ความชุกของการติดเชื้อไวรัสไข้เลือดออกในประชากรไทย
DOI:
https://doi.org/10.14456/dcj.2023.31คำสำคัญ:
ความชุกของการติดเชื้อไวรัสไข้เลือดออก, ภูมิคุ้มกันต่อไวรัสไข้เลือดออก, การติดเชื้อไวรัสไข้เลือดออก, ไข้เลือดออกบทคัดย่อ
โรคไข้เลือดออกเป็นปัญหาหนึ่งที่มีความสำคัญด้านสาธารณสุข องค์การอนามัยโลกตั้งเป้าหมายลดจำนวนผู้เสียชีวิต ร้อยละ 50 และลดอัตราการเจ็บป่วย ร้อยละ 25 ภายในปี 2563 (เปรียบเทียบกับปี 2553) และได้แนะนำให้ใช้วัคซีนป้องกันโรคไข้เลือดออกในประชากร เมื่อความชุกของการติดเชื้อไวรัสไข้เลือดออกในเด็กอายุ 9 ปี (sp9) มากกว่าร้อยละ 80 การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของการติดเชื้อไข้เลือดออกในประชากรกลุ่มอายุ 2-69 ปี ใน 4 จังหวัด จาก 4 ภาค ได้แก่ นนทบุรี พิษณุโลก อุดรธานี และสุราษฎร์ธานี โดยนำตัวอย่างเลือดของอาสาสมัครจากธนาคารเลือดหรือเลือดที่เหลือจากการตรวจทางห้องปฏิบัติการของผู้ป่วยหรือผู้มารับบริการ ไปตรวจหาระดับภูมิคุ้มกันหรือการติดเชื้อไวรัสไข้เลือดออกด้วยวิธี DENV IgG Indirect ELISA จำนวน 1,580 ตัวอย่าง ผลการศึกษาพบว่าตัวอย่างเป็นเพศชาย ร้อยละ 54.5 และอาศัยอยู่ในเขตเมือง ร้อยละ 56.1 ความชุกของการติดเชื้อไวรัสไข้เลือดออก ร้อยละ 57 (901/1,580) และความชุกในเด็กอายุ 9 ปี ร้อยละ 59.4 (38/64) ในขณะที่ความชุกในเด็กอายุ 2-5 ปี ร้อยละ 32.9 (95% CI 30.8-35.0) อายุ 6-9 ปี ร้อยละ 46.6 (95% CI 46.2-47.1) และอายุ 10-14 ปี ร้อยละ 55.4 (95% CI 54.3-56.4) ส่วนในกลุ่มผู้ใหญ่อายุ 20 ปีขึ้นไป พบความชุกเกินกว่าร้อยละ 80 โดยกลุ่มอายุ 40 ปีขึ้นไป พบว่าติดเชื้อแล้ว ทุกราย ปัจจัยที่เกี่ยวข้องและส่งผลต่ออัตราการติดเชื้อพบว่ากลุ่มอายุที่เพิ่มขึ้นมีความเสี่ยงในการติดเชื้อเพิ่มขึ้น 4.45 เท่า (OR 95% CI 3.84-5.17) และการอาศัยในภูมิภาคที่ต่างกันมีอัตราการติดเชื้อที่ต่างกัน ส่วนปัจจัยด้านเพศและการอาศัยอยู่ในเขตเมืองหรือนอกเมือง พบว่าอัตราการติดเชื้อไม่ต่างกัน ดังนั้นการนำวัคซีนป้องกันโรคไข้เลือดออกมาให้บริการแก่ประชาชน อายุที่เหมาะสมควรเป็นผู้ใหญ่ที่มีอายุ 20 ปีขึ้นไป หากผู้รับวัคซีนมีอายุน้อยกว่า 20 ปี ควรพิจารณาตรวจหาการติดเชื้อก่อนรับวัคซีน อย่างไรก็ตามการดำเนินมาตรการอื่นๆ ในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมยุงพาหะนำโรคยังคงมีความสำคัญอย่างยิ่ง และต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่องในการจำกัดการแพร่ระบาด ลดการเจ็บป่วย และการเสียชีวิตจากโรคไข้เลือดออก
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Gibbons RV, Vaughn DW. Dengue: an escalating problem. BMJ. 2002;324(7353):1563-6.
