ผลการรักษาโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันโดยการใช้ยาละลายลิ่มเลือด ในโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสว่างแดนดิน

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาถึงผลการรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือด และ ภาวะไม่พึงประสงค์ที่เกิดจากการให้ยาละลายลิ่มเลือด

วัสดุและวิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาย้อนหลังในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันที่มีอาการมาภายใน 4.5 ชั่วโมงและได้รับการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือด (rt-PA) ในโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสว่างแดนดินตั้งแต่ ตุลาคม 2557 ถึง กันยายน 2562 ประเมินคะแนนทางระบบประสาทโดยใช้ National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) ก่อนและหลังให้ยาละลายลิ่มเลือดด้วย student t-test ประเมินภาวะทุพพลภาพหลังการรักษา โดยใช้ Modified Rankin Scale (mRS) และติดตามภาวะไม่พึงประสงค์ในเรื่องเลือดออกผิดปกติ

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือด ทั้งหมด 74 ราย พบว่าร้อยละ 52.7 เป็นเพศชาย อายุเฉลี่ย 63.36+11.91 ปี ระยะเวลาเฉลี่ยตั้งแต่มาถึงโรงพยาบาล จนถึงให้ยาละลายลิ่มเลือด (Door to needle time) 68.23 นาที เมื่อเปรียบเทียบค่า NIHSS ก่อนให้ยาละลายลิ่มเลือด หลังให้ยาละลายลิ่มเลือดที่ 24 ชั่วโมง ในวันที่จำหน่ายผู้ป่วย และวันที่มาติดตามการรักษา โดยมีค่าเฉลี่ยคะแนน2.55+8.18, 3.85+8.94 และ 6.56+5.29 คะแนนตามลำดับ พบว่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ P = 0.009 P <0.001 และ P <0.001 ตามลำดับ ผู้ป่วยมีการตอบสนองดีต่อการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือด โดยที่ผู้ป่วยไม่มีภาวะทุพพลภาพหลงเหลือ mRS = 0 - 1 ในวันจำหน่ายออกจากโรงพยาบาล 30 ราย คิดเป็นร้อยละ 40.5 และเพิ่มขึ้นในวันที่มาติดตามการรักษา 38 ราย คิดเป็นร้อยละ 51.4 พบภาวะไม่พึงประสงค์จากการมีภาวะเลือดออกผิดปกติทั้งหมด 13 ราย คิดเป็นร้อยละ 17.7 โดยพบภาวะเลือดออกในสมองแบบมีอาการ 9 ราย คิดเป็นร้อยละ 12.2 เสียชีวิต 9 ราย คิดเป็นร้อยละ 12.2

ข้อสรุป: การรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันในโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสว่างแดนดิน โดยการให้ยาละลายลิ่มเลือด มีผลทำให้อาการทางระบบประสาทดีขึ้นและลดภาวะทุพพลภาพลงได้