ประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมการดูแลตนเองต่อการรับรู้ความสามารถตนเอง ความคาดหวังในผลลัพธ์ของการรักษา และพฤติกรรมการดูแลตนเอง ของผู้ป่วยวัณโรคปอด จังหวัดมุกดาหาร

บทคัดย่อ

 การวิจัยแบบกึ่งทดลอง แบบกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ ทำการวัดก่อนและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมการดูแลตนเองต่อการรับรู้ความสามารถตนเองความคาดหวังในผลลัพธ์ของการรักษา และพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรคปอด เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามกับกลุ่มตัวอย่าง ผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ทุกประเภทที่อยู่ระหว่างการรักษาในโรงพยาบาลในจังหวัดมุกดาหาร จำนวน 74 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง จำนวน 37 คน และกลุ่มเปรียบเทียบ จำนวน 37 คน โดยกลุ่มทดลองเข้าร่วมกิจกรรมตามโปรแกรมส่งเสริมการดูแลตนเอง ระยะเวลา 8 สัปดาห์ แบ่งเป็น 3 ระยะ มี 5 กิจกรรม คือ ระยะที่ 1 กระบวนการสร้างการรับรู้และความตระหนัก “รักษ์สุขภาพ” ประกอบด้วย 2 กิจกรรม ระยะที่ 2 กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ สร้างแรงจูงใจ “มุ่งสู่สุขภาพทองคำ” ประกอบด้วย 2 กิจกรรม ระยะที่ 3 ติดตามประเมินประสิทธิผล ประกอบด้วย 1 กิจกรรม เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม เปรียบเทียบการรับรู้ความสามารถตนเอง ความคาดหวังในผลลัพธ์ของการรักษา และพฤติกรรมการดูแลตนเอง ภายในกลุ่มโดยใช้สถิติ paired sample t-test และระหว่างกลุ่มโดยใช้สถิติ independent sample t-test ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 ผลการวิจัย พบว่า ภายหลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้ความสามารถตนเองในการรักษาวัณโรค ความคาดหวังในผลลัพธ์ของการรักษาวัณโรค และพฤติกรรมการดูแลตนเอง ที่เพิ่มขึ้นจากก่อนการทดลองมากกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ (p-value<0.001) ดังนั้น เจ้าหน้าที่ประจำคลินิกวัณโรคสามารถพิจารณาประยุกต์ใช้โปรแกรมส่งเสริมการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรคในการกระตุ้นให้ผู้ป่วยเห็นความสำคัญในการเข้ารับการรักษาอย่างต่อเนื่องและเกิดความคาดหวังในผลลัพธ์ของการรักษา ส่งผลให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมในการดูแลตนเองที่ดีขึ้น