การประเมินความเสี่ยงภัยและผลกระทบต่อสุขภาพจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ของเกษตรกรผู้ปลูกพริก อำเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความเสี่ยงและผลกระทบต่อสุขภาพจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ประเภทสารเคมีกำจัดแมลงกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตของเกษตรกรผู้ปลูกพริก อำเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา กับกลุ่มตัวอย่างจำนวน 267 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบประเมินความเสี่ยงในการทำงานของเกษตรกรจากการสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ของกรมควบคุมโรค และกระดาษทดสอบโคลีนเอสเตอเรสสำหรับตรวจคัดกรองหาระดับความเสี่ยงของสารเคมีกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตที่ตกค้างในเลือดเกษตรกร ทำการศึกษาระหว่างเดือนมิถุนายน-ธันวาคม พ.ศ. 2565 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ศึกษาหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับเอนไซม์อะซิติลโคลีนเอสเตอเรสหรือเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรส โดยใช้สถิติไคสแควร์ (chi-square) ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ 5% ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีความเสี่ยงต่อสุขภาพในการทำงานสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืชประเภทสารกำจัดแมลงกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมต ในระดับต่ำ ร้อยละ 58.1 ระดับปานกลาง ร้อยละ 30.7 ระดับค่อนข้างสูง ร้อยละ 9.0 และมีความเสี่ยงสูง ร้อยละ 2.2 ผลการคัดกรองความเสี่ยงจากการสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืชโดยตรวจหาระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือด พบว่า อยู่ในระดับปกติและปลอดภัย ร้อยละ 88.8 และอยู่ในระดับที่มีความเสี่ยงและไม่ปลอดภัย ร้อยละ 11.2 นอกจากนี้ยังพบว่า อาการผิดปกติหลังจากใช้หรือสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืช และระดับโอกาสในการรับสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืช มีความสัมพันธ์กับระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.05) ดังนั้น บุคลากรทางด้านสาธารณสุข ในหน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ ควรมีการเฝ้าระวังสุขภาพเกษตรกร ด้วยการตรวจคัดกรองติดตามระดับเอนไซม์อะซิติลโคลีนเอสเตอเรสในเลือดของเกษตรกรอย่างต่อเนื่อง เพื่อลดปริมาณสารเคมีกำจัดแมลงกลุ่มออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมตตกค้างในร่างกาย