนินการแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001 ดังนั้น เจ้าหน้าที่สาธารณสุขและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในชุมชนควรส่งเสริม สนับสนุนให้แกนนำชุมชนเป็นต้นแบบในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและกระตุ้นประชาชนที่อยู่ในความดูแลมีพฤติกรรมการบริโภคที่ถูกต้องรวมทั้งควรขยายผลการศึกษาลักษณะนี้ไปยังพื้นที่อื่นที่มีปัญหาโรคไม่ติดต่อเรื้อรังต่อไป