โรคตาที่สัมพันธ์กับภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น

Main Article Content

แพทย์หญิงจีราวัฒน์ สวัสดิวิทยะยง

Abstract

      บทนำ

นิยามและพยาธิสรีรวิทยา

ภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น (obstructive sleep apnea/hypopnea: OSA) เป็นภาวะที่เกิดการลดลงหรือการหยุดไหลผ่านของอากาศในทางเดินหายใจส่วนบนซ้ำแล้วซ้ำอีกขณะหลับ โดยอาจเกิดจากการอุดกั้นแบบสมบูรณ์หรือไม่สมบูรณ์ โดยหากเป็นการอุดกั้นแบบไม่สมบูรณ์จะพบร่วมกับการกรน เนื่องจากการกรนเกิดจากการที่อากาศเคลื่อนผ่านทางเดินหายใจที่แคบลง ซึ่งมักเกิดจากการผ่อนคลายหรือหย่อนตัวของกล้ามเนื้อทางเดินหายใจส่วนบนขณะนอนหลับเช่น กล้ามเนื้อบริเวณเพดานอ่อน (soft palate) ลิ้นไก่ (uvula) ผนังคอหอย (pharyngeal wall)  หรือโคนลิ้น (base of the tongue)  เป็นผลให้เกิดการสั่นสะเทือนและสะบัด ของกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่ออ่อนบริเวณดังกล่าว เกิดเป็นเสียงกรน หรืออาจไม่พบร่วมกับการกรนหากเป็นการอุดกั้นแบบสมบูรณ์เนื่องจากไม่มีลมไหลผ่าน โดยตำแหน่งที่มักเกิดการอุดกั้นคือบริเวณด้านหลังเพดานอ่อน (soft palate) หรือด้านหลังโคนลิ้น (base of the tongue)  ดังนั้นจึงพบได้บ่อยในผู้ป่วยที่มีลักษณะโคนลิ้นโต คางสั้น และไขมันข้างคอหนาซึ่งทำให้ช่องหายใจหลังโคนลิ้นแคบ โดยเฉพาะผู้ป่วยที่อ้วน

Article Details

Section
Review Article

References

Walller EA, Bendel RE, Kaplan J. Sleep disorders and the eye. Mayo Clin Proc 2008;83:1251-1261.

Teofilo Lee-Chiong. Somnology Jr: CreateSpace Independent Publishing Platform; 2010

Hirunwiwatkul P, Vilavun P, Sothornwit N, Rojana Pongpun P, Sawatdiwithayayong J, Hirunwiwatkul Pr. Eye diseases associated with obstructive sleep apnea syndrome in an Asian population. Asian Biomedicine 2010;4:645-650.

Blaivas AJ, Uddin F. Obstructive sleep apnea caused by substernal goiter presenting as nonarteritic ischemic optic neuropathy. Sleep Breath 2013;17:469-471

Black JE, Hirshkowitz M. Modafinil for treatment of residual excessive sleepiness in nasal continuous positive airway pressure-treated obstructive sleep apnea/hypopnea syndrome. Sleep 2005;28:464-471.

Powell NB, Riley RW, Troell RJ, et al. Radiofrequency volumetric tissue reduction of the palate in subjects with sleep-disordered breathing. Chest 1998;113:1163-1174

Simaroj P, Preechawat P. Choroidal effusion following continuous positive airway pressure treatment. J Med Assoc Thai 2009;92:987-989.

McNab AA. Floppy eyelid syndrome and obstructive sleep apnea. Ophthal Plast Reconstr Surg 1997;13: 98-114.

Leibovitch I, Selva D. Floppy eyelid syndrome: clinical features and the association with obstructive sleep apnea. Sleep Med 2006;7:117-122.Epub 2006 Feb 3.

McNab AA. The eye and sleep apnea. Sleep Med Rev 2007;11:269-276.

Harrison W, Pence N, Kovacich S. Anterior segment complications secondary to continuous positive airway pressure machine treatment in patients with obstructive sleep apnea. Optometry 2007;78:352-355.

