การพัฒนาหลักสูตรโรงเรียนผู้สูงอายุเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการดูแลสุขภาพและป้องกันการเกิดภาวะพึ่งพิงในกลุ่มผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action research) ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างสมรรถนะผู้สูงอายุในการดูแลสุขภาพตนเองเพื่อป้องกันการเกิดภาวะพึ่งพิง และเปรียบเทียบพฤติกรรมสุขภาพและคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ กลุ่มเป้าหมายเป็นผู้สูงอายุ จำนวน 52 ราย ในโรงเรียนผู้สูงวัยสัมฤทธิ์วิทยา อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและการสนทนากลุ่ม ระยะเวลาดำเนินการวิจัย 12 เดือน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนาและเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของคะแนนพฤติกรรมการดูแลตนเองและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุด้วยสถิติ Paired t-test และข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัยเป็นดังนี้ 1) การศึกษาครั้งนี้ได้หลักสูตรเสริมสร้างสมรรถนะผู้สูงอายุในดูแลสุขภาพตนเองเพื่อป้องกันการเกิดภาวะพึ่งพิงตามหลัก 4 อ. (ยา 8 ขนาน) ประกอบด้วย 10 หน่วยสาระการเรียนรู้ จำนวน 198 ชั่วโมง 2) ผลลัพธ์ของการนำหลักสูตรไปใช้จากการประเมินคะแนนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ หลังการเข้าร่วมกิจกรรมของหลักสูตร พบว่า ผู้สูงอายุมีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองอยู่ในระดับมาก (3.52±0.89) และมีคุณภาพชีวิตอยู่ในระดับมาก (4.47±0.54) ด้วยเช่นกัน และ 3) ผลการเปรียบเทียบคะแนนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองและคุณภาพชีวิตหลังเข้าร่วมโครงการดีกว่าก่อนเข้าร่วมโครงการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Mean difference: 1.36, 95% CI: 0.93, 1.78, p<0.001 และ Mean difference: 1.69, 95% CI: 1.48, 1.89, p<0.001 ตามลำดับ) การวิจัยครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าหลักสูตรที่ได้พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพสูง สามารถนำไปเสริมสร้างทักษะระดับบุคคลและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในการดูแลสุขภาพตนเองได้เป็นอย่างดี นำไปสู่การลดภาวะพึ่งพิงในผู้สูงอายุ