การศึกษาเชิงพรรณนาผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจ และโรคหลอดเลือดสมองในคลินิกพิเศษ โรงพยาบาลไพศาลี อำเภอไพศาลี จังหวัดนครสวรรค์

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยที่เป็นโรคหลอดเลือดหัวใจและโรคหลอดเลือดสมองนั้นมีเพิ่มมากขึ้น สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคเหล่านี้ ส่วนใหญ่นั้นมาจากโรคเบาหวาน ซึ่งเมื่อผู้ป่วยเกิดภาวะแทรกซ้อนแล้ว จะเป็นการเพิ่มปัญหาให้มีภาระงานในด้านการดำเนินงานสาธารณสุขเพิ่มมากขึ้น การดูแลผู้ป่วย การคัดกรองและป้องกันผู้ป่วยไม่ให้เกิดแทรกซ้อนในเรื่องของโรคหลอดเลือดหัวใจและโรคหลอดเลือดสมอง จึงเป็นสิ่งที่ควรทำ การวิจัยในครั้งนี้ เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา (Descriptive Study) สถานที่คือ คลินิกพิเศษโรคเบาหวาน โรงพยาบาลไพศาลี  อำเภอไพศาลี  จังหวัดนครสวรรค์  กลุ่มตัวอย่าง คือผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มารับการรักษาที่คลินิกพิเศษ นาน 6 เดือนขึ้นไปจำนวน 2,881 คน โดยการเก็บข้อมูลจากเวชระเบียนและโปรแกรม HOSxP แล้วนำข้อมูลที่ได้มาประเมินโอกาสเสี่ยงฯ 10 ปี (10-year CV risk score) โดยใช้โปรแกรม QRISK^®2-2016 cardiovascular disease risk calculator ในช่วงเดือนพฤษภาคม 2558  ถึงเดือน เมษายน 2559 วิเคราะห์ข้อมูลด้วย สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบไคสแคว์

           ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงร้อยละ 72.33 อยู่ในวัยสูงอายุ อายุ 51 ถึง 60 ปี ร้อยละ 32.63 โดยมีอายุเฉลี่ย 60.21 ปี กลุ่มตัวอย่างร้อยละ 99.21  เป็นเบาหวานชนิดที่ 2  ( DM Type II ) ค่าดัชนีมวลกาย อ้วนระดับ 2 ร้อยละ 38.70 ระยะเวลาเป็นเบาหวาน 1-5 ปี ร้อยละ 47.90  ภาวะแทรกซ้อนทางไต CKD Stage IV ,V ร้อยละ 2.82  ร้อยละ 1.84 ตามลำดับ มีภาวะโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ (AF) ร้อยละ 1.32  มีโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 80.42 มีภาวะเจ็บหน้าอก (Chest Pain) ร้อยละ 1.25 กลุ่มตัวอย่าง มีระดับ HbA1c มากกว่า  >  7 % ร้อยละ 49.01 ระดับโคเลสเตอรอลในเลือด  มากกว่า 200 mg/dl ร้อยละ 42.87  ระดับ Triglyceride มากกว่า  150  mg/dl  ร้อยละ 48.69  ความเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองและโรคหลอดเลือดหัวใจ CV risk score  20 -  30 (ความเสี่ยงสูง) ร้อยละ16.28 และ CV risk score  > 30  (ความเสี่ยงสูงมากและอันตราย) ร้อยละ 12.81  การใช้ยาแอสไพลิน กลุ่มความเสี่ยงต่ำรับยา ASA  ร้อยละ 67.55  กลุ่มความเสี่ยงปานกลาง ได้รับยา ASA ร้อยละ 72.31 และกลุ่มความเสี่ยงสูงมากและอันตราย ไม่ได้รับยา ASA ร้อยละ 27.11 สรุปได้ว่าการได้รับยา ASA ยังไม่มีความเหมาะสม ระดับTriglyceride ระดับ Microalbumin  และระยะเวลา การเป็นเบาหวาน ของกลุ่มตัวอย่าง มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองและโรคหลอดเลือดหัวใจอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

           ข้อเสนอแนะการประเมินความเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองและโรคหลอดเลือดหัวใจยังคงมีปัจจัยอื่นๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ฉะนั้นต้องรวบรวมข้อมูล ศึกษาเพิ่มเติม และนำผลที่ได้ ไปปรับใช้เพื่อการดูแลผู้ป่วยที่มีประสิทธิภาพต่อไป