การประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ ในบุคลากรสายสนับสนุนที่ทำงานกับคอมพิวเตอร์
DOI:
https://doi.org/10.14456/dcj.2025.51คำสำคัญ:
บุคลากรสำนักงาน, ความผิดปกติของระบบโครงร่างกล้ามเนื้อ, ปัจจัยเสี่ยงการทำงานบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์และศึกษาปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับความเสี่ยงดังกล่าวในบุคลากรสายสนับสนุนที่ทำงานกับคอมพิวเตอร์ภายในสำนักงานตึกอธิการบดี มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี จำนวน 73 คน เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วยแบบสอบถามข้อมูลทั่วไปและแบบประเมิน ROSA วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ Pearson’s Chi-square test และ Logistic Regression ผลการศึกษาพบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 83.6) อายุระหว่าง 40-49 ปี (ร้อยละ 45.2) มีดัชนีมวลกายอยู่ในเกณฑ์อ้วน (ร้อยละ 49.3) และไม่ออกกำลังกาย (ร้อยละ 61.6) โดยร้อยละ 95.9 ทำงานวันละ 8 ชั่วโมงขึ้นไป และร้อยละ 43.8 มีการทำงานล่วงเวลา การใช้คอมพิวเตอร์เกิน 6 ชั่วโมงต่อวัน (ร้อยละ 78.1) ผลการประเมิน ROSA พบว่า ร้อยละ 89 ของกลุ่มตัวอย่างมีความเสี่ยงในระดับสูงถึงสูงมาก ปัจจัยเสี่ยงเชิงสรีรศาสตร์ ได้แก่ เบาะนั่งไม่เหมาะสม (ร้อยละ 32.9) ไม่มีพนักพิงหลังส่วนเอว (ร้อยละ 31.5) และไม่มีอุปกรณ์แฮนด์ฟรี (ร้อยละ 32.9) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับความเสี่ยงทางการยศาสตร์ ได้แก่ ประสบการณ์การทำงานโดยผู้ที่มีประสบการณ์ 4-6 ปี (ร้อยละ 19.2) และ 7-10 ปี (ร้อยละ 65.8) มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้น 5.6 และ 7.3 เท่าตามลำดับ (p<0.05) จากผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าบุคลากรสายสนับสนุนมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดความผิดปกติของระบบโครงร่างกล้ามเนื้อจากการทำงาน จึงควรมีการปรับปรุงสภาพแวดล้อมการทำงานให้เหมาะสม ส่งเสริมพฤติกรรมการทำงานที่ถูกต้อง และกำหนดนโยบายด้านสุขภาพในสถานที่ทำงานเพื่อป้องกันปัญหาดังกล่าวอย่างยั่งยืน
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Khawgrib S, Bunprom P, Sangsiriwut N, Lorenz S, Ngamdee O, Niyomtoon I. Ergonomic risk assessment of computer users in the offices of a private college in Bangkok. Ind Technol J. 2024;19(1):166-78. (in Thai)
Sengsoon P, Kongkam U. Prevalence of work-related musculoskeletal disorders in Walailak University's officer. Thaksin J. 2019;22(1):21-31. (in Thai)
Jusoh F, Zahid MNO. Ergonomics risk assessment among support staff in Universiti Malaysia Pahang. IOP Conf Ser Mater Sci Eng. 2018;319:012059.
Vinyoocharoenkul J, Pochana K. The ergonomic risk assessment of computer user by Rapid Office Strain Assessment (ROSA) method. J Public Health. 2015;45(2):148-58. (in Thai)
Ministry of Public Health. Work-related musculoskeletal disorder (ICD-10 M00–M99, G56.0 with Y96) morbidity rates by area, age group, and occupation, 2025 [Internet]. Ministry of Public Health; 2025 [cited 2025 Aug 3]. Available from: https://hdc.moph.go.th (in Thai)
Amri AN, Putra BI. Ergonomic risk analysis of musculoskeletal disorders (MSDs) using ROSA and REBA methods on administrative employees faculty of science. J Appl Eng Technol Sci. 2022;4(1):104-10.
