การพัฒนาสูตรตำรับครีมกันแดดแบบกายภาพผสมสารสกัดบัวบก
DOI:
https://doi.org/10.14456/dcj.2021.91คำสำคัญ:
ครีมกันแดดแบบกายภาพ, บัวบกบทคัดย่อ
รังสี UV (Ultraviolet) เป็นสาเหตุของการเกิดผิวไหม้ ริ้วรอย และอาจเป็นสาเหตุของมะเร็งผิวหนัง ครีมกันแดดช่วยป้องกันอันตรายจากรังสี UV ได้ สารกันแดดแบบเคมีสามารถกระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาภูมิแพ้ ส่วนสารกันแดดแบบกายภาพกระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาภูมิได้แพ้น้อยกว่า สารสกัดจากพืชเป็นสิ่งที่น่าสนใจในการนำมาเป็นส่วนประกอบของครีมกันแดด แบบกายภาพ บัวบกเป็นพืชล้มลุกจัดอยู่ในวงศ์ Apiaceae มีสาร Madecassoside เป็นสารออกฤทธิ์สำคัญที่สกัดได้จากใบบัวบก มีฤทธิ์ลดการอักเสบ และกระตุ้นการสร้างคอลลาเจน วัตถุประสงค์ของการศึกษาเชิงทดลองในครั้งนี้ เพื่อพัฒนาสูตรตำรับครีมกันแดดแบบกายภาพชนิด Water in Oil (w/o) emulsion ที่มี Madecassoside เข้มข้น 1% w/w เป็นส่วนประกอบสำคัญ โดยศึกษาประสิทธิภาพการป้องกันรังสี UV และความคงสภาพด้านกายภาพ ด้านเคมี และด้านชีวภาพ หลังจัดเก็บในสภาวะจริงที่ระยะเวลา 6 เดือน ผลการศึกษา พบว่า มีครีมกันแดดที่มีลักษณะเนื้อครีมดี 3 สูตรตำรับ มีประสิทธิภาพป้องกันแสงแดดในช่วงกว้าง (Broad Spectrum Sunscreen) โดยมีค่า Critical Wavelength เท่ากับ 372.8±0.27, 375.5±0.34 และ 377.5±0.46 ตามลำดับ และมีประสิทธิภาพป้องกันรังสี UV–A ในระดับดี boots star rating=3 (good), UVA I/UV ratio=0.73 (high) และป้องกันรังสี UV–B ได้มากกว่าร้อยละ 93.3 (SPF>15) โดยมีค่า SPF (Sun Protection Factor) เท่ากับ 16.5 ±1.3, 23.4±1.1, 42.19±1.7 ตามลำดับ โดยสูตรตำรับที่ 1 มีความหนาแน่นเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) สูตรตำรับที่ 2 ก็มีค่า pH สูงกว่าช่วงที่จำกัดระหว่าง 4.0-6.5 เมื่อวิเคราะห์ปริมาณ Madecassoside ด้วยวิธี High Performance Liquid Chromatography (HPLC) เพื่อศึกษาความคงสภาพด้านเคมี พบว่า ปริมาณ Madecassoside ในสูตรตำรับที่ 1 เพิ่มขึ้น ส่วนสูตรตำรับที่ 2 ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ในขณะที่สูตรตำรับที่ 3 ไม่มีความต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p>0.05) ครีมกันแดดทั้ง 3 สูตรตำรับ มีความคงสภาพด้านชีวภาพ-จากการผ่านเกณฑ์ทดสอบเชื้อจุลชีพ สรุปได้ว่าครีมกันแดดแบบกายภาพที่ผสมสารสกัดจากใบบัวบกสูตรตำรับที่ 3 มีประสิทธิภาพในการป้องกันรังสี UV-A และ UV-B ได้ดี เนื้อครีมมีความคงสภาพทั้งด้านกายภาพ ด้านเคมี และด้านชีวภาพ เมื่อจัดเก็บในสภาวะจริงนาน 6 เดือน สูตรตำรับนี้เหมาะสำหรับการนำไปใช้เป็นครีมกันแดดแบบกายภาพได้ต่อไป
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Pperly FL. The relation of solar radiation to cancer mortality in North America. Cancer Res. 1941;1:191-5.
Fitzpatrick TB. The validity and practicality of sun-reactive skin types I through VI. Arch Dermatol. 1988;124:869-71.
Medicines Regulation Division. Thailand National List of Essential Medicines [Internet]. 2018 [cited 2020 Sep 10]. Available from: http://www.fda.moph.go.th/sites/drug/ Shared%20Documents/New/nlem2561.PDF
Brinkhaus B, Lindner M, Schuppan D, Hahn E G. Chemical pharmacological and clinical profile of the East Asian medical plant Centella aslatica. Phytomedicine. 2000;7(5):427-48.
