การตรวจหาการปนเปื้อนของปรสิตและโคลิฟอร์มแบคทีเรียในผักสด ในตลาดองครักษ์ จังหวัดนครนายก

บทคัดย่อ

การติดโรคทางปรสิตยังคงเป็นปัญหาทางสาธารณสุขของประเทศไทย การรับประทานผักสดมีความเสี่ยงต่อการติดโรคทางปรสิต และยังเสี่ยงต่อการได้รับเชื้อโคลิฟอร์มแบคทีเรีย งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการปนเปื้อนของปรสิตและโคลิฟอร์มแบคทีเรียในผักสดด้วยวิธีการ Sedimentation technique และชุดตรวจโคลิฟอร์มแบคทีเรีย SI-2 โดยตัวอย่างเป็นผักที่นิยมรับประทานสดและหาซื้อได้ทั่วไปในตลาดสดที่มีโครงสร้างอาคารและมีการดำเนินกิจการเป็นประจำ จำนวน 5 ชนิด ชนิดละ 9 ตัวอย่าง ได้แก่ ผักชี ต้นหอม ผักกาดหอม สะระแหน่ และขึ้นฉ่าย จากตลาดองครักษ์ จังหวัดนครนายก ผลการศึกษาพบโปรโตซัวในลำไส้และหนอนพยาธิ ร้อยละ 79.8 และ 46.6 ตามลำดับ โดยพบการปนเปื้อนของปรสิตมากที่สุดในสะระแหน่ ร้อยละ 100 รองลงมาคือต้นหอม และผักชี ร้อยละ 88.8 และ 55.5 ตามลำดับ ปรสิตที่พบมากที่สุดคือ โปรโตซัวในลำไส้ ชนิด Cyclospora cayetanensis ร้อยละ 37.7 รองลงมา คือ พยาธิไส้เดือน Ascaris lumbricoides  โดยโปรโตซัวในลำไส้ ชนิด Giardia lamblia และ โปรโตซัวในลำไส้ ชนิด Blastocystis hominis พบในสัดส่วนเท่ากัน ร้อยละ 17.7 สำหรับการปนเปื้อนของโคลิฟอร์มแบคทีเรีย  ตรวจพบ ร้อยละ 64.4 พบมากในผักชี ผักกาดหอม และขึ้นฉ่าย ร้อยละ77.7 ต้นหอม ร้อยละ 66.6 ผลการวิเคราะห์ถึงความแตกต่างการปนเปื้อนของปรสิตและโคลิฟอร์มแบคทีเรียของผักทั้ง 5 ชนิด ทางสถิติพบว่าการตรวจพบปรสิตและการปนเปื้อนของโคลิฟอร์มแบคทีเรียในผักสดแต่ละประเภทนั้นแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.237, p=0.085) จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นถึงการปนเปื้อนของปรสิตและโคลิฟอร์มแบคทีเรียในผักสดซึ่งมีผลต่อสุขภาวะของผู้บริโภค ดังนั้นหน่วยงานด้านสุขภาพที่เกี่ยวข้องควรให้ความรู้เกี่ยวกับการล้างผักให้เหมาะสมก่อนการบริโภค