ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการป้องกันการติดเชื้อวัณโรค ในผู้สัมผัสร่วมบ้านผู้ป่วยวัณโรค จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางเพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันวัณโรคในผู้สัมผัสร่วมบ้านจังหวัดอุดรธานี ระหว่างกรกฎาคม 2565 ถึง มิถุนายน 2566 จำนวน 6,544 คน คำนวณขนาดตัวอย่างโดยใช้สูตรวิเคราะห์สถิติ Multiple logistic regression ได้ขนาดตัวอย่าง จำนวน 320 คน และทำการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ตามกรอบทฤษฎี PRECEDE model และแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติก ผลการศึกษาพบว่าปัจจัยด้านอายุ กลุ่มผู้สัมผัสร่วมบ้านที่มีอายุมากกว่าหรือเท่ากับ 41 ปี มีแนวโน้มมีพฤติกรรมป้องกันวัณโรคมากกว่าผู้ที่มีอายุน้อย 41 ปี ถึง 2.34 เท่า (AOR=2.34, 95% CI: 1.19-4.56, p=0.01) ด้านความสัมพันธ์กับผู้ป่วย กลุ่มที่เป็นบิดา มารดา และญาติ มีพฤติกรรมป้องกันวัณโรคดีกว่ากลุ่มที่เป็นสามี ภรรยา หรือบุตร (AOR=2.45, 95% CI: 1.22-4.89, p=0.01) และความรู้เกี่ยวกับวัณโรค กลุ่มที่มีความรู้ในระดับสูง มีพฤติกรรมการป้องกันวัณโรคสูงกว่ากลุ่มที่มีความรู้ระดับปานกลางและต่ำ 4.82 เท่า (AOR=4.82, 95% CI: 2.15-10.81, p<0.00) ผลการศึกษานี้มีความสำคัญในการวางแผนการป้องกันการติดเชื้อวัณโรคในผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วย โดยมุ่งเน้นการส่งเสริมพฤติกรรมที่เหมาะสมในการลดความเสี่ยงต่อการรับเชื้อ รวมถึงการจัดและอุปกรณ์ที่ช่วยลดการแพร่กระจายเชื้อจากผู้ป่วยวัณโรคในระหว่างพักอาศัยร่วมกัน นอกจากนี้ยังเป็นข้อมูลสำคัญในการสนับสนุนและให้ความรู้แก่ผู้สัมผัส เพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องในการป้องกันตนเองในผู้สัมผัสร่วมบ้าน
กับผู้ติดเชื้อวัณโรค