ประสิทธิผลของการใช้แนวปฏิบัติสำหรับทารกแรกเกิดที่มีภาวะสูดสำลักขี้เทาและทารกที่คลอดจากมารดาที่มีภาวะขี้เทาปนน้ำคร่ำ เพื่อลดการเกิดภาวะความดันเลือดในปอดสูง โรงพยาบาลนครพนม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสิทธิผลการใช้แนวปฏิบัติสำหรับทารกที่มีภาวะสูดสำลักขี้เทาและทารกที่คลอดจากมารดาที่มีภาวะขี้เทาปนน้ำคร่ำเพื่อลดการเกิดภาวะความดันเลือดในปอดสูง และเปรียบเทียบอัตราการเกิดภาวะความดันเลือดในปอดสูง (PPHN) ก่อนและหลังการใช้แนวปฏิบัติ ในกลุ่มผู้ป่วยทารกที่มีภาวะสูดสำลักขี้เทา (MAS) ทารกที่คลอดจากมารดาที่มีภาวะขี้เทาปนน้ำคร่ำ (MSAF) ตึกเด็ก 2 โรงพยาบาลนครพนม

วัสดุและวิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงประสิทธิภาพ (Retrospective Interrupted time) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือ ผู้ป่วยทารกแรกเกิดที่มีภาวะสูดสำลักขี้เทาและทารกที่คลอดจากมารดาที่มีภาวะ ขี้เทาปนน้ำคร่ำที่ผู้ปกครองยินยอมรับการรักษาและคลอดในโรงพยาบาลนครพนม ระหว่างเดือน สิงหาคม พ.ศ. 2558 ถึง เดือนพฤษภาคมพ.ศ. 2562 จำนวน 302 ราย แบ่งกลุ่มศึกษาเป็น 2 กลุ่มคือ กลุ่มผู้ป่วยภาวะสูดสำลักขี้เทา (MAS) และทารกที่คลอดจากมารดาที่มีภาวะขี้เทาปนน้ำคร่ำ (MSAF) ที่ไม่ได้รับการดูแลตาม แนวปฏิบัติ ในระหว่างเดือนสิงหาคม พ.ศ.2558 ถึง เดือน มกราคม พ.ศ.2561 จำนวน 203 ราย และกลุ่มผู้ป่วยภาวะสูดสำลักขี้เทา (MAS) และทารกที่คลอดจากมารดาที่มีภาวะขี้เทาปนน้ำคร่ำ(MSAF) ที่ได้รับการดูแลตามแนวปฏิบัติในระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 ถึงเดือนพฤษภาคม พ.ศ.2562 จำนวน 99 ราย

ผลการศึกษา: พบว่ากลุ่มที่ใช้แนวปฏิบัติฯ มีอัตราการเกิด PPHN ลดลงเหลือ 0.73 เท่า (p=0.604 ) ลดการเกิดความรุนแรงของภาวะ PPHN ได้ 0.72 เท่า (p=0.587) และลดอัตราตายเหลือ 0.25 เท่า (p=0.200)

ข้อสรุป: ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า ในการดูแลทารกแรกเกิดที่มีภาวะสูดสำลักขี้เทา (MAS) และภาวะขี้เทาปนน้ำคร่ำ (MSAF) นั้น เมื่อนำแนวทางปฏิบัติมาใช้ ลดการเกิดภาวะความดันเลือดในปอดสูง (PPHN) ได้ รวมทั้งลดความรุนแรงและแนวโน้มในการลดอัตราการตายลง และควรขยายผลการใช้แนวปฏิบัติในกลุ่มผู้ป่วยที่เสี่ยงต่อการเกิดภาวะความดันเลือดในปอดสูง