ปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการเกิดภาวะล้มเหลวในการรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ด้วยยาต้านไวรัสครั้งแรกในโรงพยาบาลหาดใหญ่ 2563

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยเอชไอวีที่มีภาวะล้มเหลวหลังจากเริ่มยาต้านไวรัสครั้งแรกมีโอกาสดื้อยา แพร่เชื้อ และเสี่ยงติดเชื้อฉวยโอกาสมากขึ้น ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอุบัติการณ์และปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการเกิดภาวะล้มเหลวในการรักษาผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีหลังเริ่มยาต้านไวรัสเอชไอวี 6 เดือน โดยเก็บข้อมูลย้อนหลังในผู้ป่วยเอชไอวีและเอดส์อายุ 18 ปีขึ้นไป ที่เข้ารับการรักษาและเริ่มยาต้านไวรัส ระหว่าง 1 ธันวาคม 2562 ถึง 31 ธันวาคม 2563 และรับประทานยาต่อเนื่อง 6 เดือน เพื่อหาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการ เกิดภาวะล้มเหลวในการรักษา รายงานความสัมพันธ์ของข้อมูลด้วย odds ratio วิเคราะห์ความสัมพันธ์ของตัวแปรด้วยวิธีการถดถอยลอจิสติกพหุคูณ (multiple logistic regression) โดยมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อ p-value<0.05 ผลการศึกษา พบว่าผู้ป่วย 168 คน แบ่งเป็นกลุ่มผู้ป่วยที่มีภาวะล้มเหลวในการรักษา 30 คน และกลุ่มผู้ป่วยที่ไม่มีภาวะล้มเหลวในการรักษา 138 คน พบปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะล้มเหลวในการรักษาที่มีนัยสำคัญทางสถิติคือ ระดับ CD4<200 cell/mm3 ก่อนเริ่มยาต้านไวรัส (adjusted odds ratio 4.46, p-value 0.01, 95% CI 1.44-13.77) และความร่วมมือในการรับประทานยาต้านไวรัสน้อยกว่าร้อยละ 95 ( 3.32, p-value 0.01, 95% CI 1.35-8.14) สรุปปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะล้มเหลวในการรักษา คือ CD4<200 cell/mm3 ก่อนเริ่มยาต้านไวรัสและความร่วมมือในการรับประทานยาต้านไวรัสน้อยกว่าร้อยละ 95 ซึ่งมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05)