ภาวะซึมเศร้า คุณภาพชีวิต และปัจจัยที่มีผลต่อภาวะซึมเศร้าในประชาชน;Depression, Quality of Life and Factors Affecting the Risk of Depression in People Aged more than 50 years, Banmakok Community, Maha Sarakham

Abstract

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์:การศึกษาภาคตัดขวางเพื่อคัดกรองผู้เสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้าในประชาชนอายุ≥50 ปี บ้านมะกอก จังหวัดมหาสารคาม ค้นหาปัจจัยที่มีผลต่อภาวะซึมเศร้าและประเมินคุณภาพชีวิต

วัสดุและวิธีการ:กลุ่มตัวอย่าง 200 คน ได้จากวิธีสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือเก็บข้อมูลคือแบบคัดกรองภาวะซึมเศร้า 2 คำถาม (2Q) แบบประเมินภาวะซึมเศร้า 9 คำถาม (9Q) และแบบประเมินคุณภาพชีวิตองค์การอนามัยโลกชุดย่อฉบับภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) สัมภาษณ์เก็บข้อมูล ตุลาคม 2556 -มกราคม 2557

ผล:ประชาชนอายุ≥50 ปีส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 63.0) อายุเฉลี่ย 65.27±9.51 ปี  โรคประจำตัวคือความดันโลหิตสูง และเบาหวาน ผลการคัดกรองด้วย2Q พบผู้เสี่ยง79 คน (ร้อยละ 39.5) ผลประเมินภาวะซึมเศร้า 9Q พบผู้เสี่ยง 64 คน (ร้อยละ 32) ปัจจัยที่มีผลต่อภาวะซึมเศร้าอย่างมีนัยสำคัญมี 7 ปัจจัย ได้แก่ สถานภาพหม้าย ไม่มีงานทำ เป็นผู้สูงอายุตอนปลาย (≥75 ปี) มีรายได้น้อย ใช้ยา> 3 รายการ ดื่มสุรามาก และความสามารถจัดการความเครียดต่ำ สำหรับคุณภาพชีวิตของกลุ่มตัวอย่างภาพรวม สุขภาพกาย จิตใจ และสิ่งแวดล้อมอยู่ในระดับดี ยกเว้นด้านสัมพันธภาพทางสังคมอยู่ในระดับกลางประชาชนก่อนวัยสูงอายุ (50-59 ปี) มีผู้ที่มีคุณภาพชีวิตระดับดีมากกว่าผู้สูงอายุตอนต้น (60-74 ปี) และผู้สูงอายุตอนปลาย (≥75 ปี) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.002) ร้อยละ 89.8, 77.1 และ 58.3 ตามลำดับ

สรุป: ผู้สูงอายุประมาณ 1 ใน 3 มีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะซึมเศร้า ในคนที่อายุมากขึ้นจะมีความเสี่ยงมากขึ้น ส่วนใหญ่มีคุณภาพชีวิตอยู่ในระดับที่ดี

คำ

Abstract

Objectives: to screen depression in people ≥50 years at Banmakok, Maha Sarakham and to investigate the factors affecting on the depression risk, as well as evaluate their quality of life.

Method: 200 participants were selected by the simple random sampling. The study instruments were 2Q depression screening questionnaire, 9Q depression evaluation questionnaire, and 26-item WHOQOL-BREF-THAI. Participants were interviewed from October 2013-January 2014.

Results: Most of the people ≥50 years in Banmakok were female (63.0%). The average age was 65.27±9.51 years. Their personal diseases were hypertension and diabetes mellitus. 10 persons were people with disabilities. Form screening with 2Q, we found 79 persons (39.5%) with depression risk. From 9Q, 64 (32.0%) people at risk of depression were found. Seven significant factors affecting the depression risk were the widow marital status, no occupation, the late age group (>75 years), low monthly income, drug use ≥3 items, severe alcohol drinking, and people unable to manage their stress. For quality of life, most of the participants had the overall of quality of life, the physical, the mental, and the environmental aspect at good levels whereas the social relationship aspect was at the medium level. People in pre-aging group (50-59 years) had a better quality of life than the other 2 elderly groups, the early age group (60-74 years) and the late age group (≥75 years), with a statistical significance (p=0.002) of 89.8%, 77.1% and 58.3%, respectively.

Conclusion: This study showed the number of screened people with depression risk and their quality of life in both pre-aging and aging groups. The results show that the factors affecting the depression risk can be used by the district’s health promoting hospitals or the health volunteers in Banmakok to initiate the surveillance system of depression and quality of life monitoring the people at high risk.     

Keywords: Depression, Quality of Life, Risk factors, Screening, Evaluation

สำคัญ: ภาวะซึมเศร้า คุณภาพชีวิต ปัจจัยเสี่ยง คัดกรอง ประเมิน