World Health Organization. Dengue and severe dengue (Factsheet) [Internet]. 2020 [cited 2021 Mar 21]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dengue-and- severe-dengue
Bhatt S, Gething PW, Brady OJ, Messina JP, Farlow AW, Moyes CL, et al. The global distribution and burden of dengue. Nature. 2013; 496(7446):504-7.
Stanaway JD, Shepard DS, Undurraga EA, Halasa YA, Coffeng LE, Brady OJ, et al. The global burden of dengue: an analysis from the Global Burden of Disease Study 2013. Lancet Infect Dis. 2016;16(6):712-23.
Wilder-Smith A, Gubler DJ, Weaver SC, Monath TP, Heymann DL, Scott TW. Epidemic arboviral diseases: priorities for research and public health. Lancet Infect Dis. 2017;17(3) :e101-e6.
L’Azou M, Assoukpa J, Fanouillere K, Plennevaux E, Bonaparte M, Bouckenooghe A, et al. Dengue seroprevalence: data from the clinical development of a tetravalent dengue vaccine in 14 countries (2005-2014). Trans R Soc Trop Med Hyg. 2018;112(4):158-68.
Gubler DJ. Dengue and Dengue Hemorrhagic Fever: Clinical Microbiology Reviews. 1998;July:480-96.
Rodriguez-Barraquer I, Buathong R, Iamsirithaworn S, Nisalak A, Lessler J, Jarman RG, et al. Revisiting Rayong: shifting seroprofiles of dengue in Thailand and their implications for transmission and control. Am J Epidemiol. 2014;179(3):353-60.
World Health Organization. Global Strategy for Dengue Prevention and Control 2012-2020 [Internet]. Geneva; 2012 [cited 2018 Jun 26]. Available from: https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/9789241504034_eng.pdf
Division of Vector Borne Disease, Department of Disease Control (TH). Dengue: Forecasting report 2020 [Internet]. [cited 2021 Oct 4]. Available from: http://nont-pro.go.th/public/news_upload/backend/files_306_1.pdf
Gubler DJ. Dengue, Urbanization and Globalization: The Unholy Trinity of the 21st Century. Trop Med Health 2011;39(4 Suppl):3-11.
Simmons CP, Farrar JJ, Nguyen vV, Wills B. Dengue. N Engl J Med. 2012;366(15):1423-32.
Ferguson RW, Henderson SJ, Lee EA, Jung P. Dengue in Peace Corps Volunteers, 2000-14. J Travel Med. 2016;23(3):1-4.
Editorial. Infectious disease crisis in the Philippines. Lancet Infect Dis. 2019;19(12):1265.
World Health Organization. Meeting of the Strategic Advisory Group of Experts on immunization, April 2016-conclusions and recommendations. Dengue vaccine: Weekly epidemiological record. 2016;21:282-4.
World Health Organization. Dengue vaccine: WHO position paper-July 2016: Weekly epidemiological record. 2016;91(30):349-64.
Hadinegoro SR, Arredondo-Garcia JL, Capeding MR, Deseda C, Chotpitayasunondh T, Dietze R, et al. Efficacy and Long-Term Safety of a Dengue Vaccine in Regions of Endemic Disease. N Engl J Med. 2015;373(13):1195-206.
Villar L, Dayan GH, Arredondo-Garcia JL, Rivera DM, Cunha R, Deseda C, et al. Efficacy of a tetravalent dengue vaccine in children in Latin America. N Engl J Med. 2015;372(2):113-23.
World Health Organization. Dengue vaccine: WHO position paper-September 2018: Weekly epidemiological record. 2018;93(30):457-76.
Sridhar S, Luedtke A, Langevin E, Zhu M, Bonaparte M, Machabert T, et al. Effect of Dengue Serostatus on Dengue Vaccine Safety and Efficacy. N Engl J Med. 2018;379(4):327-40.
Nascimento EJM, George JK, Velasco M, Bonaparte MI, Zheng L, DiazGranados CA, et al. Development of an anti-dengue NS1 IgG ELISA to evaluate exposure to dengue virus. J Virol Methods. 2018;257:48-57.
Wilder-Smith A, Flasche S, Smith PG. Vaccine-attributable severe dengue in the Philippines. Lancet. 2019;394(10215):2151-2.
Prompetchara E, Ketloy C, Thomas SJ, Ruxrungtham K. Dengue vaccine: Global development update. Asian Pac J Allergy Immunol. 2020;38(3):178-85.
