นวัตกรรมการป้องกันควบคุมโรคมาลาเรียโดยอาศัยกระบวนการคิดเชิงออกแบบและกระบวนการตลาดเชิงสังคมในการจัดการกำจัดโรคมาลาเรีย โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

ผู้แต่ง

  • สุริโย ชูจันทร์ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 11 นครศรีธรรมราช
  • อดิศักดิ์ ภูมิรัตน์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต จังหวัดปทุมธานี
  • กษมา ภูสีสด คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์ลำปาง จังหวัดลำปาง
  • ประภา นันทวรศิลป์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา จังหวัดชลบุรี
  • พัณณมาศ มณีกาญจน์ คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล
  • อนุวิทย์ ชำนาญกิจ องค์การบริหารส่วนตำบลนาคา อำเภอสุขสำราญ จังหวัดระนอง

DOI:

https://doi.org/10.14456/dcj.2023.29

คำสำคัญ:

โรคมาลาเรีย, นวัตกรรมการป้องกันควบคุม, ป้ายเตือนภัยมาลาเรีย, ป้ายแนะนำมาลาเรีย, สินค้าและบริการสาธารณะ

บทคัดย่อ

การศึกษานำร่องครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อออกแบบนวัตกรรมการป้องกันควบคุมโรคมาลาเรีย โดยใช้การสื่อสารด้วยป้ายเตือนภัยระวังยุงนำมาลาเรียกัดสำหรับผู้ที่มีอาชีพเสี่ยงและมีพฤติกรรมเสี่ยง และป้ายแนะนำป้องกันยุงนำมาลาเรียกัดสำหรับกลุ่มเสี่ยงทั่วไป หญิงตั้งครรภ์ เด็กก่อนวัยเรียน ผู้ทำอาชีพสวนยางพารา การศึกษานี้ใช้กระบวนการการคิดเชิงออกแบบของแสตนฟอร์ดและกระบวนการตลาดเชิงสังคม โดยผ่านการเล่าเรื่องสำหรับป้ายที่ออกแบบดังกล่าวให้แก่กลุ่มตัวอย่างที่คัดเลือกแบบเจาะจง จำนวน 30 คน เป็นเพศชาย 15 คน เพศหญิง 15 คน ในระหว่างเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ 2561 ในพื้นที่ศึกษานำร่องซึ่งเคยมีการระบาดของโรคมาลาเรีย ตำบลนาคา อำเภอสุขสำราญ จังหวัดระนอง ป้ายดังกล่าวเป็นเครื่องมือสื่อสารที่สำคัญในการเพิ่มความตระหนักให้แก่กลุ่มเสี่ยงในด้านการป้องกันตนเองไม่ให้ยุงก้นปล่องพาหะนำโรคมาลาเรียกัด ผลที่ได้จากการประเมินทัศนคติของกลุ่มตัวอย่างต่อป้ายเตือนภัยและป้ายแนะนำ พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีระดับคะแนนเฉลี่ยสูงในทุกประเด็นข้อคำถามเกี่ยวกับรูปภาพ ข้อความ และสีที่สื่อสาร ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงทัศนคติที่ดีต่อการใช้ป้ายเตือนภัยระวังยุงนำมาลาเรียกัด (ป้ายสีเหลือง) มากกว่าการใช้ป้ายแนะนำป้องกันยุงนำมาลาเรียกัด (ป้ายสีฟ้า) ในขณะที่ คะแนนเฉลี่ยของกลุ่มตัวอย่างเพศชายและเพศหญิงต่อป้ายเตือนภัยและป้ายแนะนำแตกต่างอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p>0.05) ซึ่งแสดงให้เห็นว่าประเด็นเพศนั้นไม่ได้มีอิทธิพลต่อทัศนคติในการใช้ป้ายเตือนภัยและป้ายแนะนำทั้งในด้านรูปภาพ ข้อความและสีที่สื่อสารให้แก่กลุ่มเสี่ยงที่แตกต่างกันในชุมชน กลุ่มตัวอย่างทุกเพศสามารถเข้าถึงนวัตกรรมการป้องกันควบคุมโรคมาลาเรียโดยถือเป็นสินค้าและบริการสาธารณะที่ไม่มีการหวงกันและไม่มีคู่แข่งแก่งแย่งสำหรับการบริโภคของประชาชนตามหลักเศรษฐศาสตร์

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Bureau of Vector Borne Diseases (TH). Guidelines of malaria elimination for local authorities and health networks. Nonthaburi: Bureau of Vector Borne Diseases; 2018. (in Thai)

Chujun S, Bhumiratana A. Strategic Approach in the Development of Nakha Model for Malaria Elimination Management by Nakha Subdistrict Administrative Organization and Partnering of Nakha Subdistrict-level Network. Journal of Health Science. 2021;30(2):309-19. (in Thai)

Brown JA, White BJ. Modeling desired behaviors: do leaders need new technology? Leadership & Organization Development Journal. 2009;30(2):126-38.

WHO. Harness innovation to reduce the malaria disease burden and save lives. [Internet]. [cited 2022 Apr 28].Available from: https://www.who.int/westernpacific/news-room/events/detail/2022/04/25/western-pacific-events/

The Lancet. Malaria in 2022: a year of opportunity. Lancet. 2022;399(10335):1573.

Liedtka J. Evaluating the Impact of Design Thinking in Action. Academy of Management Proceedings. 2017;1:177.

IDEO. Creating the first usable mouse [Internet]. [cited 2022 Apr 5]. Available from: https://www.ideo.com/case-study/creating-the-first-usable-mouse

Changvittaya A. The evolution of design thinking: from business to academic to community. Veridian E-Journal, Silpakorn University. 2018;11(3):1944-57. (in Thai)

Lee NR, Kotler P. Social marketing: Influencing behaviors for good. Los Angeles: Sage Publications; 2011.

Kaul I, Mendoza RU. Advancing the Concept of Public Goods. Oxford University Press. 2003:78 -111. DOI:10.1093/0195157400.003.0004

Stanford’s d. school. An Introduction to Design Thinking PROCESS GUIDE [Internet]. [cited 2022 Apr 28]. Available from: https://web.stanford.edu/~mshanks/MichaelShanks/files/509554.pdf

Chujun S, Bhumiratana A. Strategic approach to effective brainstorming. Disease Control Journal. 2019;45:115-24. (in Thai)

Weber P, Grauer Y. The effectiveness of social media storytelling in strategic innovation communication: Narrative form matters. International Journal of Strategic Communication. 2019;13(2):142-66.

Likert R. A Technique for the Measurement of Attitudes. Archives of Psychology. 1932;140:1-55.

Best JW. Research in Education. (3rd ed.) Englewood Cliffs, New Jersey: 1977.

Department of Land Transport (TH). Manual for the use of traffic control equipment in the construction area. Nonthaburi: Department of Land Transport; 2011. (in Thai)

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

29-06-2023

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ชูจันทร์ ส, ภูมิรัตน์ อ, ภูสีสด ก, นันทวรศิลป์ ป, มณีกาญจน์ พ, ชำนาญกิจ อ. นวัตกรรมการป้องกันควบคุมโรคมาลาเรียโดยอาศัยกระบวนการคิดเชิงออกแบบและกระบวนการตลาดเชิงสังคมในการจัดการกำจัดโรคมาลาเรีย โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. Dis Control J [อินเทอร์เน็ต]. 29 มิถุนายน 2023 [อ้างถึง 28 ธันวาคม 2025];49(2):339-52. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/DCJ/article/view/251622

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