การศึกษาความสัมพันธ์ของผลตรวจทางห้องปฏิบัติการกับการการเกิดโรคไตในผู้ป่วยเบาหวานที่มาตรวจติดตามที่โรงพยาบาลนครพนม

ผู้แต่ง

  • วันเพ็ญ เขตขงขวาง กลุ่มงานเทคนิคการและพยาธิวิทยาคลินิก โรงพยาบาลนครพนม

คำสำคัญ:

ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ, ภาวะแทรกซ้อนทางไต, , ผู้ป่วยโรคเบาหวาน

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

        วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของผลตรวจทางห้องปฏิบัติการกับการเกิดโรคไตในผู้ป่วยเบาหวานที่มาตรวจติดตามที่โรงพยาบาลนครพนม จังหวัดนครพนม

         วัสดุและวิธีการศึกษา :การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาวิจัยย้อนหลัง (retrospective study) กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาคือผู้ป่วยเบาหวานมาตรวจติดตามที่โรงพยาบาลนครพนม  จังหวัดนครพนมตั้งแต่ 1 มกราคม 2564 ถึง 31 ธันวาคม 2566 อายุมากกว่า 18 ปี จำนวน 1459 คน

         ผลการศึกษา :กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงร้อยละ 67.6  มีค่ามัธยฐานของระยะเวลาที่ป่วยโรคเบาหวานเท่ากับ 7 ปี มีอุบัติการณ์การเกิดโรคแทรกซ้อนที่ไตปีที่ 1, 2 และ 3 ร้อยละ 36.2, 41.4 และ 44.8 ตามลำดับ เมื่อเวลาผ่านไปพบว่าค่าการทำงานของไตลดลง (eGFR) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.0001) การตรวจวัดระดับ HbA1c ที่วัด 1 ครั้งต่อปีกับระดับ HbA1c  ที่วัดมากกว่า 1 ครั้งต่อปีไม่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคแทรกซ้อนที่ไตในผู้ป่วยโรคเบาหวาน (p =0.104) พบค่าผลตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ใช้ตรวจสุขภาพประจำปีที่มีความสัมพันธ์กับค่า Creatinine ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.05) ได้แก่ Male Age Duration of DM Fasting plasma glucose (FBS) และ HbA1c ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ใช้ตรวจสุขภาพประจำปีที่มีความสัมพันธ์กับค่า eGFR ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.05) ได้แก่ Age และ Duration of DM ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ใช้ตรวจสุขภาพประจำปีที่มีความสัมพันธ์กับค่า Microalbumin ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.05) ได้แก่ Male และ การตรวจวัด HbA1c และจากการศึกษาครั้งนี้เราสามารถคำนวณ predicted HbA1c = 4.499+(0.025XFBS ในผู้ป่วยรายที่ไม่สามารถตรวจวัด HbA1c ด้วยวิธีมาตรฐานได้และพบว่า predicted HbA1c มีความสัมพันธ์กับ HbA1c ที่วัดด้วยวิธี POCT อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ  สำหรับค่า Hemoglobin glycated index (HGI) มีความสัมพันธ์ที่ต่ำมากกับค่าการทำงานของไต

ข้อสรุป : แต่อย่างไรก็ตามจะเห็นได้ว่าผลการศึกษาดังกล่าวสามารถนำไปต่อยอดสำหรับการทำนายโรคแทรกซ้อนที่ไตในผู้ป่วยโรคเบาหวานทั้งปัจจัยที่สำคัญและการตรวจวิเคราะห์ที่มีข้อจำกัด

References

World Health Organization: WHO. GLOBAL REPORT ON DIABETES: EXECUTIVE SUMMARY(Internet). 2016 [cited 6 April 2024]. Available from: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/204871/9789241565257_eng.pdf

Wild S, Roglic G, Green A, Sicree R, King H. Global Prevalence of Diabetes: Estimates for the year 2000 and projections for 2030. Diabetes Care. 2004; 27: 1047-1053.

International Diabetes Federation: IDF diabetes atlas (internet). 2017 [cited 6 April 2024]. Available from: https://diabetesatlas.org/upload/resources/previous/files/8/IDF_DA_8e-EN-final.pdf

กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขกระทรวงสาธารณสุข.สถิติสาธารณสุข พ.ศ.2561. นนทบุรี: กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข; 2561 เข้าถึงได้จาก http://bps.moph.go.th/new_bps/node/232

Deshpande AJ, Harris-Hayes M, Schootman M. Epidemiology of Diabetes and Diabetes-Related Complications. Phys Ther. 2008; 88(11): 1254–1264

Ministry of Public Health. Preventive and treatment guidelines of diabetes complication (retinopathy, nephropathy, neuropathy): O-Wit Company Limited (Thailand); 2010. (in Thai)

สถาบันวิจัยและประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์, กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข, สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. แนวทางเวชปฏิบัติการป้องกันดูแลรักษาภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวาน (ตา ไต เท้า). กรุงเทพมหานคร:ไอ-วิทย์ (ประเทศไทย); 2553

Ngarmukos C, Bunnag P, Kosachunhanun N, Krittiyawong S, Leelawatana R, Prathipanawatr T, et al. Thailand diaьetes registry project: prevalence, characteristics, and treatment of patients with diaьetic nephropathy. j med Assoc Thai 200d; 89 (Suppl ı): S37–S42.

Ayodele OE, Alebiosu CO, Salako BL, Diabetic Nephropathy A Review of the Natural History, Burden, Risk Factors and Treatment. Journal of the National Medical Association. 2004;1445-1454.