Suangtho P. Dengue diseases (Dengue fever, Dengue hemorrhagic fever, Dengue shock syndrome). In: Yingyong T, editor. Annual Epidemiological Surveillance Report 2019. Nonthaburi: Department of Disease Control (TH); 2020. p. 41-5. (In Thai)
Limkittikul K, Brett J, L’Azou M. Epidemiological trends of dengue disease in Thailand (2000-2011): a systematic literature review. PLoS Negl Trop Dis. 2014;8(11):e3241.
Whitehead SS, Blaney JE, Durbin AP, Murphy BR. Prospects for a dengue virus vaccine. Nat Rev Microbiol. 2007;5(7):518-28.
Murphy BR, Whitehead SS. Immune response to dengue virus and prospects for a vaccine. Annu Rev Immunol. 2011;29:587-619.
Cummings DA, Iamsirithaworn S, Lessler JT, McDermott A, Prasanthong R, Nisalak A, et al. The impact of the demographic transition on dengue in Thailand: insights from a statistical analysis and mathematical modeling. PLoS Med. 2009;6(9):e1000139.
Lee JS, Lourenco J, Gupta S, Farlow A. A multi-country study of dengue vaccination strategies with Dengvaxia and a future vaccine candidate in three dengue-endemic countries: Vietnam, Thailand, and Colombia. Vaccine. 2018;36(17):2346-55.
Vongpunsawad S, Intharasongkroh D, Thongmee T, Poovorawan Y. Seroprevalence of antibodies to dengue and chikungunya viruses in Thailand. PLoS One. 2017;12(6):e0180560.
Doum D, Overgaard HJ, Mayxay M, Suttiprapa S, Saichua P, Ekalaksananan T, et al. Dengue Seroprevalence and Seroconversion in Urban and Rural Populations in Northeastern Thailand and Southern Laos. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(23):1-19.
Vandepitte WP, Chaweethamawat A, Yoksan S. Seroprevalence of Neutralizing Antibody Against Dengue Virus in Health Care Worker in Bangkok Thailand. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2019;50(5):816-24.
Tuntaprasart W, Barbazan P, Nitatpattana N, Rongsriyam Y, Yoksan S, Gonzalez JP. Seroepidemiological survey among schoolchildren during the 2000-2001 dengue outbreak of Ratchaburi Province, Thailand. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2003;34(3):564-8.
Alera MT, Srikiatkhachorn A, Velasco JM, Tac-An IA, Lago CB, Clapham HE, et al. Incidence of Dengue Virus Infection in Adults and Children in a Prospective Longitudinal Cohort in the Philippines. PLoS Negl Trop Dis. 2016;10(2):e0004337.
McBride WJ, Mullner H, LaBrooy JT, Wronski I. The 1993 dengue 2 epidemic in North Queensland: a serosurvey and comparison of hemagglutination inhibition with an ELISA. Am J Trop Med Hyg. 1998;59(3):457-61.
Dhar-Chowdhury P, Paul KK, Haque CE, Hossain S, Lindsay LR, Dibernardo A, et al. Dengue seroprevalence, seroconversion and risk factors in Dhaka, Bangladesh. PLoS Negl Trop Dis. 2017;11(3):e0005475.
Dhanoa A, Hassan SS, Jahan NK, Reidpath DD, Fatt QK, Ahmad MP, et al. Seroprevalence of dengue among healthy adults in rural community in Southern Malaysia: a pilot study. Infect Dis Poverty. 2018;7(1):1.
Pavia-Ruz N, Diana Patricia R, Salha V, Granja P, Balam-May A, Longini IM, et al. Seroprevalence of Dengue Antibodies in Three Urban Settings in Yucatan, Mexico. Am J Trop Med Hyg. 2018;98(4):1202-8.
Fox-Lewis A, Hopkins J, Sar P, Sao S, Pheaktra N, Day NPJ, et al. Seroprevalence of Dengue Virus and Rickettsial Infections in Cambodian Children. Am J Trop Med Hyg. 2019;100(3) :635-8
Fritzell C, Rousset D, Adde A, Kazanji M, Van Kerkhove MD, Flamand C. Current challenges and implications for dengue, chikungunya and Zika seroprevalence studies worldwide: A scoping review. PLoS Negl Trop Dis. 2018;12(7):e0006533.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารควบคุมโรค
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารควบคุมโรค ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของกรมควบคุมโรค ประเทศไทย หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
