ความหลากหลาย และการกระจายของเห็ดป่าที่จำหน่ายในตลาดชุมชนตามพื้นที่เสี่ยงการระบาดของโรคอาหารเป็นพิษจากเห็ดพิษ เขตสุขภาพที่ 9

บทคัดย่อ

ในช่วงฤดูฝน ประชาชนนำเห็ดป่าตามธรรมชาติมาบริโภคและวางขายตามตลาดชุมชนและตลาดขายของป่าเพื่อสร้างเป็นรายได้ อย่างไรก็ตามการนำเห็ดป่ามาบริโภคมีโอกาสที่จะมีเห็ดพิษปะปนมา ดังอุบัติการณ์และการเสียชีวิตจากเห็ดพิษในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 9 การศึกษาความหลากหลายและการกระจายของเห็ดป่าในตลาดชุมชนของจังหวัดชัยภูมิ บุรีรัมย์ และสุรินทร์ จำนวน 8 แห่ง โดยการวินิจฉัยลักษณะของดอกเห็ดที่มองเห็นด้วยตาเปล่าตามหลักอนุกรมวิธานจำนวน 44 ตัวอย่าง พบว่าเป็นเห็ดกินได้ที่จัดอยู่ใน 6 สกุล 6 วงศ์ 4 อันดับ และ 2 ชั้น ในไฟลัม Basidiomycota เป็นกลุ่มเห็ดครีบมากที่สุด ร้อยละ 68.18 จัดอยู่ในสกุล Russula (เห็ดไคล) ร้อยละ 36.36 รองลงมาเป็นสกุล Amanita (เห็ดระโงก) ร้อยละ 22.73 ตลาดชุมชนตำบลห้วยไร่ จังหวัดชัยภูมิ เป็นแหล่งที่พบความหลากชนิดและปริมาณของเห็ดป่า 16 ชนิด นอกจากนี้ยังพบกลุ่มสกุล Amanita (เห็ดระโงก) ที่มีระยะดอกตูม ดอกอ่อน และดอกแก่ในตลาดทุกแห่ง การจำหน่ายพบ 3 รูปแบบ คือ 1) เห็ดสดแบบแยกชนิดกัน พบว่าเป็นกลุ่มของเห็ดสกุล Amanita (เห็ดระโงก) สกุล Russula (เห็ดไคล เห็ดถ่าน) สกุล Lentinus (เห็ดขอนขาว เห็ดกระด้าง) สกุล Boletus (เห็ดตับเต่าดำ เห็ดผึ้งขม) สกุล Termitomyces (เห็ดโคนปลวก) และสกุล Astraeus (เห็ดเผาะหนัง เห็ดเผาะฝ้าย) 2) เห็ดสดแบบรวมชนิด พบกลุ่มของเห็ดสกุล Russula (เห็ดไคล) จัดรวมกับกลุ่มเห็ดสกุล Boletus (เห็ดผึ้ง) 3) เห็ดต้มสุกแบบแยกชนิด พบเป็น Astraeus odoratus Phosri, Watling, M.P. Martín & Whalley (เห็ดเผาะหนัง) Boletus griseipurpureus Corner (เห็ดผึ้งขม) และ Russula delica Fr. (เห็ดไคล) จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าความหลากชนิดและปริมาณของเห็ดป่ายังขาดการควบคุม และความเสี่ยงจากเห็ดที่ผ่านการต้ม ผ่านการตัดแต่ง เห็ดที่อยู่ในระยะดอกตูมเล็ก เห็ดสดที่ขายแบบรวมชนิด และเห็ดมีชิ้นส่วนไม่ครบ ยากต่อการจำแนกทำให้เกิดความสับสนได้ เนื่องจากเห็ดกินได้และเห็ดมีพิษยังมีโครงสร้างลักษณะหลายอย่างที่พบร่วมกัน จึงควรมีการเฝ้าระวังเห็ดป่าในตลาดชุมชนตามพื้นที่เสี่ยง เพื่อป้องกันการระบาดของโรคอาหารเป็นพิษจากเห็ดพิษตลอดช่วงฤดูกาลทุกปี