Muniesa MJ, Huerva V, Sanchez-de-la-Torre M, Martinez M, Jurjo C, Barbe F. The relation ship between floppy eyelid syndrome and obstructive sleep apnoea. Br J Ophthalmol 2013;97: 1387-1390.

Netland PA, Sugrue SP, Albert DM, et al. Histopathologic features of the floppy eyelid syndrome involvement of tarsal elastin. Ophthalmology 1994;101:174-181.

Schlotzer-Schrehardt U, Stojkovic M, Hofmann-Rummenlt C, et al. The pathogenesis of floppy eyelid syndrome: involvement of matrix metallopreteinases in elastic fiber degradation. Ophthalmology 2005;112:694-696

Robert PY, Adenis JP, Tapie P, et al. Eyelid hyperlaxity and obstructive sleep apnea (O.S.A) syndrome. Eur J Ophthalmol 1997;7:211-215.

Abdal H, Pizzimenti JJ, Purvis CC. The eye in sleep apnea syndrome. Sleep Med 2006;7:107-115.

Mojon DS, Goldblum D, Fleischhauer J, Chiou AG, Frueh BE, Hess CW, et al. Eyelid, conjunctival and corneal findings in sleep apnea syndrome. Ophthalmology 1999;106:1182-1185.

McNab AA. Reversal of floppy eyelid syndrome with treatment of obstructive sleep apnea. Clin Exp Ophthalmol 2000; 28:125-126.

Acar M, Firat H, Acar U, Ardic S. Ocular surface assessment in patients with obstructive sleep apnea- hypopnea sysdrome. Sleep Breath 2013;17:583-588.

Acar M, Firat H, Yuceege M, Ardic S. Long-term effects of PAP on ocular surface in obstructive sleep apnea syndrome. Can J Ophthalmol 2014;49:217-221.

Walsh JT, Montplaisir J. Familial glaucoma with sleep apnoea: a new syndrome? Thorax 1982;37:845-849.

Mojon DS, Hess CW, Goldblum D, Bohnke M, Korner F, Mathis J. Primary open-angle glaucoma is associated with sleep apnea syndrome. Ophthalmologica 2000;214:115-118.

Mojon DS, Hess CW, Goldblum D, Fleischhauer J, Koerner F, Bassetti C, et al. High prevalence of glaucoma in patients with sleep apnea sysdrome. Ophthalmology 1999;106:1009-1012.

Bendel RE, Kaplan J, Heckman M, Fredrickson PA, Lin SC. Prevalence of glaucoma in patients with obstructive sleep apnoea- a cross-sectional case-series. Eye (Lond) 2008;22:1105-1109.

Onen SH, Mourioux F, Berramdane L, Dascotte JC, Kulik JF, Rouland JF. High prevalence of sleep-disordered breathing in patients with primary open-angle glaucoma. Acta Ophthalmol Scand 2000;78:638-641.

Lin PW, Friedman M, Lin HC, Chang HW, Pulver TM, Chin CH. Decreased retinal nerve fiber layer thickness in patients with obstructive sleep apnea/hypopnea syndrome. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2011;249:585-593.

Lin PW, Friedman M, Lin HC, Chang HW, Wilson M, Lin MC. Normal tension glaucoma in patients with obstructive sleep apnea/hypopnea syndrome. J Glaucoma 2010; DOI:10.1097/IJG.0b013e3181f3eb81.

Karakucuk S, Goktas S, Aksu M, Ergogan N, Demirci S, Oner A, et al. Ocular blood flow in patients with obstructive sleep apnea syndrome (OSAS). Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2008;246:129-134.

Caprioli J, Coleman AL. Perspective: blood pressure, perfusion pressure and glaucoma. Am J Ophthalmol 2010;149:704-712.

Drance S, Anderson D, Schulzer M. Collaborative Normal-Tension Glaucoma Study Group. Risk factors for progression of visual field abnormalities in normal-tension glaucoma. Am J Ophthalmol 2001;131:699-708.

Liu Q, Ju WK, Crowston JG, et al. Oxidative stress is an early event in hydrostatic pressure induced retinal ganglion cell damage. Invest Ophthalmol Vis Sci 2007;48:4580-4589.

