การติดตามและประเมินผลการดำเนินงานเฝ้าระวังด้านสิ่งแวดล้อม ภายในช่องทางเข้าออกประเทศของประเทศไทย ตามแนวทางการพัฒนาสมรรถนะ ตามกฎอนามัยระหว่างประเทศ พ.ศ. 2548

บทคัดย่อ

ช่องทางเข้าออกประเทศ มีจำนวน 69 ช่องทาง จำแนกออกเป็น 15 ท่าอากาศยาน 18 ท่าเรือ และ 36 พรมแดนทางบก ซึ่งมีการดำเนินงานภายใต้กฎอนามัยระหว่างประเทศ พ.ศ. 2548 โดยมีด่านควบคุมโรคติดต่อระหว่างประเทศเป็นหนึ่งหน่วยงานสำคัญในการดำเนินงานภายใต้กฎดังกล่าว ทั้งนี้กรอบการดำเนินงานของช่องทางมีด้านสิ่งแวดล้อม และด้านการควบคุม กำจัดแมลงสัตว์พาหะนำโรคและแหล่งรังโรคภายในช่องทางเข้าออกประเทศร่วมด้วย การศึกษาพรรณนาภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการดำเนินงานด้านการตรวจตราด้านสิ่งแวดล้อมภายในช่องทางเข้าออกประเทศ โดยเจ้าหน้าที่ด่านควบคุมโรคติดต่อระหว่างประเทศ และเปรียบเทียบผลการดำเนินงานเฝ้าระวังด้านสิ่งแวดล้อมภายในช่องทางเข้าออกประเทศปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 และ 2566 จากผลการประเมินสมรรถนะด้วยตนเอง ในงานด้านงานสิ่งแวดล้อม และงานควบคุม กำจัดแมลง สัตว์พาหะนำโรคและแหล่งรังโรค พบว่าแตกต่างกัน และเมื่อเปรียบระหว่าช่องทางเข้าออกประเทศ ได้แก่ ท่าอากาศยาน ท่าเรือ และพรมแดนทางบก พบว่ามีความแตกต่างเช่นเดียวกัน จากการศึกษาผลรายงานการตรวจตราสุขาภิบาลโดยกำหนดขอบเขตเป็น 7 รูปแบบ ที่ได้รับมาจากการรายงานจากระบบบริหารจัดการเชิงยุทธศาสตร์ กรมควบคุมโรค จำแนกตามประเภทต่างๆ ได้แก่ 1. น้ำดื่ม-น้ำใช้ 2. อาหาร 3.การจัดการน้ำเสีย-สิ่งปฏิกูล 4. สุขา ห้องส้วมสาธารณะ 5. คุณภาพอากาศภายในอาคาร 6. การจัดการขยะมูลฝอยและ 7. การควบคุมกำจัดแมลง สัตว์พาหะนำโรค พบว่ามีรายงานกิจกรรมดังกล่าวในปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 และ 2566 จำนวน 133 และ 146 กิจกรรม ตามลำดับ และจำนวนรายงานกิจกรรมไม่แตกต่างกันระหว่างประเภทช่องทางเข้าออกประเทศ ได้แก่ ท่าอากาศยาน ท่าเรือ และพรมแดนทางบก พบว่า จึงกล่าวสรุปด่านควบคุมโรคฯ มีการดำเนินงานตรวจตรามากยิ่งขึ้นภายในช่องทางเข้าออกประเทศที่รับผิดชอบ ซึ่งควรมีการดำเนินงานตั้งแต่ระดับนโยบายและแผนงาน งบประมาณ การอบรมเพิ่มเติมทักษะระดับการปฏิบัติจนถึงการบูรณาการความร่วมมือหน่วยงานเกี่ยวข้องต่อไป