ผลการเฝ้าระวังการดื้อยาวัณโรครอบที่ 3 พ.ศ. 2549-2550 และแนวโน้มการดื้อยาเปรียบเทียบกับการสำรวจรอบที่ 1 พ.ศ.2540-2541 และการสำรวจรอบที่ 2 พ.ศ. 2544-2545
คำสำคัญ:
การดื้อยาวัณโรคในประเทศไทย, แนวโน้มการดื้อยาวัณโรคบทคัดย่อ
การเฝ้าระวังการดื้อยารอบที่ 3 พ.ศ. 2549-2550 ในผู้ป่วยวัณโรครายใหม่และที่เคยรักษาก่อนในกลุ่มประชากรที่ได้รับการสุ่มแบบ Cluster sampling จำนวน 76 Clusters ครอบคลุม 56 จังหวัด ผู้ป่วยวัณโรคใหม่เสมหะบวก 1,150 ราย และผู้ป่วยวัณโรคที่เคยรักษา 194 ราย พบมีการดื้อยาวัณโรคหลายขนานในผู้ป่วยวัณโรคใหม่เท่ากับ ร้อยละ 1.65 และในผู้ป่วยวัณโรคที่มีประวัติเคยรักษามาก่อนเท่ากับ ร้อยละ 34.54 ส่วนการดื้อยารวมต่อยา H และ R เท่ากับร้อยละ 6.40 ในกลุ่มผู้ป่วยใหม่การดื้อยาวัณโรคใดๆ ของ H (ดื้อต่อยา H + ยาอื่นๆ) เท่ากับ 9.70 และของ R (ดื้อต่อยา R + ยาอื่นๆ) เท่ากับ 2.60 ในกลุ่มผู้ป่วย ที่เคยรักษามาก่อน พบมีการดื้อยาวัณโรคใดๆของ H เท่ากับร้อยละ 44.30 และของ R เท่ากับ ร้อยละ 35.10 สำหรับ Combined drug resistance ของการดื้อยาลักษณะนี้ (Any H resistance) ต่อ H เท่ากับ ร้อยละ 14.70 และ ต่อ R (Any R resistance) เท่ากับ ร้อยละ 7.30 การดื้อยาตามรายภาค พบว่ามีการดื้อยาวัณโรคหลายขนาน (MDR) ในกลุ่มผู้ป่วยใหม่เป็น ร้อยละ 0.78, 1.06, 2.93 และ 3.24 ในภาคกลาง ภาคอีสาน ภาคเหนือ และภาคใต้ตามลำดับ แต่ถ้าพิจารณาในลักษณะการดื้อยาหลายขนานในรูปแบบการดื้อยารวม (Combined MDR ซึ่งไม่ต้องแยกการดื้อยาเฉพาะในกลุ่มผู้ป่วยใหม่ออกจากกลุ่มผู้ป่วยที่เคยรักษามาก่อน) พบเป็น ร้อยละ 9.28 5.95 4.41 และ 3.17 ในพื้นที่ภาคกลาง ภาคอีสาน ภาคเหนือ และภาคใต้ ตามลำดับการที่พบระดับการดื้อยาวัณโรคค่อนข้างสูงในผู้ป่วยที่เคยรักษามาก่อน อาจจำเป็นต้องทบทวนสูตรยา CAT2 (2HRZES/ 1HRZE/ 5HRE) ที่เสนอแนะโดยองค์การอนามัยโลกโดยเฉพาะเมื่อใช้รักษาผู้ป่วยวัณโรคที่ล้มเหลวจากการใช้ CAT1 (2HRZE/ 4HR)
Downloads
เอกสารอ้างอิง
2. Dyec, Watt Cj, Bleed DM, et al. Evolution of tuberculosis control and prospects for reducing tuberculosis incidence, prevalence and death globally. JAMA 2005; 293: 2767-75.
3. Maher D, Raviglione M. Global epidemiology of tuberculosis. Clin Chest Med 2005; 26: 167-82.
4. Raviglione MC, Harries AD, Msiska R, et al. Tuberculosis and HIV; current status in Africa. AIDS 1997; 11 (supply B): 115-23.
5. Ivan Bastian, Francoise Portaels. Multidrug-resistant Tuberculosis. Kluwer Academic Publishers Dordrecht /Boston /London 2000.
6. Guideline for the Programmatic management of drug- resistant tuberculosis. WHO/ HTM/ TB/ 2006. 361.
7. Crofton J, Mitchison DA. Streptomycin resistance in pulmonary tuberculosis. BMJ 1948; 2: 1009- 15.
8. Mitchison DA. Development of streptomycin resistance isolates of tubercle bacilli in pulmonary tuberculosis. Thorax 1950; 4: 144.
9. Canetti G.Present aspects of bacterial resistance in tuberculosis. Am Rev Respir Dis 1965; 92: 687-703.
10. Mahmoudi A, Iseman MD. Pitfalls in case of patients with tuberculosis. JAMA 1993; 270: 65-68
11. Kochi A, Vareldzis B, Syblo K. Multi- drug resistant tuberculosis and its control Res Microbiol 1993; 73: 219- 24.
12. Espinal MA, Kim SJ, Saurez PG, et al.Standard short-course chemotherapy for drug-resistant tuberculosis treatment outcomes in 6 countries. JAMA 2000; 283: 2537-45.
13. WHO. Guideline for surveillance of drug resistance in tuberculosis. WHO/ CDS/ CSR/ RMD/ 2003.3 Geneva: WHO 2003.
14. Mohamed Abdel Aziz, Abigail Wright, Adalbert Lazlo et al. The WHO/ International Union Against Tuberculosis And Lung Disease Global Project on Anti-tuberculosis Drug Resistance Surveillance. Lancet 2006; 368: 2142-54.
15. Drug resistance Tuberculosis in the South-East Asia Region.Status Report WHO, December 2007.
16. Tuberculosis in Thailand. Epidemiology and Program Performance 2001-2005, Department of Disease Control. Ministry of Public Health.
17. Anti-Tuberculosis Drug Resistance in the World. Report NO.3. The WHO/ IUATLD Global project on Anti-Tuberculosis Drug Resistance Surveillance. 1999-2002.
18. Hillemann D, Weizenegger M, Kubica T, Richter E, Niemann S. Use of the genotype MTBDR assay for rapid detection of rifampicine and isoniazid resistance in Mycobacterium tuberculosis complex isolates. J Clin Microbiol. 2005 Aug; 43(8): 3699-703.
19. Cavusoglu C, Turhan A, Akinci P, Soyler I. Evaluation of the Genotype MTBDR assay for rapid detection of rifampicin and isoniazid resistance in Mycobacterium tuberculosis isolates J Clin Microbiol. 2006 Jul; 44(7): 2338-42.
20. Miotto P, Piana F, Penati U et al. Use of genotype MTBDR assay for molecular detection of rifampicin and isniazid resistance in Mycobacterium tuberculosis clinical strains isolated in Italy. J Clin Microbiol. 2006 July; 44(7): 2485-91.
21. Cohn DL, Bustero F, Raviglione MC. Drug resistance in tuberculosis: review of the worldwide situation and WHO/ IUATLD'S Global Surveillance Project. Clin Infect Dis 1997; 24 (suppl 1): S 121-30.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารควบคุมโรค ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของกรมควบคุมโรค ประเทศไทย หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
