คุณภาพอากาศและผลกระทบต่อสุขภาพของผู้ปฏิบัติงานในห้องผ่าตัดของสถานพยาบาลสองแห่ง

ผู้แต่ง

  • รชนีกร วีระเจริญ พบ. กรมควบคุมโรค
  • ณัฐพงศ์ แหละหมัน วท.ม. กรมควบคุมโรค
  • ชยาพล จงเจริญ วท.บ. กรมควบคุมโรค

คำสำคัญ:

คุณภาพอากาศ, ความชื้นในอาคาร, ห้องผ่าตัด

บทคัดย่อ

คุณภาพอากาศภายในอาคารเป็นปัจจัยกำหนดภาวะสุขภาพของมนุษย์ การปนเปื้ อนคุณภาพอากาศทำให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพได้ โดยผลกระทบจะขึ้นกับความเป็นพิษของสารปนเปื้ อนนั้น โรงพยาบาลเป็นแหล่งที่มีกิจกรรมการดูแลผู้ป่ วยซึ่งเป็นกิจกรรมที่มีศักยภาพทำให้เกิดการปนเปื้อนต่อคุณภาพอากาศภายในอาคารจากจุลินทรีย์ต่างๆ การศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์ เพื่อตรวจวัดคุณภาพอากาศภายในห้องผ่าตัดและเพื่อประเมินสภาวะทางสุขภาพของผู้ปฏิบัติงานที่อาจได้รับผลกระทบจากคุณภาพอากาศที่ไม่เหมาะสม ผลการศึกษาพบว่าคุณภาพอากาศภายในห้องผ่าตัดทั้ง 2 แห่ง ส่วนใหญ่ไม่เกินค่าแนะนำ ยกเว้นห้องผ่าตัดโรงพยาบาลที่ 1 มี 4 จุดตรวจวัดที่ไม่ผ่านค่าแนะนำปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM10 และผลการตรวจวัดแบคทีเรียรวมมีค่าสูงกว่าค่าแนะนำอยู่ 4 จุดและจุดที่มากที่สุดมีค่าสูงถึง 1418 CFU/m3 พบสารฟอร์มัลดีไฮด์ที่มีค่าไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานในบางจุดตรวจวัดทั้ง 2 โรงพยาบาล ซึ่งต้องดำเนินการสำรวจและวิเคราะห์สาเหตุที่อาจก่อให้เกิดการปนเปื้ อนต่อไป การใช้แบบสอบถามอาการพบว่า ผู้ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลที่ 1 มีอาการระคายเคืองทั้งทางจมูกและตา สอดคล้องกับผลการตรวจวัดปริมาณฝุ่นขนาดเล็ก PM10 แบคทีเรียรวมที่มีค่าสูงกว่าค่าแนะนำ แต่กลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่มีการรายงานประวัติโรคภูมิแพ้มาก่อน จึงไม่สามารถแยกกลุ่มอาการป่ วยเหตุอาคารที่มักมีอาการคล้ายคลึงกันได้ คุณภาพอากาศในห้องผ่าตัดที่มีผลตรวจวัดไม่ผ่านค่าแนะนำควรได้รับการปรับแก้ไข และทำการตรวจประเมินซ้ำ นอกจากนี้การเฝ้าระวังคุณภาพอากาศภายในอาคารและเฝ้าระวังภาวะสุขภาพของผู้ปฏิบัติงานควรดำเนินการเป็นประจำอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Household air pollution and health [Internet]. [Cited 2020 May 1]. Available from: https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/household-air-pollution-and-health

WHO Regional Office for Europe. WHO guidelines for indoor air quality: dampness and mould [Internet]. [Cited 2019 Sep 1]. Available from: http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0017/43325/E92645.pdf

Colome S, McCunney RJ, Samet JM, Swankin D. Indoor air pollution: An Introduction for health professionals. [Internet]. [Cited 2019 Sep 1]. Available from: https://www.epa.gov/sites/production/files/2015-01/documents/indoor_air_pol-lution.pdf

Lee-Kuo L, Yan-Sin C, Yao-Chien T. Analysis of hospi-tal interior air quality audits. [Internet]. [Cited 2020 May 1]. Available from:https://www.researchgate.net/publica-tion/318903428_Analysis_of_hospital_interior_air_quali-ty_audits 4.Nastase I, Croitorua C, Vartiresa A, Tataranu L. Indoor environmental quality in Operating Rooms: An European standards review with Regard to Romanian Guidelines. Ener-gy Procedia. 2016;85: 375–82.

ปานทิพย์ ธิโนชัย,มนทิรา เตี้ยเล็ก,จิรา คงปราณ.คุณภาพอากาศภายในอาคารโรงพยาบาล: กรณีศึกษาโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่งในจังหวัดนครศรีธรรมราช.Journal of Health ScienceV-ol. 28 No. 2, March - April 2019

ณัฐพงศ์ แหละหมัน.อัตราชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดกลุ่มอาการป่ วยเหตุอาคารของเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานในอาคารโรงพยาบาลที่มีการระบายอากาศไม่เพียงพอ [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต].กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ; 2548

Dong HC, Seock HC, Dong HK. Influence of Surgical Smoke on Indoor Air Quality in Hospital Operating Rooms Aerosol and Air Quality Research, 17: 821–830, 2017

