ภาวะเลือดเป็นกรดจากเบาหวาน (DKA) ในผู้ป่วยผู้ใหญ่ โรงพยาบาลเซกา

ผู้แต่ง

  • ภานุพงษ์ รัตนวรรณี กลุ่มงานอายุรกรรม โรงพยาบาลเซกา จ.บึงกาฬ

คำสำคัญ:

ภาวะเลือดเป็นกรดจากเบาหวาน, อัตราการเสียชีวิต

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาถึงผลการรักษาและปัจจัยที่สัมพันธ์กับอัตราการเสียชีวิตในภาวะเลือดเป็นกรดจาก เบาหวาน (Diabetic ketoacidosis = DKA) และปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะ DKA ในผู้ป่วยผู้ใหญ่ที่เข้ารับ การรักษาตัวในโรงพยาบาลเซกา

วัสดุและวิธีการศึกษา : การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional study) กลุ่มประชากรที่ศึกษาคือ ผู้ป่วยที่อายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไปและได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะ DKA โดยเก็บรวบรวมข้อมูล ย้อนหลังจากเวชระเบียน ในช่วงวันที่ 1 กรกฎาคม 2560 – 31 ธันวาคม 2563 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา (Descriptive statistic) สถิติเชิงอนุมานคือ Chi-square และ odd ratio โดยถือว่ามีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อ p-value < 0.05

ผลการศึกษา : ผู้ป่วย DKA ที่นำมาวิเคราะห์ข้อมูลจำนวน 38 คน พบว่า อัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วย DKA คือ ร้อยละ 2.6 ระยะเวลาพักรักษาตัวเฉลี่ยเท่ากับ 7.5 วัน ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะ DKA ได้แก่ การขาดยา ลดระดับน้ำตาลในเลือดหรือ poor compliance ร้อยละ 58.0 ภาวะติดเชื้อร้อยละ 34.2 ส่วนโรคหัวใจเฉียบพลัน ร้อยละ 2.6 โรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันร้อยละ 2.6 และอุบัติเหตุร้อยละ 2.6 ปัจจัยที่สัมพันธ์กับอัตราการ เสียชีวิตของภาวะ DKA ได้แก่ น้ำหนักตัว ซึ่งค่าเฉลี่ยของผู้เสียชีวิตเท่ากับ 78 กิโลกรัม ส่วนค่าเฉลี่ยของกลุ่มที่รอดชีวิต เท่ากับ 55.41 กิโลกรัม (p = 0.032) Arterial blood pH ค่าเฉลี่ยของผู้เสียชีวิตเท่ากับ 6.74 ส่วนค่าเฉลี่ยของกลุ่ม ที่รอดชีวิตเท่ากับ 7.23 ( p < 0.001) และภาวะหายใจล้มเหลว (OR = 73, p <0.001)

ข้อสรุป : การขาดยาลดระดับน้ำตาลในเลือดหรือภาวะ poor compliance รวมถึงน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นสามารถ แก้ไขและป้องกันได้ได้ถ้าให้ความรู้กับประชาชนอย่างเหมาะสม และเมื่อลดปัจจัยเหล่านี้ก็อาจลดอัตราการเกิดภาวะ DKA และอัตราการเสียชีวิตจากภาวะนี้ลงได้

References

Kitabachi AE, Miles JM, Umpierrez GE, Fisher JN. Hyperglycemic crises in adult patients with diabetes. Diabetes Care 2009; 32:1335–43.

Stephen R Benoit, Yan Zhang, Linda S Geiss, Edward W Gregg, Ann Albright. Trends in Diabetic Ketoacidosis Hospitalizations and In-Hospital Mortality - United States, 2000- 2014 2018;67(12):362-5

Malone ML, Gennis V, Goodwin JS. Characteristics of diabetic ketoacidosis in older versus younger adults. J Am Geriatr Soc 1992; 40:1100–04.

Fraser W Gibb, Wei Leng Teoh,Joanne Graham 2,K. Ann Lockman. Risk of death following admission to a UK hospital with diabetic ketoacidosis. Diabetologia 2016; 59:2082–7

กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวง สาธารณสุข.จำนวนและอัตราผู้ป่วยใน ปี 2559 - 2561 (ความดันโลหิตสูง, เบาหวาน, หลอดเลือดหัวใจ, หลอดเลือดสมอง, COPD) [อินเตอร์เน็ต].2562 [เข้า ถึงเมื่อ 4 กุมภาพันธ์ 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.thaincd.com/2016/mission/documents-detail.php?id=13684&tid=32&gid=1-020

สมาคมต่อมไร้ท่อเด็กและวัยรุ่นแห่งประเทศไทย. แนวทางการรักษาภาวะ diabetic ketoacidosis และ hyperglycemic hyperosmolar state ในเด็กและ วัยรุ่น.[อินเตอร์เน็ต].2563 [เข้าถึงเมื่อ 5 กุมภาพันธ์ 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.thaipediatrics.org/Media/media-20200122141138.pdf

Kidney International Supplements. Definition and classification of CKD. KDIGO Clinical Practice Guideline for the Evaluation and Management of Chronic Kidney Disease 2013; 3:19-62.

Kidney International Supplements. AKI Definition. KDIGO Clinical Practice Guideline for Acute Kidney Injury 2012; 2:19-36.

สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับ โรคเบาหวาน. กรุงเทพฯ : สมาคมโรคเบาหวาน แห่งประเทศไทย; 2560

M Ashwell, P Gunn, S Gibson. Waist-to-height ratio is a better screening tool than waist circumference and BMI for adult cardiometabolic risk factors: systematic review and metaanalysis. obesity reviews 2012;13(3):275-86.

Jeffrey A. Kraut, Nicolaos E. Madias. Metabolic acidosis: pathophysiology, diagnosis, and management. Nature Reviews Nephrology 2010;6(5):274-85 12. C. Valenzuela. 2 solutions for estimating odds ratios with zeros. Revista Medica de Chile 1993;121(12):1441-4

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-08-31