Matos M, Arezes PM. Ergonomic evaluation of office workplaces with Rapid Office Strain Assessment (ROSA). Procedia Manuf. 2015;3:4689-94.
Tantipanjaporn T, Yoonim Y, Tongmee Y, Keeratisiroj O. The effect of computer using workload on work-related upper extremity, neck and back musculoskeletal disorders among office workers. Srinagarind Med J. 2019;34(1):60-7. (in Thai)
Mongkonkansai J, Madardam U. Factor related to musculoskeletal disorders among office workers, Walailak University. J Health Sci. 2019;28:37-44. (in Thai)
Chinsompol S, Poonkasem N, Kokkrathok N. Ergonomic risk assessment in lecturer at one of the higher education institutes in Nakhon Ratchasima. Prim Health Care J Northeast Ed. 2024;4(2):79-91. (in Thai)
Sonne MWL, Villalta DL, Andrews DM. Development and evaluation of an office ergonomic risk checklist: ROSA—Rapid Office Strain Assessment. Appl Ergon. 2012;43(1):98-108.
Mekwimon W, Paileeklee S, Jaroenngarmsamer P. Validity and reliability of the Rapid Office Strain Assessment (ROSA) Thai version. J Med Assoc Thai. 2018;101(1):145-9.
Kraisritum K, Sasipatcharapong J, Tantipanjaporn T. Ergonomic risk assessment and factors associated with work related musculoskeletal disorders among supporting staffs of Naresuan University. Thai J Safety Health. 2019;4(2):35-42. (in Thai)
Krusun M, Chaiklieng S. Ergonomic risk assessment in university office workers. KKU Res J. 2014;19(5):696-707. (in Thai)
de Barros FC, Moriguchi CS, Chaves TC, Andrews DM, Sonne M, de Oliveira Sato T. Usefulness of the Rapid Office Strain Assessment (ROSA) tool in detecting differences before and after an ergonomics intervention. BMC Musculoskelet Disord. 2022;23:526.
Payanglee K, Tadsachol N, Sattayachat K, Jalong S, Samae F. Prevalence and factors associated with musculoskeletal injuries among office staff working with computers in Faculty of Medicine, Princess of Naradhiwas University. Songklanagarind J Nurs. 2022;42(1):121-34. (in Thai)
Rattanapanya S, Jaitea S, Nummeesri S, Kaewdaeng K, Katanyu J. Preliminary study of risk factors of work-related musculoskeletal disorders among university staffs, Chiang Mai Rajabhat University. Thai J Safety Health. 2016;9(34):20-9. (in Thai)
Yamane T. Statistics: an introductory analysis. 2nd ed. New York: Harper & Row; 1967.
Pongwichai S. Statistical analysis by computer focused on research. 20th ed. Bangkok: Chulalongkorn University; 2009.
Chokprasit P, Puangpee J, Khotpan T, Khongkan N, Thaikert R, Mala J. Factor related to musculoskeletal disorders among durian farmers in Kanchanadit District, Surat Thani Province. Health Sci J Thailand. 2024;6(4):65-73. (in Thai)
Chokprasit P, Yimthiang S, Veerasakul S. Predictors of low back pain risk among rubber harvesters. Int J Environ Res Public Health. 2022;19(19):1-13.
Chokprasit P, Yimthiang S, Veerasakul S. Development and efficacy evaluation of a personalised self-care programme for reducing work-related musculoskeletal disorders among rubber farmers in Thailand. Heliyon. 2023;9:1-17.
Kumar P, Chakrabarti D, Patel T, Chowdhuri A. Work-related pains among the workers associated with pineapple peeling in small fruit processing units of North East India. Int J Ind Ergon. 2016;53:124-9.
Caffaro F, Lundqvist P, Micheletti Cremasco M, Nilsson K, Pinzke S, Cavallo E. Machinery-related perceived risks and safety attitudes in senior Swedish farmers. J Agromedicine. 2017;23(1):78-91.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารควบคุมโรค
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารควบคุมโรค ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของกรมควบคุมโรค ประเทศไทย หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