Singapore standard council. Code of practice for indoor air quality for air-conditioned buildings [Internet]. [Cited 2019 Sep 1]. Available from:https://www.singaporestandardseshop.sg/Product/GetPdf?fileName=180331105407SS%205542016_Preview%28vA1382715%29.pdf&pdtid=8ee-48ab1-38f5-4dae-a469-b8612a05876f

National Institute for Occupational Safety and Health. NIOSH Method: 0800 Bioaerosal sampling (Indoor air) [Internet]. [Cited 2019 Sep 1]. Available from: https://www.cdc.gov/niosh/docs/2003-154/pdfs/0800.pdf

American Society of Heating, Refrigerating and Air-Con-ditioning Engineers. ASHRAE Table 7-1 Design Parameters [Internet]. [Cited 2019 Sep 1]. Available from: https://www.health.ny.gov/facilities/cons/docs/ashrae_table_7-1.pdf

U.S. Department of Health and Human Services Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Guidelines for Environmental Infection Control in Health-Care Facilities. Ventilation of Health care facilities. 2003 Updated: July 2019[Internet]. [Cited 2019 Sep 1]. Available from: https://www.cdc.gov/infectioncontrol/pdf/guidelines/environmen-tal-guidelines-P.pdf

World Health Organization. Practical Guidelines for Infec-tion Control in Health Care Facilities [Internet]. [Cited 2019 Sep 1]. Available from: http://www.wpro.who.int/publica-tions/docs/practical_guidelines_infection_control.pdf

สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย. (ร่าง) ประกาศกรมอนามัย เรื่อง เกณฑ์ค่าเฝ้าระวังคุณภาพอากาศภายในอาคาร. ใน: คู่มือการปฏิบัติงานเพื่อการตรวจประเมินคุณภาพอากาศภายในอาคาร สำหรับเจ้าหน้าที่.พิมพ์ครั้งที่ 1; 2559.หน้า ค-1 - ค-7

วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์. ร่างมาตรฐานระบบปรับอากาศและระบายอากาศ[Internet]. [Cited 2019 Sep 1]. Available from: http://www.tfh.go.th/tfh/wp-content/uploads/2017/06/ร่างมาตรฐานระบบปรับอากาศและระบายอากาศ_2.pdf

Hoffman PN, Williamsy J, Staceyz A, Bennettx AM, Ridgway GL, Dobsony C, et al. Microbiological com-missioning and monitoring of operating theatre suites: A report of a working party of the Hospital Infection Soci-ety. Journal of Hospital Infection (2002) 52:1-28

วริทธิ์ อึ้งภากรณ์.คู่มือการออกแบบห้องสะอาดของวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย.พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์.2555.หน้า 231 – 240

Charkowska A. Ensuring Cleanliness in Operating Theatres. JOSE. 2008;14(4): 447–53

Michael LF. environmental health. In Joshep L, Rob-ert JH. current occupational & environmental medicine. 4th ed. United state of America: McGraw-Hill educa-tion.2007.p. 790-801

จิตรลดา ต้นพรหม.ความสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มอาการป่ วยเหตุอาคารกับคุณภาพอากาศภายในโรงพยาบาลกลาง [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต].กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ; 2553

ดำรงศักดิ์ ร่มเย็น.ความสัมพันธ์ของปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมจำแนกตามฤดูกาลต่ออัตราการป่ วยด้วยกลุ่มอาการป่ วยเหตุอาคารของผู้ปฏิบัติงานพยาบาลในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต].สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ; 2557

Elena GD, Argyro L, Constantinos AB, Athina G. Air quality in hospital operating rooms. Building and Envi-ronment 43 (2008) 1945–1952

American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers. ASHRAE Table 7-1 Design Parameters [Internet]. [Cited 2019 Sep 1]. Available from: https://www.health.ny.gov/facilities/cons/docs/ashrae_table_7-1.pdf

Spagnolo AM, Ottria G, Amicizia D, Perdelli F, Cristina ML. Operating theatre quality and prevention of surgical site infections. J Prev Med Hyg. 2013 Sep;54 (3):131-7

Cristina ML, Spagnolo AM, Sartini M, Panatto D, Gasparini R, et al. Can Particulate Air Sampling Predict Microbial Load in Operating Theatres for Arthroplasty. PLoS ONE 7 (12): e52809. doi:10.1371/journal.pone.0052809

Landrin A, Bissery A, Kac G. Monitoring air sampling in operating theatres: can particle counting replace mi-crobiological sampling?. J Hosp Infect. 2005 sep;61 (1):27-9

Nortek Air Solutions. White Paper. Advancing Aero-biological Quality Standards for Hospital Operating Rooms (ORs) [Internet]. [Cited 2019 Sep 1]. Available from: https://www.nortekair.com/wp-content/up-loads/2016/12/HUNT-CS-WP-1D.pdf

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

28-08-2020

รูปแบบการอ้างอิง

1.
วีระเจริญ พบ. ร, แหละหมัน วท.ม. ณ, จงเจริญ วท.บ. ช. คุณภาพอากาศและผลกระทบต่อสุขภาพของผู้ปฏิบัติงานในห้องผ่าตัดของสถานพยาบาลสองแห่ง. JDPC3 [อินเทอร์เน็ต]. 28 สิงหาคม 2020 [อ้างถึง 16 ธันวาคม 2025];14(2):38-50. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JDPC3/article/view/240151

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