ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมของผู้ป่วยเบาหวาน ชนิดที่ 2 ตำบลปลักแรด อำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก
DOI:
https://doi.org/10.14456/dcj.2021.58คำสำคัญ:
โรคไตเสื่อม, พฤติกรรมการดูแลตนเอง, เบาหวานชนิดที่ 2บทคัดย่อ
การศึกษาเชิงพรรณนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวัดพฤติกรรมการดูแลตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 และปัจจัยที่เกี่ยวข้อง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีระยะไตเสื่อมในระดับ 1 – 3 ที่ลงทะเบียนรับบริการ ณ คลินิกผู้ป่วยเรื้อรังของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปลักแรดอย่างน้อย 6 เดือน จำนวน 207 คน เก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนตุลาคม 2560 โดยให้ตอบแบบสอบถามด้วยตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการถดถอยพหุเชิงเส้น (multiple linear regression) ผลการศึกษา พบว่า 10.7% มีพฤติกรรมการดูแลตนเองเพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดไตเสื่อมในระดับดี พฤติกรรมเสี่ยงที่สำคัญ 3 ลำดับแรกคือ รับประทานอาหารเค็ม การใช้ยาแก้ปวดและยาชุด และอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรต ไขมันสูง ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการชะลอไตเสื่อมอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ แรงสนับสนุนทางสังคมในการชะลอโรคไตเสื่อม ระยะเวลาในการเป็นโรคเบาหวาน การรับรู้ความสามารถตนเองในการป้องกันโรคไตเสื่อม โดยสามารถร่วมกันอธิบายความผันแปรของพฤติกรรมการชะลอไตเสื่อม ร้อยละ 24.3 (R2 =0.243, p-value<0.001) บุคลากรทางด้านสุขภาพควรมุ่งเน้นการเสริมสร้างแรงสนับสนุนทางสังคมจากบุคลากร คนในครอบครัวและกลุ่มป่วยด้วยกัน และเสริมพลังให้ผู้ป่วยเบาหวานรับรู้ความสามารถของตนเองในการชะลอไตเสื่อมโดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานมานาน
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Thailand Urban Disease Association. Guidelines for nephrology before radiation therapy. Bangkok: Thailand Urban Association; 2009;47:1-46.
Bureau of Non-Communicable Diseases, Ministry of Public Health. Kidney disease statistics [Internet]. [cited Feb 9 Apr 2017] Available form: http://www.thaihealth.or.th
Office of Health Promotion. Fund Situation of kidney disease [Internet]. [cited 2020 Jul 11]. Available form: http://www.thaihealth.or.th (in Thai)
Health Knowledge Library Ministry of Public Health. Kidney disease from diabetes. Health Education Division, Department of Health Service Support Ministry of Public Health [Internet]. [cited 2020 Jul 11]. Available form: http://www.healthydee.moph.go.th
Thiraphornlertra T. Prevention and care of chronic kidney disease and renal failure. Bangkok: Bhumirajanagarindra Kidney Institute Hospital; 2015.
Public Health Office. Communicable and non-communicable diseases Kidney disease statistics. Phitsanulok: Phitsanulok Provincial Health Office; 2016. (in Thai)
Plak Raet Subdistrict Health Promoting Hospital Chronic disease registration, Hos XP program, Phitsanulok province; 2016
Castner D. Understanding the stages of chronic kidney disease. Nursing. 2010;40(5):24-31.
Yen M, Huang JJ, Teng HL. Education for patients with chronic kidney disease in Taiwan: a prospective repeated measures study. Journal of clinical nursing. 2008;17(21):2927-34.
Ingsathit A, Thakkinstian A, Chaiprasert A, Sangthawan P, Gojaseni P, Kiattisunthorn K, Singh AK. Prevalence and risk factors of chronic kidney disease in the Thai adult population: Thai SEEK study. Nephrol Dial Transplant. 2010;25(5):1567-75.
Chiraphrapha M. Slow down kidney degeneration from adulthood to the elderly. Borommarajonani College of Nursing, Nakhon Ratchasima. 2014(2);20:5-16.
Becker MH. Maiman LA. The Health Belief Model and Sick Role Behavior, In the Health Belief Model and Personal Health Behavior. New Jersey: Slack; 1975.
Bandura A. Self–efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman. and company; 1997
Kaplan BH, Cassel TC and Gore S. Social Support and Health. Medical Care. 1997.
Wayne WD. Biostatistics: A foundation of analysis in the health sciences. 6th ed. John wiley & Sons; 1995:177-8.
Kitipim S, Piniyapasakul W, Sriyuksut O. Factor Predicting Health Promoting Behavior in Chronic and Early Chronic Kidney Disease Patients. Journal of Nursing. 2013;62(4):35–42.
Hair JF, Black W, Babin J, Anderson R, Multivariate data analysis: A global perspective. 7th ed. Upper Saddle River, NJ: Pearson; 2010
Bloom BS. Handbook on Formative and Summative Evaluation of Student Learning. New York: McGraw-Hill; 1986
Best JW. Research in Education. New York: Prentice-Hall,Englewood Cliffs; 1977.
Davis L. Instrument review: Getting the most from your panel of experts. Applied Nursing Research. 1992;5(4):194-7.
Aunphak P, Rattanamanee K. Factors Related to Self-Care Behavior of Somdet Phra Phuttha Lertlah Hospital Samut Songkhram Province. Journal of Public Health, Burapha University. 2015;10(2):44-54.
Iam ong S, Iam ong S, Praditphornsilp K, Ronanakul K, Tangsanga K, Sitpricha W. Textbook of nephrology (Book 2, pages 1911-1924). Bangkok: Tex and Jerry National Publication; 2018.
House JS, Robert L. "Measures and concepts of social support". In S. Cohen and S. L. Syme (eds.), Social Support and Health, pp. 83-108. New York: Academic Press, 1985.
Atchakarn S, Potiban L, Duangruedesukasuka. Self-management behavior and predictive factors in the elderly with end stage chronic kidney disease that receive continuous peritoneal dialysis. Nursing Journal. 2013;40(Special issue):22-32.
Ativichayanon A, Kiratiayutwong P, Duangpaeng S. Factors predicting self-management in chronic kidney disease patients receiving continuous peritoneal dialysis. Ramathibodi Hospital. 2015;21(2):172-85.
Jitchan P, Singbun K, Duangpaeng S. Factors predicting the performance of chronic kidney disease patients. Journal of the Nursing Council. 2011;26(2):86-99.
Wangwonsin A, Phetphum C, Sanguam S. Factors affecting self-health management of patients with type 2 diabetes in a health service area. Journal of Health System Research and Development. 2018;11(2):397-404.
Evans. Self-efficacy [Internet]. [cited 2019 Sep 22]. Available form: http: // www. Romravin.wordpress.com
Harnphaibun K. Factors affecting health behaviors in delaying renal degeneration in chronic kidney disease patients, phase 3-4, Khlong Khlung Hospital. Kamphaeng Phet Province [Thesis]. Phitsanulok: Naresuan University; 2018.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารควบคุมโรค ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของกรมควบคุมโรค ประเทศไทย หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
