ศักยภาพการจัดการมูลฝอยติดเชื้อในสถานการณ์ปกติ และในสถานการณ์การระบาดของโรคโควิด 19 ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาศักยภาพการรองรับมูลฝอยติดเชื้อของแหล่งกำจัดมูลฝอยติดเชื้อหลักของประเทศไทย และ 2) เปรียบเทียบศักยภาพการรองรับมูลฝอยติดเชื้อของแหล่งกำจัดมูลฝอยติดเชื้อในสถานการณ์ปกติ (พ.ศ. 2560-2562) และในสถานการณ์โรคระบาดโควิด 19 (พ.ศ. 2563-2565) วิเคราะห์ข้อมูลปริมาณการเกิดมูลฝอยติดเชื้อของประเทศไทย โดยใช้ข้อมูลจากสำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย นำมาวิเคราะห์สถิติเชิงพรรณนาในการคำนวณจำนวนรวม และค่าร้อยละ ผลการศึกษาพบว่า (1) ในสถานการณ์ปกติมีปริมาณมูลฝอยติดเชื้อ จำนวน 78,330 ตัน ได้รับการกำจัดอย่างถูกต้อง 74,196 ตัน และในสถานการณ์โรคระบาดโควิด 19 มีปริมาณมูลฝอยติดเชื้อ จำนวน 150,527 ตัน ได้รับการกำจัดอย่างถูกต้อง 147,457 ตัน ปัจจุบันมีหน่วยงานที่ให้บริการกำจัดมูลฝอยติดเชื้อรวมทั้งหมด 19 แห่ง รองรับการกำจัดได้ 188,321 ตัน/ปี ซึ่งแบ่งเป็นการกำจัดแบบเตาเผา 18 แห่ง กำจัดได้ 186,479 ตัน/ปี และแบบนึ่งฆ่าเชื้อด้วยไอน้ำ 1 แห่ง กำจัดได้ 1,752 ตัน/ปี และ (2) เมื่อเปรียบเทียบศักยภาพการรองรับของแหล่งกำจัดมูลฝอยติดเชื้อ ทั้ง 2 สถานการณ์ พบว่าประเทศไทยสามารถกำจัดมูลฝอยติดเชื้อได้อย่างเพียงพอ ทั้งในสถานการณ์ปกติและในสถานการณ์โรคระบาดโควิด 19 และยังสามารถรองรับการกำจัดมูลฝอยติดเชื้อได้อีก ร้อยละ 58.4 และ 20.1 ตามลำดับ อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาพบว่ายังคงมีมูลฝอยติดเชื้อที่ได้รับการกำจัดอย่างถูกต้องตามหลักวิชาการเพียงร้อยละ 89.74-98.4 ของปริมาณมูลฝอยติดเชื้อที่เกิดขึ้นเมื่อจำแนกเป็นการกำจัดมูลฝอยติดเชื้อแต่ละแหล่งกำเนิด สาเหตุที่อาจทำให้ยังมีมูลฝอยติดเชื้อบางส่วนไม่ได้รับการกำจัดอย่างถูกวิธี คือ การคัดแยกขยะไม่ถูกต้องตามหลักวิชาการ ด้วยเหตุนี้จึงนำไปสู่ปัญหามูลฝอยติดเชื้อตกค้างสะสมจำนวนมาก ดังนั้น เพื่อให้สามารถติดตามปริมาณมูลฝอยติดเชื้อที่เกิดขึ้นได้อย่างครบถ้วน ควรมีการรายงานปริมาณมูลฝอยติดเชื้อให้ครอบคลุมทุกแหล่งกำเนิด