การดูแลสุขภาพตนเองในผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ปฏิเสธการฟอกไตในจังหวัดอุตรดิตถ์

บทคัดย่อ

การรักษาผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ปฏิเสธการฟอกไตแบบประคับประคองในปัจจุบันยังขาดความเข้าใจผู้ป่วยในมิติที่นอกเหนือจากทางการแพทย์ เพื่อให้ถึงเป้าหมายแบบองค์รวม การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์ คือ ศึกษาการดูแลตนเองและทำความเข้าใจบริบทที่เกี่ยวข้องของผู้ป่วย เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกในผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ปฏิเสธการฟอกไต 40 ราย โดยใช้แนวคำถามแบบกึ่งโครงสร้าง และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม ณ ศูนย์โรคไต โรงพยาบาลอุตรดิตถ์ ในระหว่าง มีนาคม – กันยายน 2562 วิเคราะห์ผลด้วย content analysis ผลการศึกษาพบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่สามารถรับรู้สถานะสุขภาพของตนเอง มีความเข้าใจและสามารถดูแลตนเองในด้านร่างกาย อารมณ์ การใช้ยา การควบคุมอาหาร และจัดการกับภาวะแทรกซ้อนอย่างง่ายได้ โดยมีบริบทที่กระทบ แบ่งเป็น ปัจจัยภายใน ได้แก่ สภาพร่างกาย สภาพจิตใจ ความเข้าใจเรื่องโรคและการดูแล อาการแสดงที่ปรากฏ ประสบการณ์ และความเชื่อ ปัจจัยภายนอก ได้แก่ ผู้ดูแล ครอบครัว เศรษฐานะ สถานพยาบาล และช่องทางการรับรู้ข้อมูล ดังนั้นในการส่งเสริมการดูแลสุขภาพตนเองและเพิ่มคุณภาพชีวิต ทีมสหวิชาชีพควรทำความเข้าใจในตัวผู้ป่วยทุกมิติ สร้างสัมพันธ์อันดี ให้คำแนะนำที่เหมาะสมตามบริบท เข้าใจง่ายเห็นเป็นรูปธรรม ส่งเสริมการใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ ร่วมกับให้ครอบครัวมีส่วนร่วมในแผนการรักษา