การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ตำบลโคกสูง อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สุขภาวะและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในตำบลโคกสูง อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา พัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนและประเมินปัจจัยแห่งความสำเร็จของการดำเนินงาน การวิจัยเป็นแบบปฏิบัติการเชิงมีส่วนร่วม ตามกรอบแนวคิดของ Cohen และ Uphoff กลุ่มตัวอย่าง 150 คน ประกอบด้วยผู้สูงอายุ 60 คน ผู้ดูแล 45 คนและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในชุมชน 45 คน เก็บข้อมูลเชิงปริมาณด้วยแบบสอบถามและเชิงคุณภาพด้วยการสนทนากลุ่มและสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนาและ Paired t-test และข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า หลังการดำเนินงาน ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตและสุขภาวะโดยรวม รวมทั้งรายด้านดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) รูปแบบการส่งเสริมสุขภาพที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การวิเคราะห์สถานการณ์ และความต้องการ 2) การวางแผนร่วมกับชุมชนและภาคีเครือข่าย 3) การดำเนินกิจกรรมเสริมสร้างศักยภาพ และพัฒนานวัตกรรมสุขภาพในท้องถิ่น และ 4) การติดตามและประเมินผล ภาคีเครือข่ายมีความพึงพอใจต่อการดำเนินงานในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย 4.27, SD=0.60) ปัจจัยแห่งความสำเร็จประกอบด้วยบทบาทเชิงรุกของผู้นำชุมชน การสนับสนุนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และความร่วมมือของทุกภาคส่วนในพื้นที่