Christou K, Kostikas K, Pastaka C, Tanou K, Antoniadou I, Gourgoulianis KI. Nasal continuous positive airway pressure treatment reduces oxidative stress in patients with severe obstructive sleep apnea syndrome. Sleep Med 2009;10:87-94.

Leveque TK, Yu L, Musch DC, Chervin RD, Zacks DN. Central serous chorioretinopathy and risk for obstructive sleep apnea. Sleep Breath 2007;11:253-257.

Kloos P, Laube I, Thoelen A. Obstructive sleep apnea in patients with central serous chorioretinopathy. Graefes Arch Clin Ophthalmol 2008;246:1225-1228.

Jain AK, Kaines A, Schwartz S. Bilateral central serous chorioretinopathy resolving rapidly with treatment for obstructive sleep apnea. Graefes Arch Clin Ophthalmol 2010;248:1037-1039.

Shiba T, Takahashi M, Sato Y, Onoda Y, Hori Y, Sugiyama T, et al. Relationship between severity of obstructive sleep apnea syndrome and retinal nerve fiber layer thickness. Am J Ophthalmol 2014;157:1202-1208.

Xin C, Wang J, Zhang W, Wang L, Peng X. Retinal and choroidal thickness evaluation by SD-OCT in adults with obstructive sleep apnea-hypopnea syndrome (OSAS). Eye 2014;28:415-421.

Kanamori A, Escano MF, Eno A, et al. Evaluation of the effect of aging on retinal nerve fiber layer thickness measured by optical coherence tomography. Ophthalmologica 2003;217:273-278.

Chou K, Huang C, Tsai D, Chen Y, Perng D, Shiao G,et al. Sleep apnea and risk for retinal vein occlusion: A nationwide population-based study of Taiwanese. Am J Ophthalmol 2012;154:200-205.

Mojon DS, Hedges TR 3rd, Ehrenberg B, Karam EZ, Goldblum D, Abou-Chebl A, et al. Association between sleep apnea syndrome and nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy. Arch Ophthalmol 2002;120:601-605.

Palombi K, Renard E, Levy P, Chiquet C, Deschaux Ch, Romanet JP, et al. Non-arteritic anterior ischaemic optic neuropathy is nearly systematically associated with obstructive sleep apnoea. Br J Ophthalmol 2006; 90:879-882.

Li J, McGwin G Jr, Vaphiades MS, Owsley C. Non-arteritic anterior ischaemic optic neuropathy and presumed sleep apnoea syndrome screened by the Sleep Apnea scale of the Sleep Disorders Questionnaire (SA-SDQ). Br J Ophthalmol 2007;91:1524-1527.

Mojon DS, Mathis J, Zulauf M, Koerner F, Hess CW. Optic neuropathy associated with sleep apnea syndrome. Ophthalmology 1998;105:874-877.

Grover Dp. Obstructive sleep apnea and ocular disorders. Curr Opin Ophthalmol 2010;21:454-458.

Fraser JA, Bruce BB, Rucker J, Fraser LA, Atkins EJ, Newman NJ, Biousse V. Risk factors for idiopathic intracranial hypertension in men: a case-control study. J Neurol Sci 2010;290:86-89.

Marcus DM, Lynn J, Miller JJ, Chaudhary O, Thomas D, Chaudhary B. Sleep disorders: a risk factor for pseudotumor cerebri? J Neuro- Ophthalmol 2001;21:121-123.

Wolin MJ, Brannon WL. Disk edema in an overweight woman. Surv Ophthalmol 1995;39:307-314.

Purvin VA, Kawasaki A, Yee RD. Papilledema and obstructive sleep apnea syndrome. Arch Ophthalmol 2000;118:1626-1630.

Lee AG, Golnik K, Kardon R, et al. Sleep apnea and intracranial hypertension in men. Ophthalmology 2002;109:482-485.

Lee AG. Three questions on the role of sleep apnea syndrome in optic disc edema. Arch Ophthalmol 2001;119:1225.