Bylka W, Znajdek-Awiżeń P, Studzińska-Sroka E, Dańczak-Pazdrowska A, Brzezińska M. Centella asiatica in dermatology: An overview. Phytotherapy Research. 2014;28(8):1117-24.
Oyedeji O A, Afolayan A J. Chemical composi¬tion and antibacterial activity of the essential oil of Centella asiatica growing in South Africa. Pharmaceutical Biology. 2005;43(3):249-52.
Taemchuay D, Rukkwamsuk T, Sakpuaram T, Ruangwises N. Antibacterial activity of crude extracts of Centella asiatica against Staphylococ¬cus aureus in bovine mastitis. Kasetsart Veteri¬narians. 2009;19(3):119-28.
Sultan RA, Mahmood SZ, Azhar I, Ahmed SW, Mahmood ZA. Biological activities assessment of Centella asiatica (Linn.). Journal of Herbs. Spices & Medicinal Plants. 2014;20(3):319-27.
Pittella F, Dutra RC, Junior DD, Lopes MT, Barbosa NR. Antioxidant and cytotoxic activities of Centella asiatica (L) Urb. International Journal of Molecular Sciences. 2009;10(9):3713-21.
Puttarak P, Brantner A, Panichayupakaranant P. Biological activities and stability of a standard¬ized pentacyclic triterpene enriched Centella asi¬atica extract. Natural Product Sciences. 2016;22 (1):20-4.
Tenni R, Zanaboni G, De Agostini M P, Rossi A, Bendotti C, Cetta G. Effect of the triterpenoid fraction of Centella asiatica on macromolecules of the connective matrix in human skin fibroblast cultures. Italian Journal of Biochemistry. 1988; 37(2):69-77.
Brinkhaus B, Lindner M, Schuppan D, Hahn E G. Chemical, pharmacological and clinical profile of the East Asian medical plant Centella asiatica. Phytomedicine. 2000;7(5):427-48.
Liu M, Dai Y, Li Y, Luo Y, Huang F, Gong Z, et al. Madecassoside isolated from Centella asi¬atica herbs facilitates burn wound healing in mice. Planta Medica. 2008;74(8):809-15.
Maquart F X, Bellon G, Gillery P, Wegrowski Y, Borel J P. Stimulation of collagen synthesis in fibroblast cultures by a triterpene extracted from 1062
Centella asiatica. Connective Tissue Research. 1990;24(2):107-20.
Maquart F X, Chastang F, Simeon A, Birembaut P, Gillery P, Wegrowski Y. Triterpenes from Centella asiatica stimulate extracellular matrix accumulation in rat experimental wounds. European Journal of Dermatology. 1999;9 (4):289-96.
Brinkhaus B, Lindner M, Schuppan D, Hahn E G. Chemical, pharmacological and clinical pro¬file of the East Asian medical plant Centella asi¬atica. Phytomedicine. 2000;7(5):427-48.
Bonté F, Dumas M, Chaudagne C, Meybeck A. Influence of asiatic acid, madecassic acid, and asiaticoside on human collagen I synthesis. Plan¬ta Medica. 1994;60(2):133-5.
Bonté F, Dumas M, Chaudagne C, Meybeck A. Comparative activity of asiaticoside and made¬cassoside on type I and III collagen synthesis by cultured human fibroblasts. Annales Pharmaceu¬tiques Françaises. 1995;53(1):38-42.
Sunilkumar, Parameshwaraiah S, Shivakumar H G. Evaluation of topical formulations of aqueous extract of Centella asiatica on open wounds in rats. Indian Journal of Experimental Biology. 1998;36(6):569-72.
Ritthidej G C. Development of medical device and pharmaceutical products containing Centella asiatica (L.) extract for second degree wound, radiation-induced oral and periodontitic ulcers [Internet]. [cited 2020 Sep 10]. Available from: https://www.thailandtechshow.com/view_tech¬no.php?id=995
Paocharoen V. The efficacy and side effects of oral Centella asiatica extract for wound healing promotion in diabetic wound patients. Journal of the Medical Association of Thailand. 2010;93:S166-S70.
Saeidinia A, Keihanian F, Lashkari A P, Lahiji H G, Mobayyen M, Heidarzade A, et al. Partial-thick¬ness burn wounds healing by topical treatment: A randomized controlled comparison between silver sulfadiazine and centiderm. Medicine. 2017;96 (9):1-8.
Diffey B L. Pitfalls in the in vitro determination of sunscreen protection factors using broad band ultraviolet radiation detectors and solar simulating radiation. Int J Cos Sci. 1989;11(5):245-9.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารควบคุมโรค ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของกรมควบคุมโรค ประเทศไทย หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