บัญชา สถิระพจน์. Diagnosis and Management of Diabetic Nephropathy. เวชสารแพทย์ทหารบก 2554: 53-64

Pradidthaprecha A, Muktabhant B, Schelp FP, Tatiyanupanwong S, Thinkhamrop W, Chaichaya N. Renal disease progression and associated factors in type 2 diabetes patients: A retrospective cohort study. Asia-Pacific Journal of Science and Technology 2021(27): 1-8

American Diabetes Association; Standards of medical care in diabetes-2021 a bridged for primary care providers. Clin Diabetes 2021; 39: 14-43.

Rezaei M, Rabizadeh S, Mirahmad M, Hajmiri MS, Nakhjavani M, Hemmatabadi M, et al. The association between advanced glycation end products (AGEs) and ABC (hemoglobin A1C, blood pressure, and low-density lipoprotein cholesterol) control parameters among patients with type 2 diabetes mellitus. Diabetology & Metabolic Syndrome 2022(122); 1-10

Swamy NA, Mulimani M. Combined detection of prediabetes using HbA1c and fasting blood sugar levels. Int J Health Res 2021(4); 248-51

Nathan DM, Balkau B, Bonora E et al. International expert committee report on the role of the A1C assay in the diagnosis of diabetes. Diabetes Care 2009(32);1327–1334

Schnedl, W.J.; Liebminger, A.; Roller, R.E.; Lipp, R.W.; Krejs, G.J. Hemoglobin variants and determination of glycated hemoglobin (HbA1c). Diabetes Metab. Res. Rev. 2001(17); 94–98

Sacks, D.B. Hemoglobin variants and hemoglobin A1c analysis: Problem solved? Clin. Chem. 2003(49); 1245–1247

Roberts, W.L.; Safar-Pour, S.; De, B.K.; Rohlfing, C.L.; Weykamp, C.W.; Little, R.R. Effects of hemoglobin C and S traits on glycohemoglobin measurements by eleven methods. Clin. Chem. 2005(51);776–778

Sae-ung, N.; Fucharoen, G.; Sanchaisuriya, K.; Fucharoen, S. Alpha (0)-thalassemia and related disorders in northeast Thailand: A molecular and hematological characterization. Acta Haematol. 2007(117); 78–82

Fucharoen, G.; Sanchaisuriya, K.; Sae-ung, N.; Dangwibul, S.; Fucharoen, S. A simplified screening strategy for thalassaemia and haemoglobin E in rural communities in south-east Asia. Bull. World Health Organ. 2004(82); 364–372

Tritipsombat J, Sanchaisuriya K, Phollarp P, Bouakasith D, Sanchaisuriya P, et al. Micromapping of thalassemia and hemoglobinopathies in different regions of northeast Thailand and Vientaine, Laos People’s Democratic Republic. Hemoglobin 2012(36); 47–56

Pratumvinit, B.; Reesukumal, K.; Hanyongyuth, S.; Wangchaijaroenkit, S.; Pooliam, J.; Kost, G.J.; Kamkang, P.; Loh, T.P. Hemoglobin A1c levels are slightly but significantly lower in normoglycemic subjects with the hemoglobin E phenotype. Ann. Lab. Med. 2019(3); 209–213.

Kweka, B.; Lyimo, E.; Jeremiah, K.; Filteau, S.; Rehman, A.M.; Friis, H.; Manjurano, A.; Faurholt-Jepsen, D.; Krogh-Madsen, R.; PrayGod, G.; et al. Influence of hemoglobinopathies and glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency on diagnosis of diabetes by HbA1c among Tanzanian adults with and without HIV: A cross-sectional study. PLoS ONE 2020(15); e0244782

Mitchai M, Suwansaksri N, Seanseeha S, Saenboonsiri J, Kraitree P, Piyapromdee J, et al. Misleading HbA1c Measurement in Diabetic Patients with Hemoglobin Variants. Med. Sci. 2021(9); 1-7

Lin CH, Lai YC, Chang TJ, Jiang YD, Chang YC, Chuang LM. Hemoglobin glycation index predicts renal function deterioration in patients with type 2 diabetes and a low risk of chronic kidney disease. Diabetes Research and Clinical Practice 2022(186)

Rawdaree P, Ngarmukos C, Deerochanawong C, Suwanwalaikorn S, Chetthakul T, Krittiyawong S, et al. Thailand Diabetes Registry (TDR) Project: Clinical Status and Long-Term Vascular Complications in Diabetic Patients. J Med Assoc Thai 2006(89);S1-S9

Harris MI. Undiagnosed NIDDM: clinical and public health issues. Diabetes Care 1993; 16: 642-52

Klein R, Klein BE, Moss SE, Davis MD, DeMets DL. Glycosylated hemoglobin predicts the incidence and progression of diabetic retinopathy. JAMA 1988; 260: 2864-71

วิษณีพร จันทสิงห์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนทางไต ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา. วารสารอายุรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2020; 34-39

Hempe JM, Liu S, Myers L, McCarter RJ, Buse JB, Fonseca V. The hemoglobin glycation index identifies subpopulations with harms or benefits from intensive treatment in the ACCORD trial. Diabetes Care (2015) 38:1067–74

Hempe JM, Gomez R, McCarter RJ, Jr., Chalew SA. High and low hemoglobin glycation phenotypes in type 1 diabetes: a challenge for interpretation of glycemic control. J Diabetes its complications (2002) 16:313–20

Li K, Song WJ, Wu X, Gu DY, Zang P, Gu P, et al.. Associations of serum glucagon levels with glycemic variability in type 1 diabetes with different disease durations. Endocrine (2018) 61:473–81

Xin S, Zhao X, Ding J, Zhang X. Association between hemoglobin glycation index and diabetic kidney disease in type 2 diabetes mellitus in China: A cross- sectional inpatient study. Front Endocrinol (Lausanne) 2023(14);

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-09-26